Ρεκόρ σημείωσε ο πληθυσμός των ανθρώπων που αναγκάστηκε να μετακινηθεί από τον τόπο διαμονής του το 2022, ένα ρεκόρ που κυρίως οφείλεται στους πληθυσμούς που μετακινήθηκαν λόγω του πολέμου στην Ουκρανία. Ο αυξημένος αριθμός Αφγανών προσφύγων αλλά και συρράξεις που σημειώθηκαν στο Σουδάν ανέβασαν τον αριθμό των αναγκαστικά εκτοπισμένων το 2022 σε περίπου 109 εκατομμύρια. Οι «Παγκόσμιες Τάσεις στον Αναγκαστικό Εκτοπισμό για το 2022» (“Global Trends in Forced Displacement 2022”), καταγράφονται στην ετήσια έκθεση της Υπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ που δημοσιεύεται σήμερα. Διαπιστώνεται ότι μέχρι το τέλος του 2022, ο αριθμός των ανθρώπων που εκτοπίστηκαν λόγω πολέμου, διωγμών, βίας και παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ανέρχεται σε 108,4 εκατομμύρια. Ο αριθμός αυτός είναι αυξημένος κατά 19,1 εκατομμύρια σε σχέση με έναν χρόνο νωρίτερα και αποτελεί τη μεγαλύτερη αύξηση που έχει σημειωθεί ποτέ από χρόνο σε χρόνο. «Τα στοιχεία αυτά μας δείχνουν ότι κάποιοι άνθρωποι καταφεύγουν πολύ γρήγορα σε διαμάχες ενώ αργούν πολύ στο να βρουν λύσεις. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα κάθε ένας από τα εκατομμύρια των ανθρώπων που ξεριζώθηκαν βίαια από τα σπίτια τους να βιώνει καταστροφή, εκτοπισμό και οδύνη», δήλωσε ο Ύπατος Αρμοστής του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες Filippo Grandi.
Η έκθεση «Παγκόσμιες Τάσεις» δημοσιεύεται έξι μήνες πριν από το δεύτερο Παγκόσμιο Φόρουμ για τους Πρόσφυγες, μια σημαντική συνάντηση στη Γενεύη που θα συγκεντρώσει ένα ευρύ φάσμα φορέων με σκοπό την εξεύρεση νέων λύσεων και την εδραίωση της αλληλεγγύης προς τους ανθρώπους που αναγκάζονται να τραπούν σε φυγή και τις χώρες υποδοχής τους.
Από το παγκόσμιο σύνολο ανθρώπων που έχουν αναγκαστεί να εγκαταλείψουν στα σπίτια και τις πατρίδες τους, 35,3 εκατομμύρια ήταν πρόσφυγες, δηλαδή άνθρωποι που διέσχισαν διεθνή σύνορα για να βρουν ασφάλεια. Ένα μεγαλύτερο ποσοστό – 58%, περίπου 62,5 εκατομμύρια άνθρωποι – αναγκάστηκαν να μετακινηθούν σε άλλα σημεία μέσα στις ίδιες τους τις χώρες λόγω συγκρούσεων και βίας. Χαρακτηριστικό παράδειγμα της ανάγκης μετακίνησης μέσα στο ίδιο το κράτος είναι αυτό που συνέβη με τον πόλεμο στην Ουκρανία. Ο αριθμός των προσφύγων από την Ουκρανία εκτοξεύθηκε από 27.300 στο τέλος του 2021 σε 5,7 εκατομμύρια στο τέλος του 2022 – αντιπροσωπεύοντας την ταχύτερα εξελισσόμενη προσφυγική κρίση στον κόσμο μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Οι εκτιμήσεις για τον αριθμό των προσφύγων από το Αφγανιστάν – κυρίως όσων φιλοξενούνταν στο Ιράν, με πολλούς να έχουν φτάσει τα προηγούμενα χρόνια – αναθεωρήθηκαν αρκετά προς το πάνω στα τέλη του 2022. Ομοίως, βάσει νέων εκτιμήσεων, η έκθεση καταγράφει μεγαλύτερους αριθμούς ανθρώπων από τη Βενεζουέλα σε Κολομβία και Περού.
Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι είναι οι φτωχές χώρες που συνήθως φιλοξενούν τους ανθρώπους που έχουν ανάγκη. Οι 46 λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες που αντιπροσωπεύουν λιγότερο από το 1,3% του παγκόσμιου ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος, ωστόσο φιλοξενούν πάνω από το 20% του συνόλου των προσφύγων.
Πώς κατανέμονται οι πρόσφυγες
Ευρώπη
Έως το τέλος του 2022 η Ευρώπη συμπεριλαμβανομένης της Τουρκίας φιλοξενούσε το 36% του παγκόσμιου πληθυσμού προσφύγων. Ο αριθμός των προσφύγων στις χώρες της ΕΕ αυξήθηκε από 7 εκατομμύρια το 2021 σε 12,4 εκατομμύρια το 2022 κυρίως λόγω των εκατομμυρίων προσφύγων από την Ουκρανία που έχουν συρρεύσει στις γειτονικές χώρες. Η Τουρκία παραμένει η χώρα που φιλοξενεί τον μεγαλύτερο πληθυσμό προσφύγων παγκοσμίως, 3,6 εκατομμύρια ανθρώπους, το 10% του παγκόσμιου προσφυγικού πληθυσμού. Η Γερμανία επίσης φιλοξενεί 2,1 εκατομμύρια πρόσφυγες το 6% του συνολικού αριθμού των προσφύγων παγκοσμίως.
Ασία και Eιρηνικός
Ο αριθμός των προσφύγων που φιλοξενούνται στην Ασία και τον Ειρηνικό από 4,2 εκατομμύρια το 2021 έφτασαν τα 6,8 εκατομμύρια το 2022, περίπου το 20% του συνολικού προσφυγικού πληθυσμού. Το 90% των προσφύγων της συγκεκριμένης περιοχής βρίσκονται σε τρεις χώρες: Την Ισλαμική δημοκρατία του Ιράν, 3,4 εκατομμύρια, το Πακιστάν, 1,7 εκατομμύρια και το Μπανγκλαντές, 952.400.
Αμερική
Στο τέλος του 2022 στην Αμερική βρίσκονταν 800.600 πρόσφυγες και 5,2 εκατομμύρια άνθρωποι οι οποίοι είχαν ανάγκη διεθνούς προστασίας οι περισσότεροι από τους οποίους προέρχονται από την Βενεζουέλα. Πρόκειται για μια αύξηση της τάξης τους 17% σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά η οποία οφείλεται την αύξηση των ανθρώπων που χρειάζονται διεθνή προστασία στην Κολομβία και στο Περού.
Υποσαχάρια Αφρική
Οι χώρες της Υποσαχάριας Αφρικής φιλοξενούν έναν στους πέντε πρόσφυγες παγκοσμίως. Συνολικά περίπου 7 εκατομμύρια πρόσφυγες μένουν εκτοπισμένοι το 2022 μικρή αύξηση σε σχέση με τον προηγούμενο χρόνο. H Ανατολική Αφρική, το Κέρας της Αφρικής και η περιοχή των Μεγάλων Λιμνών φιλοξένησαν 4,7 εκατομμύρια πρόσφυγες κυρίως στην Ουγκάντα, 1,5 εκατομμύρια, στο Σουδάν, 1,1 εκατομμύρια, στην Αιθιοπία, 879.600. Η δυτική και κεντρική Αφρική φιλοξνεί 1,6 εκατομμύρια πρόσφυγες 5% περισσότερο από τον προηγούμενο χρόνο. Χώρες στην Νότιο Αφρική φιλοξενούν περίπου 773.000 πρόσφυγες οι περισσότεροι από τους οποίους βρίσκονται στο Κονγκό.
Μέση Ανατολή και Βόρεια Αφρική
Φιλοξενούν περίπου 2,4 εκατομμύρια πρόσφυγες περίπου 2% λιγότερους από την προηγούμενη χρονιά.
Προέλευση – εθνικότητα προσφύγων
Περισσότερο από το 87% του συνολικού αριθμού των προσφύγων το 2022 προερχόταν από 10 χώρες. Σύριοι είναι ένας στους πέντε πρόσφυγες παγκοσμίως, 6,5 εκατομμύρια που φιλοξενούνται σε 131 χώρες. Τα 3/4 του συνόλου του προσφυγικού πληθυσμού των Σύρων παραμένουν ωστόσο σε γειτονικές χώρες μεταξύ των οποίων η Τουρκία, ο Λίβανος και η Ιορδανία.
Το 2022 το 16% του συνολικού αριθμού προσφύγων ήταν από την Ουκρανία περίπου 5,7 εκατομμύρια άνθρωποι. Περίπου 2,6 εκατομμύρια Ουκρανοί φιλοξενούνται σε κοντινές χώρες ενώ 3 εκατομμύρια σε άλλες Ευρωπαϊκές χώρες ή και άλλου. Εκτιμάται ότι ο συνολικός πληθυσμός των Αφγανών προσφύγων αυξήθηκε από 2,9 εκατομμύρια ευρώ το 2021 σε 5,7 εκατομμύρια το 2022 που φιλοξενούνται σε 103 χώρες, Περίπου 9 στους 10 βρίσκονται σε γειτονικές χώρες όπως το Ιράν και το Πακιστάν ενώ 180.000 Αφγανοί φιλοξενούνται στη Γερμανία.
