Για τρίτη κατά σειράν ημέρα, οι αμερικανικές και καναδικές αρχές κατέβαλαν χθες τεράστιες προσπάθειες για τον εντοπισμό του τουριστικού βαθυσκάφους «Titan», το οποίο χάθηκε ενώ καταδυόταν με τους πέντε επιβάτες του προς το ναυάγιο του υπερωκεάνιου «Τιτανικός», στον Ατλαντικό Ωκεανό, την περασμένη Κυριακή. Τα συνεργεία έρευνας και διάσωσης έδιναν άνισο αγώνα με τον χρόνο, καθώς το χαμένο βαθυσκάφος της εταιρείας OceanGate εκτιμάται πως διέθετε οξυγόνο που θα μπορούσε να συντηρήσει στη ζωή τους επιβάτες του για 70 με 96 το πολύ ώρες. Στις οκτώ το βράδυ, ώρα Ελλάδας χθες, η αμερικανική ακτοφυλακή εκτίμησε πως οι επιβάτες έχουν ακόμη οξυγόνο για άλλες 40 ώρες.
Στη μεγάλη και εξαιρετικά δύσκολη έρευνα για το βαθυσκάφος, που διεξάγεται τόσο στην επιφάνεια της θάλασσας όσο και στον βυθό, τον πρώτο λόγο έχουν η αμερικανική και η καναδική ακτοφυλακή, που συνεπικουρούνται από αεροσκάφη των δύο χωρών και από πολεμικά όπως και από εμπορικά πλοία. Στην αναζήτηση του «Titan» συμμετέχει και ένα σκάφος τοποθέτησης υποθαλάσσιων αγωγών, το οποίο διαθέτει δύο τηλεχειριζόμενα βαθυσκάφη που επιστρατεύτηκαν για την έρευνα, ενώ χρησιμοποιούνται και σημαδούρες εξοπλισμένες με σόναρ, που μπορούν να ανιχνεύσουν αντικείμενα σε βάθος μέχρι και 4 χιλιομέτρων. Το ιστορικό ναυάγιο του «Τιτανικού» βρίσκεται περίπου σε αυτό το βάθος.
Το «Titan» είναι ένα μικρό βαθυσκάφος από ανθρακόνημα, μήκους περίπου επτά μέτρων, το οποίο μεταφέρθηκε στη ζώνη του ναυαγίου του «Τιτανικού» από το καναδικό πλοίο «Polar Prince». Το πλοίο απέπλευσε από το λιμάνι Σεντ Τζον, στη Νέα Γη του Καναδά, την Παρασκευή 16 Ιουνίου, και έφτασε στο επιθυμητό σημείο, πάνω από το ναυάγιο του «Τιτανικού», την επομένη, δηλαδή το Σάββατο 17 Ιουνίου. Το πρωί της Κυριακής, γύρω στις 9 π.μ. (τοπική ώρα), άρχισε η κατάδυση του «Titan» προς το ναυάγιο, η οποία υπό φυσιολογικές συνθήκες θα διαρκούσε περί τις δύο ώρες. Ωστόσο η επικοινωνία του βαθυσκάφους με το σκάφος που το μετέφερε διακόπηκε μία ώρα και 47 λεπτά μετά την έναρξη της κατάδυσης και έκτοτε αγνοείται η τύχη του.
Εάν το «Titan» βρίσκεται στον βυθό του ωκεανού ή εάν έχει ακινητοποιηθεί από ατύχημα πάνω στο ναυάγιο, ακόμη κι αν εντοπιστεί, η ανέλκυσή του θα είναι εξαιρετικά δύσκολη. Η τρομερή υδροστατική πίεση τέσσερα χιλιόμετρα κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας καθιστά απολύτως αδύνατη τη χρησιμοποίηση ανθρώπινου δυναμικού σε επιχειρήσεις διάσωσης, αφού και οι πιο ειδικευμένοι δύτες με τον καλύτερο δυνατό εξοπλισμό δεν μπορούν να καταδυθούν σε βάθος μεγαλύτερο από τα 500 με 600 μέτρα.
Απόλυτο σκοτάδι
Στα μεγάλα βάθη εξάλλου επικρατεί απόλυτο σκοτάδι, αφού δεν φτάνει σε αυτά ούτε ελάχιστο κλάσμα της ηλιακής ακτινοβολίας. Σε αυτά τα τεράστια εμπόδια πρέπει να προστεθούν οι περιπλοκές από τις κάθε άλλο παρά ευνοϊκές μετεωρολογικές συνθήκες στα ανοιχτά του ωκεανού.
Με αυτά τα δεδομένα, τα ερευνητικά συνεργεία θα αναγκαστούν να περιοριστούν στη χρήση προχωρημένων ρομπότ, που μπορούν να αντέξουν σε πολύ μεγάλες πιέσεις. Υπάρχει βέβαια, θεωρητικά, και η πιθανότητα το «Titan» να έχει ήδη αναδυθεί σε κάποιο σημείο γύρω από το ναυάγιο και να μην μπορεί να επικοινωνήσει. Οσο περνούν οι ώρες, οι ελπίδες διάσωσης των επιβατών του συγκεντρώνονται σε αυτή την πιθανότητα.
Οι ακτοφυλακές των ΗΠΑ και του Καναδά με τη βοήθεια αεροσκαφών σαρώνουν μια μεγάλη θαλάσσια περιοχή πάνω από το ναυάγιο του «Τιτανικού».
«Αναπτύσσουμε όλους τους διαθέσιμους πόρους για να εξασφαλίσουμε ότι θα είμαστε σε θέση να εντοπίσουμε το βαθυσκάφος και να διασώσουμε τους επιβάτες του», δήλωσε μιλώντας στο τηλεοπτικό δίκτυο CNN ο υποναύαρχος της αμερικανικής ακτοφυλακής, Τζον Μάουγκερ. «Η περιοχή είναι απομακρυσμένη και η πρόκληση της επιχείρησης έρευνας σε μια τέτοια περιοχή είναι μεγάλη», προσέθεσε.
Μιλώντας σε άλλο τηλεοπτικό δίκτυο, το NBC, ο υποναύαρχος Μάουγκερ σημείωσε ότι πρωταγωνιστικό ρόλο στις έρευνες παίζει η ίδια η εταιρεία στην οποία ανήκει το βαθυσκάφος, η OceanGate, μια και γνωρίζει την περιοχή καλύτερα από τον καθένα, καθώς έχει διοργανώσει στο παρελθόν ξεναγήσεις στο ναυάγιο του «Τιτανικού».
Η OceanGate είναι ιδιωτική εταιρεία με έδρα το Εβερετ της πολιτείας Ουάσιγκτον, στις ΗΠΑ. Ειδικεύεται σε εξορμήσεις στα βάθη των ωκεανών, μέχρι 4.000 μέτρα, για εύπορους τουρίστες που είναι έτοιμοι να καταβάλουν τσουχτερό αντίτιμο για να δουν από κοντά ναυάγια ή υποθαλάσσιες χαράδρες. Σύμφωνα με την ιστοσελίδα της, η εταιρεία έχει οργανώσει μέχρι τώρα περισσότερες από 14 αποστολές και πάνω από 200 καταδύσεις στον Ειρηνικό, στον Ατλαντικό Ωκεανό και στον Κόλπο του Μεξικού. Οι επιβάτες του «Titan» κλήθηκαν να καταβάλουν 250.000 δολάρια ο καθένας για ένα ταξίδι οκτώ ημερών, που θα τους επέτρεπε να δουν από κοντά τον «Τιτανικό».
Ποιοι είναι οι πέντε επιβαίνοντες
Πέντε ήταν οι επιβαίνοντες του αγνοούμενου βαθυσκάφους «Τitan», όταν αυτό έπαψε να επικοινωνεί με το μητρικό σκάφος επιφάνειας, στην περιοχή πάνω από το ναυάγιο του «Τιτανικού» την Κυριακή. Οι επιβάτες του σκάφους ήταν οι:
• Χάμις Χάρντινγκ. Ο Βρετανός επιχειρηματίας και εξερευνητής Χάμις Χάρντινγκ είναι μεταξύ των επιβατών, σύμφωνα με ανακοίνωση της εταιρείας του, Action Aviation. Ο 58χρονος Χάρντινγκ είναι κάτοχος πολλών παγκόσμιων ρεκόρ Γκίνες, όπως αυτό του μεγαλύτερου χρόνου κατάδυσης με βαθυσκάφος σε μεγάλα βάθη του ωκεανού. Το Σάββατο, ο Χάρντινγκ έγραφε στην προσωπική του σελίδα στο Facebook ότι βρισκόταν σε ειδικά διαμορφωμένο παγοθραυστικό εν αναμονή της κατάδυσής τους με το μικρό ηλεκτρικό βαθυσκάφος «Τitan» «καθ’ οδόν προς τον Τιτανικό». Η εταιρεία του Χάρντινγκ, με έδρα το Ντουμπάι, προσφέρει αεροπορικές υπηρεσίες, όπως ιδιωτικά αεροσκάφη και ελικόπτερα, σε πελάτες σε όλο τον κόσμο. Ο αγνοούμενος επιχειρηματίας ήταν ένας από τους επιβάτες της διαστημικής αποστολής σε τροχιά Blue Origin του Τζεφ Μπέζος. Ο Χάρντινγκ συμμετείχε σε εκστρατεία με στόχο την επανεισαγωγή των αιλουροειδών τσίτα στην Ινδία, από όπου είχαν εξαφανισθεί εξαιτίας της θήρας.
Ο ιδρυτής της OceanGate, ένας Γάλλος ειδήμων ναυτικών θεμάτων και τρεις κροίσοι τουρίστες στο βαθυσκάφος.
• Πολ-Ανρί Ναρζολέ. Ο Γάλλος ειδήμων ναυτικών θεμάτων, που έχει συμμετάσχει σε περισσότερες από 35 καταδύσεις με βαθυσκάφη στο ναυάγιο του «Τιτανικού» είναι και αυτός ένας από τους επιβαίνοντες. Ο Ναρζολέ ήταν επικεφαλής ερευνών της αμερικανικής εταιρείας RMS Titanic, η οποία κατέχει τα δικαιώματα ανέλκυσης του ιστορικού ναυαγίου, πραγματοποιώντας συχνά εκθέσεις με αντικείμενα από το υπερωκεάνιο. Η εταιρεία έχει πραγματοποιήσει οκτώ ερευνητικές αποστολές στον «Τιτανικό» μεταξύ 1987 και 2010.
• Σαζάντα Νταούντ και Σουλεϊμάν Νταούντ. Ο Βρετανός επιχειρηματίας Σαζάντα Νταούντ και ο γιος του Σουλεϊμάν αγνοούνται και αυτοί, σύμφωνα με ανακοίνωση της εταιρείας Engro Corp. Ο Νταούντ μεγάλωσε σε μία από τις πλουσιότερες οικογένειες του Πακιστάν, ιδιοκτήτες μεγάλων κλωστοϋφαντουργιών και βιομηχανιών λιπασμάτων. Ο Νταούντ είναι μέλος του διοικητικού συμβουλίου της μη κερδοσκοπικής εταιρείας SETI, με αποστολή τον εντοπισμό εξωγήινης ζωής στο Διάστημα. Είναι μόνιμος κάτοικος Λονδίνου και πατέρας δύο παιδιών.
• Στόκτον Ρας. Ο χειριστής του βαθυσκάφους και ένας από τους βασικούς σχεδιαστές του, Ρας, ήταν ιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος της OceanGate. Ο Ρας είχε αποκτήσει δίπλωμα πιλότου τζετ αεροσκαφών σε ηλικία 19 ετών και έχει ειδικευθεί τα τελευταία χρόνια στην έρευνα γύρω από το ναυάγιο του «Τιτανικού».
Δυσοίωνα τα περισσότερα σενάρια
Δυσοίωνα σενάρια παρουσιάζουν οι περισσότεροι ειδικοί για τη μοίρα του μικρού βαθυσκάφους, καθώς μειώνονταν τα αποθέματα οξυγόνου.
Ο Ιαν Μπαλαντάιν, διευθυντής της αμυντικής επιθεώρησης International Warships Fleet Review, είπε μιλώντας στη βρετανική εφημερίδα Express: «Θα είναι πολύ λυπηρό αν πληροφορηθούμε τον θάνατο των επιβαινόντων.
Οι εταιρείες αυτές προειδοποιούν, όμως, τους πελάτες τους για τους κινδύνους τέτοιων αποστολών. Κάθε υποθαλάσσια αποστολή, ιδιωτική ή στρατιωτική, είναι εκ των πραγμάτων παρακινδυνευμένη.
Το πλέον ευοίωνο είναι το βαθυσκάφος να έχει αναδυθεί και οι επιβαίνοντες να πλέουν στον ωκεανό χωρίς δυνατότητα επικοινωνίας.
Αν υπέστησαν ρήγμα στο κέλυφος, ο θάνατός τους θα ήταν ακαριαίος. Αν, όμως, το βαθυσκάφος έχει διατηρηθεί ανέπαφο με τα ηλεκτρικά του συστήματα ενεργά, τότε υπάρχει μικρή πιθανότητα εντοπισμού του, ακόμη κι αν βρίσκεται στον πυθμένα».
Αξίζει να σημειωθεί ότι καμία τέτοια επιχείρηση δεν έχει πραγματοποιηθεί στην Ιστορία. «Το πλέον ευοίωνο σενάριο είναι αυτό στο οποίο το βαθυσκάφος έχει αναδυθεί και οι επιβαίνοντες πλέουν στον ωκεανό χωρίς δυνατότητα επικοινωνίας. Σε μία τέτοια περίπτωση μπορεί να εντοπιστούν από εναέρια μέσα της καναδικής ακτοφυλακής», λέει ο κ. Μπαλαντάιν.
Ο καθηγητής μηχανολογίας του Πανεπιστημίου UCL του Λονδίνου, Αλιστερ Γκριγκ, εξηγεί ότι τα βαθυσκάφη διαθέτουν έρμα ασφαλείας. «Μπορούν να απελευθερώσουν συσκευή μεγάλου όγκου σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης και να αναδυθούν στην επιφάνεια χωρίς κινητήρες, χάρη στην άνωση. Αν αντιμετώπισαν βλάβη στα ηλεκτρικά συστήματα και ταυτόχρονη δυσ-λειτουργία των τηλεπικοινωνιακών μέσων, τότε ενδέχεται να απελευθέρωσαν το έρμα και το σκάφος να πλέει στην επιφάνεια του Ατλαντικού, περιμένοντας τον εντοπισμό του», λέει ο καθηγητής Γκριγκ.
Αλλο σενάριο θέλει το βαθυσκάφος να υφίσταται διαρροή στον υπό πίεση θάλαμο επιβατών σε μεγάλο βάθος, κάτι που αποκλείει τον εντοπισμό επιζώντων. «Ισως βρίσκεται ακουμπισμένο στον πυθμένα, έχοντας χάσει τους κινητήρες του και μην μπορώντας να απελευθερώσει έρμα. Σε αυτή την περίπτωση, οι επιλογές είναι πολύ περιορισμένες. Ακόμη κι αν το βαθυσκάφος είναι ακέραιο, αυτό βρίσκεται πέρα από την ηπειρωτική υφαλοκρηπίδα, όπου τα βάθη υπερβαίνουν τα 2.500 μέτρα, καθιστώντας αδύνατη την πραγματοποίηση επιχείρησης διάσωσης. Ελάχιστα σκάφη μπορούν να φθάσουν σε τέτοιο βάθος και είναι αδύνατο για δύτη να προσεγγίσει το σημείο με τη χρήση κλωβού υποπίεσης. Η προσέγγιση στο «Titan» υπό τέτοιες συνθήκες είναι αδύνατη», λέει ο Γκριγκ.
