O Τζον Λένον και o Πολ Μακάρτνεϊ ως βασικοί δημιουργοί των τραγουδιών των Μπιτλς άλλαξαν την ιστορία της μουσικής παγκοσμίως. Η τέχνη τους απαράμιλλη, η έμπνευσή τους πέρα από κάθε όριο. Η δημοτικότητα του συγκροτήματος ξεπέρασε κάθε προηγούμενο και έφερε νέα δεδομένα στη μουσική βιομηχανία. Το 1970, όμως, η πορεία των τεσσάρων «σκαθαριών» έφτασε στο τέλος και ο Τζον Λένον, με την καθοριστική παρουσία της γυναίκας του Γιόκο Ονο, φάνηκε αμέσως ότι ήθελε να αφήσει οριστικά πίσω του ό,τι έκανε με το θρυλικό συγκρότημα.
Το πρώτο άλμπουμ που ηχογράφησαν μαζί, το «Unfinished Music Vol. 1: Two Virgins», κυκλοφόρησε ένα χρόνο νωρίτερα. Το εξώφυλλο του δίσκου έγινε περισσότερο γνωστό και από το μουσικό περιεχόμενο, αφού απεικόνιζε το ζευγάρι γυμνό. Ξεκάθαρα ο Τζον Λένον βρισκόταν σε μια ριζικά διαφορετική κατεύθυνση. Το single «Give Peace A Chance» του 1969, καταγγέλλοντας τους πολέμους στο Βιετνάμ και στην Μπιάφρα, έδειξε τον δρόμο που θα ακολουθούσε. Εντονα πολιτικοποιημένος, μαζί με τη Γιόκο ξεκίνησαν ακτιβιστική δράση με σκοπό να αλλάξουν τον κόσμο ή, τουλάχιστον, τα μυαλά αυτών που τον κυβερνούν. Χαρακτηριστική, βεβαίως, ήταν η διαμαρτυρία στο κρεβάτι σε ξενοδοχεία του Αμστερνταμ και του Μόντρεαλ, με πλακάτ τριγύρω τους υπέρ της ειρήνης, της ελευθερίας και της αγάπης. Η δράση τους καλύφθηκε παγκοσμίως από όλα τα μέσα της εποχής, ενώ πολλοί τούς χλεύαζαν, ιδιαίτερα τη Γιόκο Ονο. Εντούτοις, το «Give Peace A Chance» φύτεψε έναν σπόρο μιας δυνατής αντιπολεμικής φωνής που ακούγεται έως τις μέρες μας.
Του πήρε αυτόγραφο και μετά τον σκότωσε
Ο Τζον Ουίνστον Ονο Λένον γεννήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 1940 στο Λίβερπουλ της Αγγλίας. Ως μέλος του δημοφιλέστερου συγκροτήματος της Ιστορίας, μοιράστηκε με τους Τζορτζ Χάρισον, Ρίνγκο Σταρ και Πολ Μακάρτνεϊ τη δόξα και την αποθέωση σε ολόκληρο τον κόσμο. Ηταν τέτοια η απήχηση των τραγουδιών τους, που ο διανοούμενος της παρέας, Τζον, οδηγήθηκε σε προκλητικές δηλώσεις όπως: «Οι Μπιτλς είναι δημοφιλέστεροι από τον Ιησού Χριστό, και τα τραγούδια τους θα μείνουν και όταν ο χριστιανισμός θα έχει ξεχαστεί»! Λόγια που προκάλεσαν σεισμό, ιδιαίτερα στη συντηρητική κοινωνία της Αμερικής, και που ίσως κρύβουν μια παντοδυναμία που ένιωθε από τη λατρεία του κόσμου στο πρόσωπό του.
Ο 25χρονος δολοφόνος Μαρκ Ντέιβιντ Τσάπμαν, μια διαταραγμένη προσωπικότητα, ήταν φανατικός θαυμαστής του Λένον.
Εκτιμάται από μελετητές της πορείας του Λένον ότι αυτή η φράση ίσως πυροδότησε την ιδέα της δολοφονίας του στο μυαλό του 25χρονου φανατικού θαυμαστή του, Μαρκ Ντέιβιντ Τσάπμαν. Ο νεαρός εκτελεστής, μια διαταραγμένη προσωπικότητα, γεννήθηκε στο Τέξας και ήταν μόνιμος κάτοικος της Χαβάης. Ηταν η δεύτερη φορά που πήγε στη Νέα Υόρκη για να επιτελέσει τον σκοπό του, απογοητευμένος από το είδωλό του, κυρίως από την εποχή που ο ίδιος αφοσιώθηκε στον χριστιανισμό. Οπλισμένος και αποφασισμένος, περίμενε τον θρυλικό μουσικό στην είσοδο του διάσημου κτιρίου «Dakota» το μοιραίο βράδυ της 8ης Δεκεμβρίου 1980 και με πέντε σφαίρες σιώπησε για πάντα τη φωνή του ανθρώπου από τον οποίο κάποιες ώρες πριν είχε πάρει αφιέρωση και αυτόγραφο στο άλμπουμ «Double Fantasy». Η δολοφονία του Τζον Λένον έγινε η πρώτη είδηση σε όλο τον πλανήτη, επισκιάζοντας ακόμη και ιδιαιτέρως σημαντικά γεγονότα όπως ο πόλεμος Ιράν – Ιράκ. Ξεπέρασε σε αναφορές ακόμη και ό,τι είχε γραφτεί και ειπωθεί για τον Ελβις, για τον οποίο είχε πει πως χωρίς την παρουσία του δεν θα υπήρχε ροκ εν ρολ.
«Imagine», προσευχή και ύμνος των ονειροπόλων
Μετά τα δύο πρώτα άλμπουμ, «Unfinished Music Vol 1 & Vol 2», και τα σκόρπια singles, το 1971 κυκλοφόρησε το πρώτο «κανονικό» με τον τίτλο «John Lennon/ Plastic Ono Band». Οι φίλοι των Μπιτλς ούτε τώρα βρήκαν αυτό που περίμεναν ως συνέχεια της ιστορίας του συγκροτήματος, αλλά ανταμείφθηκαν με σπουδαία τραγούδια όπως το ταξικό «Working Class Hero». Πολύ πιθανόν ο ίδιος να ταυτιζόταν με αυτόν τον χαρακτηρισμό σε όλη του τη ζωή, αφού το έργο του είναι γεμάτο με τραγούδια διαμαρτυρίας. Αλλα ξεχωριστά τραγούδια στο άλμπουμ είναι το τρυφερό «Love», το ανατρεπτικό «God» ή το εσωστρεφές «Mother», που εκφράζει τον πόνο του για την απώλεια της μητέρας του που την παρέσυρε αυτοκίνητο έξω από το σπίτι της θείας του που τον φιλοξενούσε. Ηταν τότε 18 χρόνων και το τραγικό αυτό γεγονός, έπειτα από ταραγμένα παιδικά χρόνια, τον στοίχειωσε για πάντα.
Και μόνο με αυτό το αντιπολεμικό τραγούδι, ο Τζον Λένον μπορούσε να μείνει στην Ιστορία.
Το 1971 κυκλοφόρησε ένα ακόμη δυνατό single, το «Power To The People», ενώ αργότερα την ίδια χρονιά επρόκειτο να έρθει το τραγούδι που ταυτίστηκε με την ίδια του την ύπαρξη. Το «Imagine», μέσα στην απλότητά του, εκφράζει με τον καλύτερο τρόπο την επιθυμία των ονειροπόλων αυτού του κόσμου. Και είναι κάτι δισεκατομμύρια! Μόνο και μόνο με αυτό το τραγούδι, ύμνο και προσευχή, ο Τζον Λένον μπορούσε να μείνει στην Ιστορία. Στο ομώνυμο άλμπουμ, ωστόσο, υπήρχαν και άλλα αξιόλογα τραγούδια όπως το «How Do You Sleep», το «Jealous Guy», που είκοσι χρόνια αργότερα έγινε Νο 1 επιτυχία για τον Μπράιαν Φέρι, και το «Gimme Some Truth» που καταγγέλλει τους πολιτικούς για τη στείρα ρητορική τους. Στο τέλος της χρονιάς κυκλοφόρησε με μεγάλη επιτυχία το διαχρονικό αντιπολεμικό single «Happy Christmas (War Is Over)», ενώ το 1972 ήρθε το «Sometime In New York City», όπου ανάμεσα σε άλλα πολιτικά τραγούδια υπάρχει το εμβληματικό «Woman Is The Nigger Of The World» μιλώντας για την καταπίεση και τα δικαιώματα της γυναίκας πολλά χρόνια πριν ασχοληθεί κανείς με το θέμα.
Ο θρύλος επιστρέφει λίγο πριν από τη δολοφονία
Το άλμπουμ «Mind Games» βγήκε το 1973 εν μέσω σοβαρών προβλημάτων στη σχέση του με τη Γιόκο Ονο, που τον οδήγησε στο «Lost weekend», όπως ονομάστηκε το διάστημα πολλών μηνών που πέρασε στο Λος Αντζελες. Εκεί, με προτροπή της Γιόκο, η οποία πίστευε ότι έτσι θα σώσει τον γάμο τους, πήγε μαζί με την 22χρονη Μέι Πανγκ, που ήταν γραμματέας του ζευγαριού. Το διάστημα αυτό ο Λένον αφέθηκε σε μια ζωή σκληρή, με ναρκωτικά και αλκοόλ. Συνεργάστηκε με τον τραγουδιστή Νίλσον ως παραγωγός και ετοίμασε το μέτριο LP «Walls And Bridges», που όμως περιελάμβανε το Νο 1 τραγούδι στις ΗΠΑ «Whatever Gets You Through The Night». Τον Νοέμβριο εκείνης της χρονιάς, το 1974, έκανε την τελευταία του εμφάνιση επί σκηνής σε συναυλία. Εκείνο το βράδυ ξανάσμιξε με τη Γιόκο Ονο· το μοιραίο πρόσωπο στη ζωή του, για την οποία χώρισε την πρώτη του σύζυγο, Σίνθια Λένον, που μαζί της απέκτησε τον Τζούλιαν. Δισκογραφικά, το 1975 κυκλοφόρησε το επιτυχημένο άλμπουμ «Rock’n’Roll» με διασκευές αγαπημένων του τραγουδιών όπως τα «Peggy Sue», «Stand By Me», «Be Bop A Lula» κ.ά. Τον Οκτώβριο της ίδιας χρονιάς γεννήθηκε ο δεύτερος γιος του, Σον, που φάνηκε να είναι η αιτία ώστε να αποτραβηχτεί από το προσκήνιο για μια οικογενειακή ζωή με τη Γιόκο και το παιδί τους.
Τον Νοέμβριο του 1974 ο Τζον Λένον έκανε την τελευταία του εμφάνιση επί σκηνής σε συναυλία.
Πέντε χρόνια αργότερα, το 1980, η επιστροφή του ήταν το μεγάλο γεγονός. Το άλμπουμ «Double Fantasy» με το τρυφερό φιλί και τα ονόματα και των δύο στο ασπρόμαυρο εξώφυλλο έγινε παγκόσμια επιτυχία. Ο θρύλος είχε επιστρέψει. Αυτό το άλμπουμ υπογεγραμμένο κρατούσε εκείνο το βράδυ ο Μαρκ Ντέιβιντ Τσάπμαν, ο οποίος με το όπλο του έδωσε τέλος στη ζωή ενός από τους επιδραστικότερους καλλιτέχνες της Ιστορίας.
*Ο κ. Ξενοφών Ραράκος είναι ραδιοφωνικός παραγωγός.
Επιμέλεια: Ευάνθης Χατζηβασιλείου
