Απογοήτευση επικρατεί στο Λαϊκό Κόμμα (PP) της Ισπανίας, καθώς το αποτέλεσμα των εκλογών της Κυριακής απέχει πολύ ακόμα και από τις χαμηλότερες προσδοκίες τους.
Την ίδια ώρα, σε ρόλο ρυθμιστή των εξελίξεων αναδεικνύονται τα βασκικά και καταλανικά κόμματα αυτονομιστών, με τη συναίνεση των οποίων οι Σοσιαλιστές υπό τον Πέδρο Σάντσεθ θα μπορούσαν να εξασφαλίσουν ακόμα μία κυβερνητική θητεία.
Τα ακροδεξιά βαρίδια
Πολλοί στο συντηρητικό στρατόπεδο θεωρούν ότι η προσέγγιση και οι συνεργασίες σε τοπικό επίπεδο με το ακροδεξιό Vox είχε κόστος, καθώς οδήγησε στην απώλεια μετριοπαθών ψηφοφόρων.
Το Λαϊκό Κόμμα κέρδισε την πρώτη θέση στις εκλογές της Κυριακής τόσο σε ψήφους όσο και σε έδρες, όπως ήταν αναμενόμενο, μετά τη σαρωτική νίκη τους στις δημοτικές περιφερειακές εκλογές. Ωστόσο, οι προσδοκίες για επιστροφή στην κυβέρνηση ψαλιδίστηκαν.
Οι περισσότεροι δεν περίμεναν αποτέλεσμα κάτω από 150 έδρες, πόσω μάλλον κάτω από τις 140. Το Λαϊκό Κόμμα κέρδισε τελικά 136 έδρες με καταμετρημένο το 99,3% των ψήφων.
Στη διάρκεια της εκλογικής εκστρατείας οι ηγέτες του είχαν θέσει ως «πάτωμα» επιπλέον 14 έδρες, χωρίς να αποκλείουν απόλυτη πλειοψηφία.
Ο υποψήφιος του PP διεκδικώντας το δικαίωμα να σχηματίσει κυβέρνηση, θα ζητήσει από τα υπόλοιπα κόμματα να τον υποστηρίξουν, ως νικητή των εκλογών.
Όπως γνωστοποίησε, θα ξεκινήσει διάλογο με τις πολιτικές παρατάξεις, ενώ απηύθυνε έκκληση για υπευθυνότητα.
El @ppopular ha ganado las elecciones generales.
Gracias a los más de 8 millones de españoles que nos han dado su apoyo.
Quiero formar Gobierno y voy a iniciar diálogo con el resto de partidos.
Pido responsabilidad para que España no sufra bloqueos. pic.twitter.com/lgWHUHRQdz
— Alberto Núñez Feijóo (@NunezFeijoo) July 23, 2023
Ο Φεϊχό υποστήριξε ότι η χώρα διοικούνταν πάντα από τον ηγέτη που είχε εξασφαλίσει τις περισσότερες ψήφους και επέμεινε ότι η μελλοντική κυβέρνηση θα έπρεπε να είναι εκείνη που πέτυχε «εκλογική νίκη».
Όμως, σε κοινοβουλευτικές δημοκρατίες όπως η Ισπανία, ο αρχηγός της κυβέρνησης δεν είναι απαραιτήτως εκείνος που έχει κερδίσει τις περισσότερες ψήφους στις εκλογές, αλλά μάλλον εκείνος που μπορεί να εξασφαλίσει την υποστήριξη των περισσότερων βουλευτών.
Και αυτή τη στιγμή ο Φεϊχό δεν έχει την υποστήριξη που απαιτείται ώστε η υποψηφιότητά του να θεωρείται βιώσιμη.
Ο ηγέτης των συντηρητικών πανηγύρισε την επάνοδο του Λαϊκού Κόμματος στη θέση του πρώτου πολιτικού κόμματος στη χώρα, αλλά το σχέδιό του για «ισχυρή» και «χαλαρή» πλειοψηφία απέτυχε, καθώς το κόμμα του έχασε τη σύνδεση με τους αναποφάσιστους του κέντρο.
Κυβέρνηση ηττημένων;
Η ατελέσφορη εθνική ψηφοφορία είχε ως αποτέλεσμα ένα διχασμένο κοινοβούλιο χωρίς σαφή κυβερνητική πλειοψηφία.
Οι Σοσιαλιστές του Σάντσεθ μαζί με τον αριστερό συνασπισμό Sumar με επικεφαλής τη Γιολάντα Ντίαθ, η οποία υποσχέθηκε ότι από την πρώτη ημέρα μετά τις εκλογές θα ξεκινήσει να εργάζεται για τα δικαιώματα στη χώρα ελέγχουν 153 έδρες στο κοινοβούλιο.
Desde mañana mismo trabajaré para seguir ensanchando los derechos en este país. No tenemos tiempo que perder, tenemos mucho por hacer. pic.twitter.com/x1Dt5ywnPI
— Yolanda Díaz (@Yolanda_Diaz_) July 23, 2023
Οι δύο σύμμαχοι είναι απίθανο να εξασφαλίσουν την υποστήριξη των 176 βουλευτών που απαιτούνται για να κυβερνήσει τη χώρα ο Σάντσεθ, στην πρώτη ψηφοφορία.
Ωστόσο, στον δεύτερο γύρο, οι συνθήκες θα είναι ενδεχομένως πιο ευνοϊκές, καθώς ο Σάντσεθ θα έχει τη δυνατότητα να αναδειχθεί πρωθυπουργός, διασφαλίζοντας τη συναίνεση, μέσω αποχής, περισσότερων βουλευτών.
Αν και ο Φεϊχό κέρδισε τις εκλογές, ο Πέδρο Σάντσεθ θα μπορούσε να κυβερνήσει ξανά σχηματίζοντας συμμαχία ηττημένων και με τη συναίνεση του Junts, του κόμματος που ίδρυσε ο Κάρλες Πουτζδεμόν.
«Θα δούμε τι είναι έτοιμος να κάνει ο Σάντσεθ και τι εγγυήσεις θα πρόσφερε ζητώντας υποστήριξη», ανακοίνωσε το Junts, την επομένη των εκλογών, σήμερα Δευτέρα.
Την Κυριακή, η υποψήφια του Junts, Μίριαμ Νογκέρας, είχε δηλώσει ότι το κόμμα της «κατάλαβε το αποτέλεσμα» και θα «εκμεταλλευτεί την ευκαιρία».
Ωστόσο, άφησε να εννοηθεί ότι οι διαπραγματεύσεις με τους Σοσιαλιστές δεν θα είναι εύκολες και ότι ένα θετικό αποτέλεσμα δεν ήταν καθόλου σίγουρο, καθώς και ότι θα απαιτούνταν ανταλλάγματα.
🗳️ Elecciones 23-J | Junts advierte de que el precio para facilitar la investidura de Sánchez pasa por la amnistía y la autodeterminación https://t.co/eoXCo1lFD1 pic.twitter.com/eChse1mJ7Y
— EL PAÍS (@el_pais) July 24, 2023
Ο Σάντσεθ το 2019, κατάφερε να σχηματίσει την πρώτη αριστερή κυβέρνηση συνασπισμού της Ισπανίας συνάπτοντας συμφωνίες με περιφερειακά κόμματα που υποστήριξαν την υποψηφιότητά του στο κοινοβούλιο.
Αυτή τη φορά, θα χρειαστεί την υποστήριξη από βασκικές και καταλανικές αυτονομιστικές ομάδες όπως η EH Bildu και η Ρεπουμπλικανική Αριστερά της Καταλονίας. Θα πρέπει επίσης να πείσει τον Junts να μην τον καταψηφίσει.
Αν και η αριστερή κυβέρνηση συνασπισμού υπό τον Σάντσεθ έχει προσπαθήσει να αποκαταστήσει τους δεσμούς και να υιοθετήσει ήπια προσέγγιση με τους Καταλανούς αυτονομιστές τα τελευταία τέσσερα χρόνια, οι σχέσεις δεν είναι σε καμία περίπτωση ιδανικές.
Ο Πουτζδεμόν, ο οποίος έφυγε από την Ισπανία αμέσως μετά το δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία της Καταλονίας το 2017, παραμένει αυτοεξόριστος στο Βέλγιο. Ο πολιτικός, ο οποίος είναι επί του παρόντος μέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, έχασε πρόσφατα τη νομική ασυλία από ανώτατο δικαστήριο της Ε.Ε., ανοίγοντας τον δρόμο για την έκδοσή του στην Ισπανία.
Βιώσιμη υποψηφιότητα
Έπειτα από μία εξαντλητική εκστρατεία που χαρακτηρίστηκε από προσωπικές επιθέσεις, το κοινοβούλιο της Ισπανίας πρόκειται να συγκληθεί εκ νέου στις 17 Αυγούστου, όταν θα ορκιστούν οι βουλευτές.
Αμέσως μετά, ο βασιλιάς της Ισπανίας Φίλιππος ΣΤ’ θα καλέσει τους αρχηγούς των πολιτικών κομμάτων για διαβουλεύσεις στο Παλάτι Θαρθουέλα και θα τους ρωτήσει ποιος θεωρούν ότι έχει τη μεγαλύτερη υποστήριξη για να σχηματίσει κυβέρνηση.
Ο Φεϊχό θα επιμείνει ότι, ως αρχηγός του κόμματος που έλαβε τις περισσότερες ψήφους, θα πρέπει να ονομαστεί υποψήφιος πρωθυπουργός.
Μέχρι στιγμής, ο πρωθυπουργός της Ισπανίας ήταν πράγματι πάντα ο πολιτικός που συγκέντρωνε τις περισσότερες ψήφους στις εκλογές. Ωστόσο, ο βασιλιάς θα ακολουθήσει τους κανόνες που ορίζονται στο σύνταγμα.
Με άλλα λόγια, θα δώσει εντολή για τον σχηματισμό κυβέρνησης σε εκείνο το πρόσωπο του οποίου η υποψηφιότητα θεωρείται βιώσιμη, τονίζουν πολιτικοί αναλυτές.
Έτσι, ο Σάντσεθ θα πρέπει να διασφαλίσει ότι όταν θα εμφανιστεί στο Παλάτι Θαρθουέλα, θα έχει δημιουργήσει λίστα υποστηρικτών, κατά προτίμηση με αρκετούς ηγέτες άλλων κομμάτων που θα δηλώνουν ανοιχτά την προθυμία τους να υποστηρίξουν την υποψηφιότητά του.
Το ενδεχόμενο νέων εκλογών
Εάν ζητηθεί από τον Σάντσεθ να σχηματίσει κυβέρνηση αλλά δεν κερδίσει την απαιτούμενη υποστήριξη στο κοινοβούλιο, θα ανοίξει ο δρόμος για νέες εκλογές στην Ισπανία.
Ο βασιλιάς είναι υποχρεωμένος να διαλύσει το νομοθετικό σώμα δύο μήνες μετά την πρώτη αποτυχημένη ψηφοφορία και πρέπει να διεξαχθεί νέα ψηφοφορία 54 ημέρες μετά την ολοκλήρωση της κοινοβουλευτικής περιόδου. Έτσι οι Ισπανοί θα προσέλθουν ξανά στις κάλπες στα τέλη του τρέχοντος έτους ή, πιο πιθανό, στις αρχές του 2024.
Κατά τη διάρκεια αυτής της μακράς περιόδου, ο Σάντσεθ θα παρέμενε ως προσωρινός πρωθυπουργός με περιορισμένες εξουσίες: Κανένας νέος νόμος δεν μπορεί να εγκριθεί παρά μόνο σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης.
Σε κάθε περίπτωση, το πολιτικό δράμα στην Ισπανία δεν έληξε με τις εκλογές, αντίθετα το αποτέλεσμα ανέδειξε τις διχαστικές τάσεις στο κοινοβούλιο.
Η απόσταση μεταξύ των δύο πρώτων σχηματισμών της χώρας είναι μόλις 14 έδρες. Το Λαϊκό Κόμμα έχει κερδίσει 136 βουλευτικές έδρες, 47 περισσότερες σε σχέση με πριν από τέσσερα χρόνια, όταν αρχηγός του κόμματος ήταν ο Πάμπλο Κασάδο.
Οι Σοσιαλιστές, από την πλευρά τους, κατάφεραν να αποφύγουν την κατάρρευση που προέβλεπαν οι περισσότερες δημοσκοπήσεις και πρόσθεσαν δύο βουλευτικές έδρες στις 120 που είχαν κερδίσει το 2019 με την προοπτική σχηματισμού κυβέρνησης όμως να είναι στον αέρα.
Με πληροφορίες από EL PAÍS, El Mundo, Reuters
