Tην Πέμπτη, η πρωθυπουργός της Ιταλίας Τζόρτζια Μελόνι θα επισκεφθεί τον Αμερικανό πρόεδρο, Τζο Μπάιντεν. Θα γίνει έτσι μία από τους ελάχιστους ξένους ηγέτες της ακροδεξιάς που έχουν βρεθεί στον Λευκό Οίκο.
Πρόσκληση στο Οβάλ Γραφείο του Αμερικανού προέδρου δεν δέχτηκαν ποτέ ηγέτες όπως ο Ζαΐρ Μπολσονάρου της Βραζιλίας και ο Βίκτορ Όρμπαν της Ουγγαρίας.
Η Μελόνι, πρώτη γυναίκα πρωθυπουργός της Ιταλίας και επικεφαλής της πιο δεξιάς κυβέρνησης που είχε η χώρα μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, αποτελεί εξαίρεση, καθώς έχει κερδίσει τη φήμη της «συνεργάσιμης» τόσο στην Ουάσιγκτον όσο και στις Βρυξέλλες.
Η ευρεία αποδοχή της συνοψίζεται σε μεγάλο βαθμό σε μια λέξη: Ρωσία.
Η ενότητα στην G7
Για τον πρόεδρο των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν και τους υποστηρικτές της Ουκρανίας στη Δύση, η διασφάλιση της μακροπρόθεσμης συμμετοχής της Μελόνι στην υποστήριξη της Ουκρανίας είναι ζωτικής σημασίας: Η Ιταλία θα αναλάβει την ηγεσία της G7 το επόμενο έτος, σε μια κρίσιμη χρονική στιγμή για τη σύγκρουση.
Ακροδεξιοί πολιτικοί σε όλη την Ευρώπη, περιλαμβανομένου του Όρμπαν και της Γαλλίδας εθνικίστριας Μαρίν Λεπέν, διατηρούν δεσμούς με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν.
Προτού εκλεγεί τον περασμένο Σεπτέμβριο και η διαφαινόμενη άνοδός της Μελόνι είχε προκαλέσει ανησυχίες στις συμμαχικές δυνάμεις.
Η εθνικιστική ατζέντα της εκστρατείας της περιλάμβανε από τη δέσμευση να «φρενάρει» τη μετανάστευση και να «αντισταθεί» στην Ευρωπαϊκή Ένωση και τις Βρυξέλλες μέχρι και να αρνηθεί την επιβολή κυρώσεων στη Ρωσία για την Ουκρανία.
Ο Δημοκρατικός πρόεδρος των ΗΠΑ και η ακροδεξιά πρωθυπουργός της Ιταλίας δεν έχουν σχεδόν τίποτα κοινό ως προς τις πολιτικές τους απόψεις. Ωστόσο, η σημερινή τους συνάντηση επιβεβαιώνει ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία ενίσχυσε τη σχέση των δύο συμμαχικών δυνάμεων.
«Η Ιταλία είναι μέρος της δυτικής συμμαχίας και θέλει να πρωταγωνιστεί σε αυτή, επενδύοντας ιδιαίτερα στη συμμαχία με τις ΗΠΑ», δήλωσε πρόσφατα ο Ιταλός υπουργός Εξωτερικών Αντόνιο Ταγιάνι.
«Μετά την κρίση στην Ουκρανία, η σύνδεσή μας με τις ΗΠΑ σε ζητήματα ασφάλειας και κοινής πολιτικής έχει γίνει ισχυρότερη», εξήγησε ο επικεφαλής της ιταλικής διπλωματίας.
Πρώην φίλοι του Πούτιν…
Η τοποθέτηση του Ταγιάνι απέχει πολύ τις θέσεις που μέχρι πρόσφατα απηχούσε το «στρατόπεδο» Μελόνι.
Ως ηγέτιδα της ακροδεξιάς παράταξης Fratelli d’Italia και ενώ βρισκόταν στην αντιπολίτευση, η Μελόνι υποστήριξε την πολιτική του ισχυρού Πούτιν, μεταξύ άλλων, συγχαίροντάς τον μετά την επανεκλογή του και λέγοντας ότι «η βούληση του λαού φαίνεται ξεκάθαρη».
Μετά την εισβολή της Μόσχας στην Κριμαία το 2014 τάχθηκε επανειλημμένα κατά των κυρώσεων στη Ρωσία, επικαλούμενη την ανάγκη προστασίας των ιταλικών εξαγωγών.
Κατά τη διάρκεια της πανδημίας, υποστήριξε την έγκριση των ρωσικών εμβολίων Sputnik. Σε τηλεοπτική συνέντευξη το 2022 πριν από την πλήρη εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, τόνισε πόσο σημαντικό ήταν να διατηρεί κάποιος καλές σχέσεις με τον Πούτιν και κατηγόρησε τον Μπάιντεν ότι «χρησιμοποιούσε την εξωτερική πολιτική για να καλύψει προβλήματα στο εσωτερικό».
Οι εταίροι της στον συνασπισμό αποτελούσαν ακόμη χειρότερη προοπτική για τους δυτικούς συμμάχους. Ο Ματέο Σαλβίνι, ηγέτης της δεξιάς Λέγκας, που κάποτε φορούσε μπλουζάκι με το πρόσωπο του Πούτιν στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, προσπάθησε να οργανώσει ειρηνευτική αποστολή στη Μόσχα με πτήσεις που πλήρωνε η ρωσική πρεσβεία.
Και ο εταίρος του συνασπισμού της Μελόνι, Σίλβιο Μπερλουσκόνι, ο οποίος ηγήθηκε του κεντροδεξιού κόμματος Forza Italia μέχρι τον θάνατό του τον Ιούνιο, είχε κατηγορήσει την Ουκρανία για τον πόλεμο.
Είχε μάλιστα προσωπική φιλία με τον Βλαντίμιρ Πούτιν, συνέχισε να ανταλλάσσει δώρα με τον Ρώσο ηγέτη ακόμη και μετά την εισβολή και καυχιόταν ότι έλαβε από εκείνον βότκα και «γλυκά γράμματα».
…νυν εχθροί
Όταν η Μελόνι ανέλαβε την εξουσία, εκφράστηκαν φόβοι στον Λευκό Οίκο θα μπορούσε να μπλοκάρει την υποστήριξη της G7 στην Ουκρανία.
Ωστόσο, η Μελόνι εξέπληξε ευχάριστα τους Αμερικανούς αξιωματούχους στη σύνοδο κορυφής στη Χιροσίμα τον Μάιο με το πόσο πρόθυμη φαινόταν να οικοδομήσει ισχυρή σχέση με τον Μπάιντεν.
Επιπλέον, στη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ νωρίτερα αυτό τον μήνα στο Βίλνιους, η Μελόνι στεκόταν μόλις λίγα μέτρα μακριά από τον Μπάιντεν και τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι, όταν η G7 ανακοίνωσε πρόσθετες εγγυήσεις ασφαλείας για το Κίεβο.
Με την Ιταλία να αναλαμβάνει την προεδρία της G7 τον Ιανουάριο, η υποστήριξη της Μελόνι στο σχέδιο για πρόσθετες εγγυήσεων προκάλεσε ανακούφιση και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού.
«Ο πρόεδρος και η πρωθυπουργός έχουν οικοδομήσει μια καλή, παραγωγική σχέση καθώς έχουν συνεργαστεί στενά σε μια ποικιλία θεμάτων όπως η υποστήριξή μας στην Ουκρανία και η στάση μας απέναντι στην Κίνα, και ο πρόεδρος Μπάιντεν ανυπομονεί να συνεχίσει αυτή τη συνεργασία», ανέφερε η Άντριεν Γουάτσον, εκπρόσωπος του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας των ΗΠΑ.
Ο «ορθόδοξος δρόμος»
Ο Μπάιντεν φέρεται να έχει εκπλαγεί ευχάριστα από τη στάση της Μελόνι στον πόλεμο και είναι πρόθυμος να γνωρίσει καλύτερα την Ιταλίδα ηγέτη, σύμφωνα με αναφορές αξιωματούχων της αμερικανικής κυβέρνησης.
Η επίσκεψή της στο Κίεβο τον Φεβρουάριο αποτέλεσε σαφές σημάδι ότι είχε επιλέξει να ακολουθήσει τον «ορθόδοξο δρόμο». Έπεισε την ευρύτερη διεθνή κοινότητα ότι είναι επικεφαλής του κυβερνητικού συνασπισμού στην Ιταλία και ότι οι σύμμαχοί της θα ακολουθούσαν την πολιτική της γραμμή.
Ωστόσο, είναι σαφές ότι η υποστήριξη της Μελόνι στη Δύση δεν προκαλεί μόνο ικανοποίηση στην Ιταλία. Σε όλο το πολιτικό φάσμα εκφράζονται φιλορωσικές απόψεις και το ερώτημα εάν «είναι σωστό να στέλνουμε όπλα στην Ουκρανία» εξακολουθεί να προκαλεί έντονες συζητήσεις στα μέσα ενημέρωσης.
Η Ιταλία διαχρονικά προσπαθούσε να λειτουργήσει ως γέφυρα μεταξύ Ανατολής και Δύσης. Η Μελόνι συνέχισε να υποστηρίζει την Ουκρανία με στρατιωτική βοήθεια, παρόλο που η πλειοψηφία των Ιταλών είναι αντίθεσοι σε αυτή την επιλογή της.
Οι Ουκρανοί «υπερασπίζονται την ελευθερία και τη δημοκρατία στα οποία βασίζεται ο πολιτισμός μας», είχε πει, απευθυνόμενη στην ιταλική Γερουσία τον Μάρτιο.
Οι σχέσεις με την Κίνα
Ο Μπάιντεν και η Μελόνι είναι πιθανό να συμφωνήσουν για την Ουκρανία, ωστόσο, δεν είναι βέβαιο ότι θα βρουν κοινή γραμμή πλεύσης σε όλα τα ζητήματα.
Το 2019 η Ιταλία έγινε η μοναδική χώρα της G7 που εντάχθηκε στην πρωτοβουλία Belt and Road της Κίνας. Αργότερα φέτος η συμφωνία επρόκειτο να ανανεωθεί, ωστόσο, εν μέσω ψυχροπολεμικού κλίματος, οι ΗΠΑ αναμένουν ακύρωσή της.
Η Μελόνι έχει αφήσει να εννοηθεί ότι ενδέχεται να μην επεκτείνει τη συμφωνία με το Πεκίνο, κάνοντας λόγο για «μεγάλο λάθος».
Σκληρή ατζέντα
Ως προς την εσωτερική πολιτική, η κυβέρνηση Μελόνι έχει ακολουθήσει μία ατζέντα που θα μπορούσε να κάνει πολλούς στο στρατόπεδο των Δημοκρατικών του Μπάιντεν να νιώσουν άβολα.
Η κυβέρνησή της υπερασπίζεται τις «παραδοσιακές οικογένειες» και προχώρησε στον περιορισμό των δικαιωμάτων των ΛΟΑΤΚΙ+ γονέων. Παράλληλα, έχει αρχίσει να αφαιρεί αναδρομικά από τους γονείς του «ίδιου φύλου» τη νομική τους σχέση με τα παιδιά τους.
Για το κλίμα, έχει τονίσει ότι η κυβέρνησή της δεν συμμερίζεται τις απόψεις «των επικίνδυνων αρνητών του κλίματος». Ωστόσο, η ίδια έχει αντιταχθεί στην προωθούμενη «Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία» επικαλούμενη οικονομικούς λόγους.
Μετά τις πλημμύρες στην Ιταλία τον περασμένο μήνα, δήλωσε ότι για τις καταστροφές δεν φταίει η κλιματική αλλαγή αλλά η πολιτική για το κλίμα.
Η κυβέρνησή της κατηγορείται επίσης για επιθετική εκστρατεία εναντίον αριστερών δημοσιογράφων στο εθνικό ραδιοτηλεοπτικό δίκτυο RAI. Επιπέον, έχει ασκήσει αγωγές εναντίον άλλων δημοσιογράφων που της ασκούν κριτική.
Ωστόσο, η Μελόνι επιχείρησε να πάρει αποστάσεις από προηγούμενα μεταφασιστικά κινήματα στην Ιταλία.
«Ποτέ δεν ένιωσα συμπάθεια ή εγγύτητα προς τα αντιδημοκρατικά καθεστώτα. Για κανένα καθεστώς, συμπεριλαμβανομένου του φασισμού», είχε δηλώσει στην πρώτη της ομιλία ως πρωθυπουργός στο κοινοβούλιο.
Διεθνής αναγνώριση
Η πρόσκληση που έλαβε η Μελόνι από τον Λευκό Οίκο αποτελεί έμμεση επιβεβαίωση «διεθνούς αναγνώρισης».
Κατά την πρόσφατη επίσκεψή της στο Λονδίνο, ο Βρετανός πρωθυπουργός Ρίσι Σούνακ, αναφερόμενος στη στάση στης Ρώμης απέναντι στην Ουκρανία δήλωσε ότι «οι αξίες μεταξύ των δύο χωρών μας είναι πολύ ευθυγραμμισμένες».
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν —η οποία προειδοποίησε το περασμένο φθινόπωρο για τις επιπτώσεις στην Ιταλία εάν τα πράγματα πήγαιναν σε «δύσκολη κατεύθυνση»— στάθηκε δίπλα στη Μελόνι σε ταξίδια στην Τυνησία τον Ιούνιο και τον Ιούλιο.
Η Μελόνι έχει κερδίσει επίσης πόντους μεταξύ των απανταχού ακροδεξιών στην Ευρώπη. Ήταν προσκεκλημένη ομιλήτρια από το ισπανικό κόμμα Vox σε ανοιχτή συγκέντρωση στη Βαλένθια στο πλαίσιο των πρόσφατων εκλογών εκεί.
Οι πολιτικοί σύμμαχοί της στην Ευρώπη αναγνώρισαν τον «ηγετικό ρόλο» της, επανεκλέγοντάς την στη θέση της πρόεδρο του κόμματος Ευρωπαίων Συντηρητικών και Μεταρρυθμιστών, το οποίο εκπροσωπείται στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
«Τουλάχιστον, προτείνει ένα σχέδιο για έναν ευρωπαϊκό συντηρητισμό εντός των ορίων της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας», δήλωσε ο Φερούτσιο Ντε Μπορτόλι, πρώην αρχισυντάκτης της ιταλικής εφημερίδας Corriere della Sera.
Οι δύσπιστοι
Ένας από τους Ευρωπαίους πολιτικούς που παραμένουν δύσπιστοι απέναντί της πάντως, είναι ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν.
Έχει τους λόγους του, καθώς η όποια «κανονικοποίηση» της ακροδεξιάς, ακόμα και μέσω της σύμπλευσής της με τη συμμαχία ενάντια στον Πούτιν, απειλεί να ενισχύσει και το κόμμα της Λεπέν στη Γαλλία, όπως και τη συντηρητική ομάδα της Μελόνι στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Με πληροφορίες από Reuters, Washtington Post, Politico
