Τα παλαιά άρματα μάχης, της εποχής του Ψυχρού Πολέμου, κινούνταν γρήγορα χάρη στους ντίζελ κινητήρες τους στους λόφους της γερμανικής επαρχίας την ώρα που ο Ουκρανός ίλαρχος έδινε τη διαταγή να ανοίξουν πυρ. Αποστολή των πυροβολητών ήταν να στοχεύσουν και να βάλουν με το πυροβόλο των 105 χιλιοστών εναντίον μικρών πράσινων στόχων που πετάγονταν ξαφνικά σε απόσταση 1.500 μέτρων.
«Δεκαπέντε από δεκαεπτά δεν είναι και άσχημα», είπε ο αντισυνταγματάρχης Μάρκο Μαουλμπέκερ, υπεύθυνος του πεδίου βολής, μιλώντας για το σκορ των πληρωμάτων στην πρώτη προσπάθειά τους. «Τώρα πρέπει να δουλέψουμε για να χτυπήσουμε αυτούς τους στόχους πιο γρήγορα», προσέθεσε.
Η άσκηση –συντονισμένη επίθεση– αποτελούσε την κορύφωση εκπαιδευτικού προγράμματος διάρκειας έξι εβδομάδων για Ουκρανούς χειριστές του νέου αποκτήματος στο οπλοστάσιο της Ουκρανίας, του άρματος μάχης Leopard 1Α5, του παροπλισμένου γερμανικού άρματος που Βερολίνο και ΝΑΤΟ δεσμεύθηκαν να προμηθεύσουν στο Κίεβο νωρίτερα φέτος και ύστερα από εβδομάδες αμφιταλάντευσης.
Εκείνη την εποχή η Γερμανία είχε αντιμετωπίσει επικρίσεις για τη διστακτική στάση της να στείλει βαρέα άρματα μάχης στην Ουκρανία. Οι αμφιβολίες του Βερολίνου αντικατόπτριζαν τους ιστορικούς δισταγμούς για ανάληψη ηγετικού ρόλου στην ευρωπαϊκή άμυνα μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, αλλά και τα προβλήματα του γερμανικού ομοσπονδιακού στρατού εξαιτίας χρόνιας υποστελέχωσης και ελλιπούς χρηματοδότησης.
Μετά τις ανακοινώσεις των ΗΠΑ και άλλων συμμάχων για αποστολή αρμάτων μάχης, η Γερμανία συμφώνησε να παραχωρήσει μέχρι και 18 προηγμένα Leopard 2Α6 στην Ουκρανία. Εντέλει, όμως, η δέσμευση αφορούσε κυρίως την παράδοση περισσότερων από 100 αρμάτων Leopard 1Α5 –παροπλισμένος πλέον τύπος–, με τα πρώτα δέκα από αυτά να φθάνουν στην Ουκρανία τον περασμένο μήνα.
Το Leopard 1Α5 είναι τόσο παλαιό που οι Γερμανοί εκπαιδευτές χρειάστηκε να βασισθούν στην εμπειρία στρατιωτικών από τη Δανία και την Ολλανδία, όπου το συγκεκριμένο μοντέλο χρησιμοποιήθηκε για περισσότερο χρόνο, αλλά και σε απόστρατους χειριστές του άρματος που είχαν εκπαιδευθεί σε αυτό τις δεκαετίες του 1980 και του 1990. Ορισμένοι από τους εκπαιδευτές ήταν πολίτες ηλικίας άνω των 60 ετών, οι οποίοι εγκατέλειψαν προσωρινά τις εργασίες τους για να βοηθήσουν. «Η συμβολή τους ήταν κρίσιμη για την εκκίνηση της εκπαίδευσης», λέει ο συνταγματάρχης Μαουλμπέκερ, που υπό κανονικές συνθήκες διοικεί επιλαρχία σύγχρονων αρμάτων μάχης.
Παρά την ηλικία του άρματος, όμως, ορισμένοι ειδικοί και Γερμανοί αξιωματούχοι υποστηρίζουν ότι το Leopard 1Α5 μπορεί να αποδειχθεί χρήσιμο ως προσωρινή λύση. Ο σύγχρονος «απόγονός» του, το Leopard 2Α6, είναι σημαντικά ακριβότερο, ενώ ακόμη και ο μικρός αριθμός από αυτά που προσφέρθηκε στην Ουκρανία χρειάσθηκε να αφαιρεθεί από το ενεργό δυναμικό του γερμανικού στρατού. Το γεγονός ότι το Leopard 1Α5 είναι τόσο παλαιό, δεν σημαίνει ότι δεν μπορεί να αποδειχθεί αποτελεσματικό στο πεδίο της μάχης, ιδίως μετά τον εκσυγχρονισμό του με μεγαλύτερου διαμετρήματος πυροβόλο. Το 1Α5 είναι αντίστοιχο και ίσως λίγο ανώτερο από τα σοβιετικής κατασκευής άρματα μάχης Τ-72, που διαθέτει και χρησιμοποιεί σήμερα η Ουκρανία.
Το παλαιό άρμα θεωρείται αποτελεσματικό απέναντι στα ρωσικά και ιδανικό για την εκπαίδευση Ουκρανών χειριστών.
Το 1Α5 προσφέρει στο πλήρωμα δυνατότητα νυχτερινής όρασης, διαθέτει ηλεκτρονικό σύστημα σταθεροποίησης βολής και μπορεί να ταξιδέψει με την όπισθεν, κάτι που δεν ισχύει για πολλά παλαιότερα άρματα που επιχειρούν σήμερα στα ουκρανικά πεδία μάχης, σύμφωνα με τον Γερμανό ταξίαρχο Αντρέας Μάρλοβ, υπεύθυνο του προγράμματος εκπαίδευσης Ουκρανών χειριστών στη Γερμανία. Οταν το άρμα χρησιμοποιηθεί με τον σωστό τρόπο και στο σωστό πεδίο, μπορεί να αποδεχθεί πολύ αποτελεσματικό στη μάχη, λέει ο ταξίαρχος Μάρλοβ, ο οποίος εκπαιδεύθηκε σε αυτά τα άρματα ως νέος στρατιώτης στη Δυτική Γερμανία.
Παρότι αυτά τα άρματα μάχης βρίσκονται τεχνολογικά γενιές πίσω από τα σύγχρονα που ζητάει το Κίεβο, το Leopard 1Α5 έχει άλλα πλεονεκτήματα: η εκπαίδευση σε αυτό είναι ευκολότερη, όπως συμβαίνει και με τη συντήρηση και την επισκευή του. Δεδομένης της υποχρηματοδότησης του γερμανικού στρατού και των ελλείψεων σε σύγχρονα άρματα μάχης, το Βερολίνο δεν είχε άλλη επιλογή από το να στείλει τα 1Α5, μόνος τρόπος να ικανοποιηθεί το αίτημα του Κιέβου για μεγάλο αριθμό αρμάτων.
Πολλά από τα συγκεκριμένα άρματα μάχης παρέμεναν σε αποθήκες σε όλη την Ευρώπη, έως ότου η γερμανική κυβέρνηση δώσει την άδειά της για την προώθησή τους στην Ουκρανία. Αγοράστηκαν από εμπόρους όπλων, οι οποίοι προχώρησαν σε συντήρηση και εκσυγχρονισμό τους με δαπάνες της Γερμανίας και των συμμάχων της.
Τα άρματα φέρουν πρόχειρα ζωγραφισμένους αριθμούς στη θωράκισή τους, που έμειναν εκεί από τις δεκαετίες παραμονής τους σε αποθήκες. Η μόνωση της κάννης πυροβόλου σε ένα από τα άρματα ήταν τυλιγμένη με πλαστικό σχοινί.
Το 1Α5 αποτελεί εκσυγχρονισμένη εκδοχή παλαιότερου άρματος μάχης που κατασκευάστηκε τη δεκαετία του 1960 από τον όμιλο Porsche. Ο εκσυγχρονισμός τους είχε γίνει στα τέλη της δεκαετίας του 1980, όταν ο γερμανικός ομοσπονδιακός στρατός άρχισε τη συρρίκνωσή του με το τέλος του Ψυχρού Πολέμου.
Η πρόσφατη εκπαίδευση Ουκρανών χειριστών, που πραγματοποιείται σε πρώην στρατόπεδο του στρατού της Ανατολικής Γερμανίας στο Κλιτζ, 40 χλμ. από τα πάλαι ποτέ σύνορα μεταξύ των δύο Γερμανιών, αποτελεί κρίσιμο συστατικό της στρατιωτικής βοήθειας της Ε.Ε. προς την Ουκρανία. Η Γερμανία, δεύτερος μεγαλύτερος δωρητής αμυντικού εξοπλισμού προς την Ουκρανία, έχει εκπαιδεύσει 6.300 Ουκρανούς στρατιώτες φέτος, με τον στόχο να βρίσκεται στους 10.000 μέχρι το τέλος του έτους. Τα μαθήματα περιλαμβάνουν τακτικές πεζικού, εκπαίδευση ελεύθερων σκοπευτών, πυροβολητών και χειριστών συστοιχιών αντιαεροπορικών πυροβόλων. Το ευρωπαϊκό πρόγραμμα αμυντικής βοήθειας προς το Κίεβο έχει θέσει ως στόχο του την εκπαίδευση 30.000 Ουκρανών στρατιωτών μέχρι το τέλος του 2023.
Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα στο Κλιτζ έχει αναλάβει να συγχρηματοδοτήσει η Δανία, η οποία αναμένεται να στείλει στο στρατόπεδο εκπαίδευσης ακόμη 132 ειδικά άρματα περισυλλογής τανκς από το πεδίο της μάχης για τις ανάγκες του μηχανικού.
