Η αμερικανική πολιτική ζωή μπήκε σε αχαρτογράφητα νερά την 1η Αυγούστου, όταν ο ειδικός εισαγγελέας Τζακ Σμιθ ανακοίνωσε τη δίωξη του Ντόναλντ Τραμπ για προσπάθεια ανατροπής της εκλογικής ήττας του από τον Τζο Μπάιντεν, με αποκορύφωμα τα αιματηρά γεγονότα της 6ης Ιανουαρίου 2021 στο Καπιτώλιο. Για πρώτη φορά στα χρονικά η αμερικανική δημοκρατία βρέθηκε αντιμέτωπη με το ενδεχόμενο να διεκδικήσει στις εκλογές του 2024 το ανώτατο αξίωμα ένας άνθρωπος που θα βρίσκεται στη φυλακή, καταδικασμένος για απόπειρα κατάλυσής της.
Την περασμένη Δευτέρα το σενάριο αυτό απέκτησε σχήμα και μορφή. Η δικαστής Ουάσιγκτον Τάνια Τσάτκαν όρισε ημερομηνία έναρξης της δίκης την 4η Μαρτίου, με τις εισαγγελικές αρχές να δηλώνουν ότι αισιοδοξούν για την ολοκλήρωσή της εντός το πολύ έξι εβδομάδων. Η 4η Μαρτίου είναι η παραμονή της Super Tuesday, δηλαδή της ημέρας κατά την οποία θα γίνουν προκριματικές εκλογές για το προεδρικό χρίσμα των Ρεπουμπλικανών σε 15 πολιτείες και θα εκλεγεί το 35% των αντιπροσώπων για το συνέδριο του κόμματος. Αυτό σημαίνει ότι οι Ρεπουμπλικανοί θα πάνε να ψηφίσουν έχοντας φρέσκες τις τηλεοπτικές εικόνες από το προηγούμενο βράδυ, με τον Τραμπ στο εδώλιο του κατηγορουμένου.
Θα πει κανείς ότι ο Τραμπ πήγαινε γυρεύοντας κι ότι ουδείς μπορεί να απαιτεί από τη Δικαιοσύνη να κανονίζει το πρόγραμμά της ανάλογα με τις προσωπικές και επαγγελματικές υποχρεώσεις του. Επιτέλους, το γεγονός ότι ο υπόδικος διετέλεσε πρόεδρος δεν του δίνει περισσότερα δικαιώματα από τον όποιο Αμερικανό πολίτη. Σωστά, μόνο που τυχαίνει ο πολίτης Τραμπ να είναι ο μακράν επικρατέστερος, σύμφωνα με όλες τις δημοσκοπήσεις, στην κούρσα για το χρίσμα των Ρεπουμπλικανών, κάτι που φέρνει εκ των πραγμάτων τους δικαστές σε θέση να επηρεάσουν την κορυφαία διαδικασία της αμερικανικής δημοκρατίας.
Εξάλλου, στις 25 Μαρτίου θα ξεκινήσει η δίκη του Τραμπ για την περίφημη υπόθεση της πορνοστάρ Στόρμι Ντάνιελς και στις 20 Μαΐου εκείνη για τα απόρρητα έγγραφα που πήρε μαζί του, φεύγοντας από τον Λευκό Οίκο, ενώ δεν έχει οριστεί ακόμη ημερομηνία έναρξης της τέταρτης ποινικής του δίωξης για απόπειρα αλλοίωσης των αποτελεσμάτων στην πολιτεία Τζόρτζια. Σαν να μην έφταναν όλα αυτά, εισαγγελέας της Νέας Υόρκης ανακοίνωσε ότι θα αρχίσει τον επόμενο μήνα άλλη μια δίκη, αστικού χαρακτήρα αυτή τη φορά, με κατηγορίες για τεχνητό φούσκωμα των περιουσιακών στοιχείων του ομίλου Τραμπ. Αλλη μια δίκη του προβλέπεται να αρχίσει τον Ιανουάριο, αυτή τη φορά για συκοφαντική δυσφήμηση.
Δεν είναι ανάγκη να συμπαθεί κανείς τον Τραμπ για να αναρωτηθεί: γιατί έπρεπε οι εισαγγελείς να περιμένουν την κούρσα των προκριματικών εκλογών για να του απαγγείλουν κατηγορίες, τη στιγμή που όλα τα αδικήματα για τα οποία κατηγορείται τελέστηκαν, το αργότερο, τον Ιανουάριο του 2021; Αν δικαζόταν αρκετά πριν ή μετά τις εκλογές, τα πράγματα θα ήταν διαφορετικά. Τώρα, όμως, το να υποχρεώνεται να ταξιδεύει από πολιτεία σε πολιτεία στα διαλείμματα των έξι δικών του, προσφέρει αληθοφάνεια στους ισχυρισμούς του ότι διώκεται από το βαθύ κράτος γιατί δεν μπορούν να τον αντιμετωπίσουν διαφορετικά. Την εντύπωση αυτή ενισχύουν κάποιες λεπτομέρειες που έγιναν γνωστές, όπως το γεγονός ότι οι συνήγοροί του καλούνται να μελετήσουν μέχρι να αρχίσει η δίκη της Ουάσιγκτον 12,8 εκατομμύρια (εκατομμύρια!) σελίδες, στις οποίες εκτείνεται το υλικό που υποστηρίζει το κατηγορητήριο.
Εάν τηρηθεί το χρονοδιάγραμμα που υπολογίζει ο ειδικός εισαγγελέας, η κούρσα των Ρεπουμπλικανών για το χρίσμα θα κριθεί ενόσω ο Τραμπ θα δικάζεται για τις εκλογές του 2020.
Αντοχές
Γεγονός είναι ότι μέχρι τώρα ο Τραμπ εμφανίζεται… ανοξείδωτος απέναντι στην καυστική δράση των δικαστικών του περιπετειών. Η συνισταμένη των τελευταίων δημοσκοπήσεων για το χρίσμα των Ρεπουμπλικανών, όπως την κατέγραψε το παρατηρητήριο FiveThirtyEight, εξακολουθούσε να του δίνει συντριπτικό προβάδισμα με ποσοστό 50,3%, έναντι μόλις 14,8% του κυβερνήτη της Φλόριντα Ρον ντε Σάντις, 9,2% του νέου επιχειρηματία Βίβεκ Ραμασουάμι και 6,6% της πρώην πρέσβειρας στον ΟΗΕ Νίκι Χέιλι. Παράλληλα, η πιθανή αναμέτρηση-ρεβάνς μεταξύ Τραμπ και Μπάιντεν διαγράφεται αμφίρροπη. Η τελευταία δημοσκόπηση της YouGov για λογαριασμό του Economist δίνει οριακό προβάδισμα (44%-43%) στον Ρεπουμπλικανό υποψήφιο, επιβεβαιώνοντας ότι το κύριο πρόβλημα για τους Δημοκρατικούς δεν είναι η δημοφιλία του Τραμπ, αλλά η χαμηλή αποδοχή του γηραιού Μπάιντεν: σύμφωνα με την ίδια έρευνα, μόνο το 39% των Αμερικανών έχει θετική γνώμη για τον απερχόμενο πρόεδρο, ενώ το 57% τον απορρίπτει.
Πολλοί αναλυτές στις ΗΠΑ θεωρούν ότι οι δίκες και πιθανές καταδίκες του Τραμπ είναι ο μόνος τρόπος να αποτραπεί η επικράτησή του στις προκριματικές εκλογές των Ρεπουμπλικανών, ενδεχομένως δε και η εγκατάστασή του για δεύτερη φορά στον Λευκό Οίκο. Αυτή τη μοιρολατρική αντίληψη φαίνεται ότι συμμερίζονται και οι ισχυρότεροι, αυτή τη στιγμή, ανθυποψήφιοι του τέως προέδρου για το χρίσμα των Ρεπουμπλικανών, ο Ντε Σάντις και ο Ραμασουάμι, κάτι που τους οδηγεί να διαγκωνίζονται μόνο για τη… δεύτερη θέση: δεν επιτίθενται στον Τραμπ για να μην εξαγριώσουν την ισχυρή κοινωνική του βάση, ευελπιστώντας να την προσελκύσουν όταν εκείνος θα έχει αποσυρθεί υπό το βάρος των δικαστικών πληγμάτων.
Πλειοδοσία
Με αυτά τα δεδομένα, η αναμέτρηση εξελίσσεται για την ώρα στην αναζήτηση ενός νεότερου Τραμπ, για να μην πούμε κάποιου που θα είναι πιο Τραμπ κι από τον Τραμπ. Ο Ραμασουάμι δηλώνει ότι ο 45ος πρόεδρος ήταν ο καλύτερος ηγέτης που είχε η Αμερική τον 21ο αιώνα και ο Ντε Σάντις υπόσχεται ότι θα του δώσει αμνηστία. Και οι δύο χαρακτηρίζουν έγκλημα την άμβλωση, αμφισβητούν την κλιματική αλλαγή, υιοθετούν θεωρίες συνωμοσίας για την COVID, με τον Ντε Σάντις να υπόσχεται ότι θα ξηλώσει την κοινωνική ασφάλιση και τον Ραμασουάμι ότι θα απολύσει το 75% των δημοσίων υπαλλήλων. Αντίθετα, ο Τραμπ μπορεί να δημαγωγεί, όπως έκανε πρόσφατα στο Νιου Χαμσάιρ, ότι «θα κατεδαφίσει το βαθύ κράτος» και «θα διώξει τους οπαδούς της παγκοσμιοποίησης, τους κομμουνιστές, τους μαρξιστές και τους φασίστες», αλλά είναι πολύ προσεκτικός στο θέμα των αμβλώσεων, ασκεί δριμεία κριτική στον Ντε Σάντις για τις κοινωνικές ασφαλίσεις, γενικά εμφανίζεται πιο μετρημένος σε καίρια κοινωνικά θέματα από τους επίδοξους πολιτικούς του κλώνους.
Αλλά και στην εξωτερική πολιτική, τόσο ο Ντε Σάντις όσο και ο Ραμασουάμι ακολουθούν σε γενικές γραμμές τη γραμμή Τραμπ, ειδικά στο μείζον θέμα της Ουκρανίας. Ο πρώτος δήλωσε ότι το Ουκρανικό δεν είναι μείζον θέμα για τις ΗΠΑ (πρόσφατα είχε κάνει λόγο για «εδαφικές διαφορές» μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας) και τάχθηκε υπέρ της περικοπής της στρατιωτικής βοήθειας στο Κίεβο. Πιο προχωρημένος, ο Ραμασουάμι πρότεινε μια λύση που θα αφήνει στη Ρωσία τα εδάφη που έχει κατακτήσει και θα κρατάει εκτός ΝΑΤΟ την Ουκρανία, με αντάλλαγμα να τερματίσει η Μόσχα τη στρατιωτική συμμαχία της με το Πεκίνο. Επομένως, ο γνωστός αφορισμός ισχύει για όσους ονειρεύονται να φύγει, πάση θυσία, ο Τραμπ από την κούρσα του 2024: προσέχετε τι εύχεστε, γιατί μπορεί να βγει αληθινό.
Οι έξι δικαστικές περιπέτειες
Οικονομική απάτη
2/10/2023: Η εισαγγελέας Λετίσια Τζέιμς υποστηρίζει ότι ο Τραμπ και δύο γιοι του δήλωσαν ψευδώς ότι η περιουσία τους ήταν μεγαλύτερη από την πραγματική, προκειμένου να εξασφα-λίσουν ευνοϊκότερα τρα-πεζικά δάνεια.
Συκοφαντική δυσφήμηση
15/1/2024: Αστική υπόθεση. Η συγγραφέας Ε. Τζιν Κάρολ υποστηρίζει ότι ο Τραμπ τη δυσφήμησε όταν την κατηγόρησε ότι εφηύρε σεξουαλική επίθεση εναντίον της με στόχο να πουλήσει το βιβλίο της. Η Κάρολ απαιτεί αποζημίωση10 εκατ. δολαρίων.
Εκλογές 2020
4/3/2024: Ποινική δίκη. Ο ειδικός εισαγγελέας Τζακ Σμιθ υποστηρίζει ότι ο Τραμπ διέσπειρε σκοπίμως ψεύδη για νοθεία στις εκλογές του 2020.
Υπόθεση «Στόρμι Ντάνιελς»
25/3/2024: Ποινική δίκη. Ο εισαγγελέας του Μανχάταν Αλβιν Μπραγκ υποστηρίζει ότι ο Τραμπ πλήρωσε για να εξασφαλίσει τη σιωπή από την πορνοστάρ Στόρμι Ντάνιελς, το 2016, παραβιάζοντας τη νομοθεσία για την προεκλογική χρηματοδότηση.
Κατοχή απόρρητων εγγράφων
20/5/2024: Ο Τραμπ κατηγορείται από τον εισαγγελέα Σμιθ για παράνομη διατήρηση απόρρητων εγγράφων και για την επίδειξή τους σε άτομα χωρίς διαβάθμισης ασφαλείας, παραβιάζοντας τη νομοθεσία περί κατασκοπείας.
Απόπειρα νοθείας
Ποινική δίκη (η ημερομηνία μένει να ανακοινωθεί). Η εισαγγελέας Φάνι Ουίλις έχει ασκήσει διώξεις στον Τραμπ και σε 18 συνεργούς του για συνωμοσία, σύσταση και συμμορία για την προσπάθειά τους να ανατρέψουν το αποτέλεσμα των προεδρικών εκλογών στην Τζόρτζια.
