Η οργή για τον θάνατο της Μαχσά Αμινί έχει πάρει διάφορες μορφές στο Ιράν, από μαζικές διαδηλώσεις μέχρι το χακάρισμα της κρατικής τηλεόρασης και τη διαμαρτυρία μαθητριών που ποδοπάτησαν πορτρέτα του ανώτατου ηγέτη.
Ένα χρόνο μετά τον θάνατο της Αμινί έπειτα από τη σύλληψή της από την Αστυνομία Ηθών, το κίνημα διαμαρτυρίας στο Ιράν έχει εδραιωθεί, αιφνιδιάζοντας τις αρχές.
«Ασεμνη»
Πριν από ακριβώς έναν χρόνο, στις 13 Σεπτεμβρίου του 2022, η 22χρονη Μαχσά Αμινί έφτασε στην Τεχεράνη με την οικογένειά της από το ιρανικό Κουρδιστάν.
Συνελήφθη από μέλη της Αστυνομίας Ηθών επειδή φορούσε τη μαντίλα με «άσεμνο» τρόπο.
Τα μέλη της εν λόγω δύναμης της ιρανικής αστυνομίας σταματούν τυχαία κόσμο στον δρόμο για να επιβάλλουν κανόνες ένδυσης που βασίζονται σε αυστηρή ερμηνεία του νόμου της Σαρίας.
Η Αμινί οδηγήθηκε με τη βία σε φορτηγάκι μπροστά στα μάτια του αδελφού της, ο οποίος προσπάθησε να παρέμβει. Σύμφωνα με την οικογένειά της, δέχτηκε βίαιο χτύπημα στο κεφάλι ενώ βρισκόταν υπό αστυνομική κράτηση.
Οι αρχές, με σήμερα, αρνούνται αυτή την εκδοχή των γεγονότων, υποστηρίζοντας ότι δεν υπήρξε σωματική επαφή των δυνάμεων της αστυνομίας με την κοπέλα.
Η φωτογραφία που σόκαρε το Ιράν
Τρεις ημέρες μετά τη σύλληψη από την Αστυνομία Ηθών, στις 16 Σεπτεμβρίου, ο φωτογραφικός φακός «συνέλαβε», στους διαδρόμους του νοσοκομείου Κάσρα της Τεχεράνης, τους γονείς της Αμινί να θρηνούν, έχοντας μόλις ενημερωθεί για τον θάνατο της νεαρής κόρης τους.
Η φωτογραφία κυκλοφόρησε στα κοινωνικά δίκτυα, προκαλώντας σοκ στην ιρανική κοινωνία. Τις ημέρες που ακολούθησαν, οι διαδηλώσεις με αίτημα να αποδοθεί δικαιοσύνη για τον θάνατο της Αμινί πολλαπλασιάστηκαν σε ολόκληρη τη χώρα.
Πρώτα στη Σακέζ, τη γενέτειρα της Αμινί, και στη συνέχεια στην Τεχεράνη και σε άλλες 30 πόλεις.
Η φωτογραφία τραβήχτηκε από δημοσιογράφο της αντιπολιτευόμενης εφημερίδας Shargh Daily, ο οποίος συνελήφθη με τη σειρά του από τις ιρανικές αρχές στις 22 Σεπτεμβρίου και παραμένει στη φυλακή.
Πανεπιστήμια και σχολεία
Μεσολάβησαν εξεγέρσεις σε πανεπιστήμια και σχολεία, η εικόνα κοριτσιών που έκαιγαν τις μαντίλες τους έκανε τον γύρο του κόσμου, ενώ σύντομα εκδηλώθηκε διεθνές κύμα αλληλεγγύης.
Μεταξύ άλλων, στις αντιδράσεις συμμετείχαν Ιρανές ηθοποιοί με παγκόσμια φήμη που φωτογραφήθηκαν χωρίς μαντίλες, καθώς και αθλητές.
Οι Ιρανοί ποδοσφαιριστές δεν τραγούδησαν τον εθνικό τους ύμνο στο Παγκόσμιο Κύπελλο, σε ένδειξη διαμαρτυρίας, με τον αρχηγό της εθνικής ομάδας Εχσάν Χατζισαφί να δηλώνει πως η εθνική ομάδα του Ιράν βρίσκεται στο πλευρό των διαμαρτυρόμενων γυναικών.
«Ματωμένη Παρασκευή»
Οι διαδηλώσεις αραίωσαν σε πολλές περιοχές του Ιράν, ωστόσο οι συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας συνεχίζονται στη σουνιτική περιοχή του Σιστάν και Μπαλουσεστάν.
Κάθε Παρασκευή μετά την προσευχή, οι άνδρες της Ζαχεντάν, της πρωτεύουσας της επαρχίας, διαδηλώνουν κατά της κυβέρνησης στους δρόμους αυτής της φτωχής περιοχής του νότιου Ιράν.
Στις 30 Σεπτεμβρίου του 2022, που ονομάστηκε «Ματωμένη Παρασκευή», η αστυνομία είχε ανοίξει πυρ, σκοτώνοντας τουλάχιστον 66 ανθρώπους, μεταξύ των οποίων και παιδιά, σύμφωνα με τη Διεθνή Αμνηστία.
Εκτοτε, η μειονότητα των Μπαλούτσι συνεχίζει να πληρώνει βαρύ τίμημα, συμπεριλαμβανομένων των θανατικών ποινών που επιβάλλονται σε μέλη της έπειτα από «ομολογίες», τις οποίες η Αμνηστία αποκαλεί «βασανιστήρια», κάνοντας λόγο για «κατάφωρα άδικες» δίκες.
