Σχέδιο ειρηνευτικής συμφωνίας παρέδωσε το Αζερμπαϊτζάν στην Αρμενία την Πέμπτη, σύμφωνα με εκπρόσωπο του Αζέρου προέδρου Ιλχάμ Αλίεφ, τον οποίο επικαλείται το ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων RIA.
Το Μπακού περιμένει την αντίδραση των αρμενικών αρχών, ανέφερε ο εκπρόσωπος.
Νωρίτερα, ο πρωθυπουργός της Αρμενίας Νικόλ Πασινιάν είπε στους συμπατριώτες του ότι η χώρα τους πρέπει να είναι «ελεύθερη από συγκρούσεις» για να είναι ανεξάρτητη.
Το δραματικό διάγγελμα Πασινιάν ήρθε μια ημέρα αφότου η αποσχισθείσα περιοχή του Ναγκόρνο-Καραμπάχ παραδόθηκε στο Αζερμπαϊτζάν.
Συνομιλίες για οριστική συμφωνία
Εν τω μεταξύ, θα συνεχιστούν οι διαπραγματεύσεις των δύο πλευρών, καθώς ολοκληρώθηκε η συνάντηση των αντιπροσωπειών Αζέρων και Αρμενίων του Καραμπάχ, οι οποίοι έφτασαν στην πόλη Γεβλάχ -295 χιλιόμετρα δυτικά της αζέρικης πρωτεύουσας, Μπακού- χωρίς τελική συμφωνία.
Η αρμενική ηγεσία του αποσχισμένου Ναγκόρνο-Καραμπάχ ανακοίνωσε την Πέμπτη ότι συμφώνησε σε κατάπαυση του πυρός, αλλά ότι οι βασικές λεπτομέρειες μιας τελικής συμφωνίας, συμπεριλαμβανομένης της παράδοσης των όπλων, πρέπει ακόμη να εξεταστούν.
«Δύσκολα θα μπορούσαν όλα τα προβλήματα μεταξύ του Αζερμπαϊτζάν και των Αρμενίων του Καραμπάχ να επιλυθούν σε μία συνάντηση», ανέφερε εκπρόσωπος της αζέρικης αντιπροσωπείας, τον οποίο επικαλείται το ρωσικό πρακτορείο RIA.
Σύμφωνα με τοπικά ειδησεογραφικά μέσα, παρών στις συνομιλίες ήταν και εκπρόσωπος των ρωσικών ειρηνευτικών δυνάμεων.
Καταγγελία για παραβίαση της εκεχειρίας
Εκρηκτικό παραμένει πάντως το κλίμα στο Καραμπάχ. Ενδεικτικό είναι το ότι τη στιγμή που ξεκινούσαν οι συνομιλίες στη Γεβλάχ, Αρμένιοι κατήγγειλαν τις αζέρικες δυνάμεις για παραβίαση της εκεχειρίας, κάνοντας λόγο για πυροβολισμούς στο κέντρο της πρωτεύουσας, Στεπανακέρτ.
Το υπουργείο Αμυνας του Αζερμπαϊτζάν διέψευσε τους ισχυρισμούς.
Τοπικά μέσα στο Καραμπάχ, επικαλούμενα το κέντρο πληροφοριών της περιοχής μετέδωσαν ότι «οι ένοπλες δυνάμεις του Αζερμπαϊτζάν, παραβιάζοντας τη συμφωνία κατάπαυσης του πυρός, πυροβολούν από διάφορα σημεία», ενώ οι πολίτες κλήθηκαν «να παραμείνουν σε καταφύγια».
Δύο πηγές στην περιοχή είχαν επίσης αναφέρει στο Reuters ότι είχαν ακούσει πυροβολισμούς.
Το Αζερμπαϊτζάν κήρυξε τη νίκη του έπειτα από τον «πόλεμο των 24 ωρών» και ανακοίνωσε ότι διέκοψε τη «στρατιωτική του δράση» στην αποσχισθείσα περιοχή. Η επιτυχία του στο πεδίο της μάχης ανάγκασε τις αρμενικές αυτονομιστικές δυνάμεις να παραδοθούν.
Η συμφωνία, επιτρέπει την πλήρη επιστροφή της περιοχής στον έλεγχο του Μπακού.
Διάγγελμα Πασινιάν
Η πτώση του Καραμπάχ πυροδότησε διαμαρτυρίες στην Αρμενία με χιλιάδες οργισμένους διαδηλωτές να ζητούν την παραίτηση του πρωθυπουργού της χώρας, Νικόλ Πασινιάν.
Η Αρμενία πρέπει να είναι «ελεύθερη από συγκρούσεις για να είναι ανεξάρτητη», απάντησε στους επικριτές του ο Πασινιάν σε διάγγελμά του την Πέμπτη, χωρίς να κάνει άμεση αναφορά στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ.
Στο περιθώριο των διαδηλώσεων, σημειώθηκαν συγκρούσεις μεταξύ αστυνομίας και διαδηλωτών στην πρωτεύουσα της Αρμενίας, Ερεβάν.
Οι διαμαρτυρίες για τον χειρισμό της κρίσης του Ναγκόρνο-Καραμπάχ από την κυβέρνηση κορυφώθηκαν, όταν το Αζερμπαϊτζάν ανακοίνωσε πως είχε αποκαταστήσει την κυριαρχία του στην επικράτεια.
Πολλοί στην Αρμενία θεώρησαν την κυβέρνηση υπεύθυνη για τις δραματικές εξελίξεις, ενώ κατηγόρησαν την πολιτική ηγεσία ότι δεν προστάτευσε τον πληθυσμό.
Οι επικριτές του Πασινιάν τον επικρίνουν για τις πάρα πολλές παραχωρήσεις στον αγώνα για το Ναγκόρνο-Καραμπάχ σε βάρος των κατοίκων.
Το Καραμπάχ αναγνωρίζεται διεθνώς ως τμήμα του Αζερμπαϊτζάν, ωστόσο, μεγάλες εκτάσεις του ελέγχονται από Αρμένιους εδώ και τρεις δεκαετίες.
Ο «πόλεμος των 24 ωρών»
Την Τρίτη, ο στρατός του Αζερμπαϊτζάν ξεκίνησε «αντιτρομοκρατική» επιχείρηση απαιτώντας από τις δυνάμεις του Καραμπάχ να παραδοθούν και να διαλύσουν το «παράνομο καθεστώς» τους.
Μην μπορώντας να λάβουν βοήθεια, καθώς ο βασικός δρόμος σύνδεσής τους με την Αρμενία έχει αποκλειστεί από το Αζερμπαϊτζάν από τον περασμένο Δεκέμβριο, οι Αρμένιοι υπέκυψαν.
Ο πρόεδρος του Αζερμπαϊτζάν Ιλχάμ Αλίεφ δήλωσε ότι η «σιδερένια γροθιά» του είχε στείλει την ιδέα ενός αυτόνομου αρμενικού Καραμπάχ στην ιστορία.
Σύμφωνα με τη συμφωνία κατάπαυσης του πυρός, όπως περιγράφεται από το Μπακού, οι αποσχισθείσες αρμενικές δυνάμεις πρέπει να διαλυθούν και να αφοπλιστούν και η περιοχή θα ενσωματωθεί ως τμήμα του Αζερμπαϊτζάν.
Αλίεφ κατά «χούντας»
Ο Αλίεφ επέμεινε ότι δεν έχει τίποτα εναντίον του αρμενικού πληθυσμού και ότι η επίθεση στόχευε στην «εγκληματική χούντα», όπως χαρακτηριστικά είπε, αναφερόμενος στην αρμενική ηγεσία του Καραμπάχ.
Σε τηλεοπτικό διάγγελμα, τόνισε ότι το Αζερμπαϊτζάν επιθυμεί να ενσωματώσει τον πληθυσμό του Καραμπάχ και να μετατρέψει την περιοχή σε «παράδεισο».
«Μετά την παράδοση της εγκληματικής χούντας, αυτή η πηγή έντασης, ο λάκκος δηλητηρίου, έχει περάσει στην ιστορία», είπε το βράδυ της Τετάρτης.
«Ο αρμενικός πληθυσμός του Καραμπάχ μπορεί επιτέλους να αναπνεύσει με ανακούφιση. Το είπα πριν και θέλω να το επαναλάβω: ο αρμενικός πληθυσμός του Καραμπάχ είναι πολίτες μας».
Ο Αλίεφ πρόσθεσε ότι «εγκληματίες πολέμου» προσπάθησαν να δηλητηριάσουν τους εγκεφάλους 120.000 Αρμενίων του Καραμπάχ, οι οποίοι, είπε, θα ζήσουν στο εξής σε έναν παράδεισο, με σεβασμό στα θρησκευτικά και στα πολιτιστικά δικαιώματά τους.
Ωστόσο, εκφράζονται σοβαρές ανησυχίες για το τι θα μπορούσε να συμβεί στους Αρμένιους που βρίσκονται ακόμη εκεί.
Εγκαταλείπουν τα σπίτια τους
Εικόνες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έδειχναν χιλιάδες Αρμένιους οι οποίοι συγκεντρώθηκαν στο αεροδρόμιο του Στεπανακέρτ -πρωτεύουσα του Καραμπάχ- προσπαθώντας να εγκαταλείψουν την περιοχή.
Αξιωματούχος των αυτονομιστών ανέφερε την Τετάρτη ότι περισσότεροι από 10.000 άνθρωποι είχαν απομακρυνθεί από αρμενικούς οικισμούς.
Αλλος αξιωματούχος τόνισε ότι τουλάχιστον 200 άνθρωποι, μεταξύ των οποίων και άμαχοι, σκοτώθηκαν στη διάρκεια της επίθεσης.
Το ρωσικό υπουργείο Αμυνας ανακοίνωσε πως δύο Ρώσοι στρατιώτες έχασαν τη ζωή τους, όταν το όχημά τους έγινε στόχος πυρών. Το Κρεμλίνο γνωστοποίησε πως ο Αλίεφ ζήτησε συγγνώμη από τον Πούτιν για τους δύο θανάτους.
«Αμέριστη στήριξη» από τον Ερντογάν
Ο Τούρκος πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν από την πλευρά του, επανέλαβε «την αμέριστη υποστήριξη» της Αγκυρας προς το Μπακού στη διάρκεια τηλεφωνικής συνομιλίας του με τον Αζέρο ομόλογό του Ιλχάμ Αλίεφ, ο οποίος τον ενημέρωσε για την «τρέχουσα κατάσταση», όπως ανακοινώθηκε από την τουρκική προεδρία.
Η συνομιλία έγινε την Τετάρτη με πρωτοβουλία της τουρκικής πλευράς, όπως γνωστοποίησε το Μπακού.
«Οπως στην Κωνσταντινούπολη το 1453»
Την ίδια ώρα, οι «Αρμένιοι του Καραμπάχ νιώθουν εγκαταλελειμμένοι», όπως τόνισε ο Ντέιβιντ Μπαμπαγιάν, σύμβουλος του Σαμβέλ Σαχραμανιάν, επικεφαλής της αυτοαποκαλούμενης «Δημοκρατίας του Αρτσάχ».
Οπως είπε στο Reuters, «οι Αρμένιοι του Καραμπάχ νιώθουν εγκαταλελειμμένοι από τη Ρωσία, τη Δύση και την Αρμενία».
Τόνισε πως για την επίτευξη συμφωνίας, απαιτείται «εγγύηση ασφάλειας για τον λαό». «Ανά πάσα στιγμή θα μπορούσαν να μας καταστρέψουν, να διαπράξουν γενοκτονία», τόνισε ο ίδιος και πρόσθεσε πως η κατάσταση θυμίζει «την Κωνσταντινούπολη το 1453 -είμαστε πολιορκημένοι και περικυκλωμένοι».
Με πληροφορίες από Reuters
