Οι Σοσιαλιστές της Ισπανίας είναι έτοιμοι να αναλάβουν σημαντικό πολιτικό ρίσκο, καθώς εξετάζουν το ενδεχόμενο να προσφέρουν αντιδημοφιλή μαζική αμνηστία σε εκατοντάδες Καταλανούς αυτονομιστές, στην προσπάθεια να εξασφαλίσουν την υποστήριξή τους για να σχηματίσουν κυβέρνηση.
Πηγές προσκείμενες στις διαπραγματεύσεις δήλωσαν στο Reuters ότι οι Σοσιαλιστές είναι βέβαιοι ότι θα μπορέσουν να εξασφαλίσουν συμφωνία που θα τους κρατήσει στην εξουσία χωρίς να χάσουν την υποστήριξη του ευρύτερου εκλογικού σώματος.
Το διχαστικό ζήτημα της αυτοδιάθεσης
Ομως, καθώς οι διαπραγματεύσεις κορυφώνονται, τα περιφερειακά κόμματα της Καταλονίας αυξάνουν τις απαιτήσεις τους, τονίζοντας πως η υποστήριξή τους εξαρτάται πλέον από το εκρηκτικό ζήτημα νέου δημοψηφίσματος για την ανεξαρτησία.
Αν καταλήξουν σε συμφωνία, η Ισπανία αντιμετωπίζει την προοπτική σχηματισμού κυβέρνησης μειοψηφίας που θα είναι συνδεδεμένη με τις δεσμεύσεις προς τους αυτονομιστές για το διχαστικό ζήτημα της αυτοδιάθεσης και θα εξαρτάται από την υποστήριξή τους για να περάσει κάθε νομοθετική πράξη.
Αν δεν τα καταφέρουν, η χώρα θα πάει σε νέες εκλογές τον Ιανουάριο, στις οποίες οι ψηφοφόροι θα μπορούσαν να δώσουν σε έναν κεντρώο και ακροδεξιό συνασπισμό την απόλυτη πλειοψηφία την οποία έχασε στην τελευταία ψηφοφορία του Ιουλίου.
Οι προκλήσεις για τους Σοσιαλιστές ήρθαν εκ νέου στο προσκήνιο μετά την αποτυχία του συντηρητικού ηγέτη Αλμπέρτο Νούνιεθ Φεϊχό να σχηματίσει κυβέρνηση την Παρασκευή.
Το μέγεθος της αμνηστίας
Καθώς οι Σοσιαλιστές πήραν σειρά, η προσοχή μετατοπίστηκε στο μέγεθος της αμνηστίας που διεκδικούν τα κόμματα Esquerra Republicana de Catalunya (ERC) και Junts της Καταλονίας. Ενδεχομένως να καλύπτει περισσότερα από 1.400 άτομα που εμπλέκονται στην προσπάθεια ανεξαρτησίας που κορυφώθηκε το 2017, εκτιμά η καταλανική οργάνωση Omnium.
Πρόκειται για τη μεγαλύτερη πολιτική αμνηστία στη χώρα από το 1977, όταν χορηγήθηκε γενική αμνηστία για εγκλήματα που διαπράχθηκαν κατά τη διάρκεια της δικτατορίας του Φρανθίσκο Φράνκο. Επιπλέον, θα είναι ο πρώτος νόμος αμνηστίας που έχει εγκριθεί στην Ε.Ε. από το 1991, σύμφωνα με το συμβούλιο ερευνών CSIC της Ισπανίας.
Θα υπάρξουν πανηγυρισμοί στην Καταλονία, ωστόσο, σε άλλες περιοχές της χώρας θα επικρατήσει δυσαρέσκεια, αν όχι οργή. Περίπου το 70% των ερωτηθέντων –το 59% εξ αυτών υποστηρικτές των Σοσιαλιστών– δήλωσαν ότι είναι αντίθετοι με την ιδέα της αμνηστίας σε δημοσκόπηση στα μέσα Σεπτεμβρίου.
Η ίδια δημοσκόπηση έδειξε ότι το 69% των ερωτηθέντων θεωρούν πως οι αυτονομιστές ηγέτες διέπραξαν έγκλημα το 2017.
Αναλυτές υποστηρίζουν ότι η αμνηστία δεν συμβαδίζει με το Σύνταγμα της χώρας, το οποίο δεν επιτρέπει γενική αμνηστία. Το Λαϊκό Κόμμα έχει κατηγορήσει τον σοσιαλιστή ηγέτη και υπηρεσιακό πρωθυπουργό Πέδρο Σάντσεθ ότι επιδιώκει να παραμείνει στην εξουσία με κάθε κόστος θέτοντας σε κίνδυνο το κράτος δικαίου.
Ο Σάντσεθ δήλωσε ότι θα ενεργήσει στο πλαίσιο του νόμου, αλλά αρνήθηκε να δώσει περισσότερες λεπτομέρειες.
Οι Σοσιαλιστές πιέζουν επίσης να συμπεριληφθούν στους αθωωθέντες και οι αστυνομικοί που κατηγορούνται για υπερβολική βία όταν στάλθηκαν από τη Μαδρίτη για να καταστείλουν την ψηφοφορία για την ανεξαρτησία, ανέφεραν οι πηγές.
Σε εξέλιξη είναι επίσης παζάρια για τον ακριβή αριθμό των ανθρώπων στους οποίους θα απονεμηθεί χάρη, ενώ σκληρές παραχωρήσεις πρέπει να γίνουν και από τις δύο πλευρές.
Ο πιο προβεβλημένος δικαιούχος της αμνηστίας θα είναι ο ιδρυτής του Junts, Κάρλες Πουιτζντεμόν, ο οποίος ηγήθηκε της Καταλονίας το 2017 και αγωνίζεται για την έκδοσή του στην Ισπανία από το Βέλγιο, όπου διέφυγε μετά τη βραχύβια διακήρυξη της ανεξαρτησίας.
Αν συμφωνηθεί αμνηστία, η επιστροφή του, εφόσον θα έχει απαλλαγεί από όλες τις κατηγορίες και θα έχει εκ νέου τη δυνατότητα να θέσει υποψηφιότητα, θα μπορούσε να φέρει σε δύσκολη θέση τον Σάντσεθ, ο οποίος κάποτε ορκίστηκε να φέρει τον Πουιτζντεμόν ενώπιον της Δικαιοσύνης.
📢 @KRLS Puigdemont, el nostre president 💛 pic.twitter.com/R9YquqCH6E
— Junts per Catalunya🎗 (@JuntsXCat) October 1, 2023
Δικαίωμα ψήφου
Πηγές ανέφεραν ότι και οι δύο πλευρές εξακολουθούν να είναι βέβαιες για την επίτευξη συμφωνίας, παρά τα εμπόδια.
Η υψηλόβαθμη αξιωματούχος των Σοσιαλιστών Αλίθια Ρομέρο ανακοίνωσε ότι το κόμμα της έχει ήδη δείξει ότι μπορεί να κερδίσει, καθώς οι ψηφοφόροι αποφάσισαν να μην το τιμωρήσουν για συμφωνία μέσω της οποίας έδωσε χάρη σε εννέα φυλακισμένους Καταλανούς ηγέτες το 2021.
Στις «άγονες» εκλογές του Ιουλίου, οι Σοσιαλιστές κέρδισαν στην πραγματικότητα ψήφους σε ολόκληρη την Ισπανία και κέρδισαν επίσης με συντριπτική διαφορά στην Καταλονία.
Ωστόσο, οι ελπίδες των Σοσιαλιστών να αποφύγουν τον κίνδυνο νέου δημοψηφίσματος μέσω μιας συμφωνίας μόνο για αμνηστία συνάντησαν εμπόδια την Παρασκευή, όταν τα δύο κυριότερα αυτονομιστικά κόμματα πέρασαν κοινό ψήφισμα στην περιφερειακή συνέλευση.
Τόνισαν ότι η επερχόμενη κυβέρνηση θα πρέπει να δημιουργήσει τις «προϋποθέσεις» για τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος για την ανεξαρτησία σε αντάλλαγμα για την υποστήριξή τους.
Πηγή: Reuters
