Στην περιοχή της Ζαπορίζια στην Ουκρανία, το «άγρυπνο μάτι» ενός ουκρανικού μη επανδρωμένου αεροσκάφους είχε εντοπίσει τη λεία του: οκτώ Ρώσους στρατιώτες που εισέρχονταν σε ένα ενισχυμένο και καλά καμουφλαρισμένο κρησφύγετο.
Μερικά μίλια μακριά, μέσα σε ένα σκοτεινό χαράκωμα, Ουκρανοί στρατιώτες της 47ης Ταξιαρχίας είχαν ήδη πιάσει δουλειά. Ενας πιλότος έσφιγγε τις πλαστικές λεπίδες του χειροποίητου μηχανήματος, δένοντας πάνω του μια βόμβα.
Μέσα από ένα ζευγάρι κιάλια, ο χειριστής του, οδήγησε το drone πάνω από ένα κατεστραμμένο πεδίο μάχης στη νότια Ουκρανία, κατευθύνοντάς τα προς τον στόχο του.
Ο νέος «πρωταγωνιστής» στο πεδίο της μάχης
Αυτού του είδους τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη που παρέχουν τη δυνατότητα οπτικής πρώτου προσώπου (first-person view) και είναι γνωστά και με τα αρχικά τους ως FPV-drones, είναι γρήγορα, πολύ ευέλικτα και σχετικά φθηνά.
Ο χειριστής ενός τέτοιου drone φοράει μάλιστα ειδικό εξοπλισμό στο πρόσωπο που του επιτρέπει να παρακολουθεί σε πραγματικό χρόνο την εικόνα από τη κάμερα του μηχανήματος.
Η χρήση αυτών των μη επανδρωμένων αεροσκαφών αποτελεί πλέον τη βασικότερη μέθοδο επιθέσεων στην Ουκρανία. Οπως αναφέρουν στρατιώτες, τα συγκεκριμένα drones αναπληρώνουν το κενό που έμεινε λόγω της έλλειψης δυτικών βλημάτων πυροβολικού και όπλων ακριβείας.
Παράλληλα, η ικανότητά τους να μεταφέρουν πιο βαριά εκρηκτικά είχε ως αποτέλεσμα να γίνουν το κυριότερο εργαλείο για την καταστροφή αρμάτων μάχης σε ορισμένες μονάδες, επιτρέποντας στον πιλότο να χτυπήσει αδύναμους στόχους όπως κινητήρες και ράγες με μεγάλη ακρίβεια.
Ο πόλεμος στην Ουκρανία είναι η πρώτη πλήρους κλίμακας σύγκρουση με drones σε παγκόσμιο επίπεδο, και τα FPV drones, τα οποία χρησιμοποιήθηκαν σε μεγάλο βαθμό νωρίτερα το 2023, την οδηγούν σε ένα άλλο επίπεδο. Παρ’ όλο που είναι πιο δύσκολη η χρήση τους συγκριτικά με άλλα drones που ρίχνουν πυρομαχικά, τόσο οι Ρώσοι όσο και οι Ουκρανοί στρατιώτες κινητοποιούν μεγάλους αριθμούς τέτοιων μηχανημάτων.
Στόχος τα βίντεο να γίνουν… viral
Οι κάμερες FPV αποτυπώνουν μακάβρια στιγμιότυπα που προορίζονται να κυκλοφορήσουν σε όλο το Διαδίκτυο, όπως τα τραγικά τελευταία δευτερόλεπτα στρατιωτών πριν το «χτύπημα» των drones ή στρατιωτικά οχήματα που τυλίγονται στις φλόγες.
Η ποιότητα των βίντεο θυμίζει εκείνη που είχαν οι βιντεοκασέτες VHS, ενώ στρατιώτες επισημαίνουν ότι είναι πλεονέκτημα το γεγονός πως με το αναλογικό σήμα είναι λιγότερο πιθανό να χαθεί η εικόνα, συγκριτικά με το ψηφιακό.
Αυτό που ίσως έχει μεγαλύτερη σημασία για τους Ουκρανούς, στην ασύμμετρη μάχη τους κατά της Ρωσία – έναν εχθρό που υπερέχει αριθμητικά και έχει περισσότερα όπλα – είναι το γεγονός ότι τα FPV – drones είναι φθηνά και προσβάσιμα. Μπορούν να συναρμολογηθούν στο χέρι με υλικά αξίας μερικών εκατοντάδων δολαρίων και έχουν τη δυνατότητα να καταστρέψουν εξοπλισμό αξίας εκατομμυρίων.
Η άνοδος των FPV-drones
Τα FPV-drones θεωρούνται σε μεγάλο βαθμό τα πιο «αυτοσχέδια» όπλα στον πόλεμο της Ουκρανίας. Συναρμολογούνται με κινεζικά εξαρτήματα από εθελοντές ή από τις ίδιες τις στρατιωτικές μονάδες.
Ενας πιλότος συνήθως συνεργάζεται με έναν ειδικό στην πλοήγηση, ενώ μια δεύτερη ομάδα χειρίζεται ένα drone παρακολούθησης προκειμένου να έχει εικόνα της κατάστασης. Τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη FPV συχνά αστοχούν σε μεγάλο βαθμό, αναφέρουν οι στρατιώτες, με βλάβες που οφείλονται σε ηλεκτρονικές παρεμβολές ή εξάντληση των μπαταριών. Τα drones έχουν εμβέλεια περίπου εννέα μιλίων, ανάλογα με το μέγεθος του φορτίου.
Τα drones που σχεδιάζονται για να χτυπήσουν στόχους είναι γνωστά ως drones μίας διαδρομής ή αυτοκαταστρεφόμενα drones. Οι ΗΠΑ έχουν προμηθεύσει την Ουκρανία με έναν μικρό αριθμό από παρόμοια αλλά ακριβότερα μοντέλα, τα οποία έχουν ήδη χρησιμοποιηθεί στο πεδίο της μάχης.
Η τακτική αυτή λειτούργησε για ένα διάστημα αλλά δεν ήταν βιώσιμη, λένε στρατιώτες, ενώ αναλυτές εκτιμούν, από την πλευρά τους, ότι η Ουκρανία χάνει χιλιάδες drones κάθε μήνα.
Χρήση FPV-drones και από τους Ρώσους
Ρωσικές μονάδες χρησιμοποιούν FPV-drones με τον ίδιο τρόπο, αλλά η Μόσχα φαίνεται να έχει μεγαλύτερες προμήθειες, σύμφωνα με Ουκρανό διοικητή που έχει το κωδικό όνομα Swift.
Η αναχαίτιση των FPV-drones είναι δύσκολη, αναφέρει. Σύμφωνα με τον ίδιο, υπάρχουν ορισμένες μέθοδοι αντιμετώπισής τους αλλά οι Ρώσοι όχι μόνο τις γνωρίζουν ήδη, αλλά τις χρησιμοποιούν και οι ίδιοι.
Σημειώνεται πάντως ότι Ρώσοι στρατιώτες έχουν παραπονεθεί στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ότι η απειλή των ουκρανικών FPV-drones καθιστά δυσκολότερες τις μετακινήσεις ενώ έχει επαναπροσδιοριστεί η απόσταση από το μέτωπο που θεωρείται ασφαλείς, αναφέρει ο Σάμιουελ Μπέντετ, ειδικός στα drones από το Κέντρο Αναλύσεων για Θέματα Εθνικής Ασφάλειας στη Βιρτζίνια στις ΗΠΑ.
Σύμφωνα με τον Μπέντετ, η νέα αυτά τάση ισχυροποιείται από το γεγονός ότι η κάθε πλευρά ανεβάζει στο Διαδίκτυο βίντεο από επιτυχημένα πλήγματα με τα εν λόγω drones.
«Σχεδόν ποτέ δεν ξέρεις από πού έρχεται ένα FPV-drone», αναφέρει. «Εχουν τεράστιο ψυχολογικό αντίκτυπο».
Πηγή: Washington Post
