Εν μέσω του συνεχιζόμενου πολέμου στην Ουκρανία, της αμείωτης έντασης μεταξύ Σερβίας και Κοσόβου και της πρόσφατης επίθεσης του Αζερμπαϊτζάν στο Ναγκόρνο -Καραμπάχ, η Ε.Ε. βρίσκεται αντιμέτωπη με ακόμα μια «πρόκληση» στη γειτονιά της, με έναν νέο πόλεμο στη Μέση Ανατολή ύστερα από την αιφνιδιαστική επίθεση της Χαμάς εναντίον του Ισραήλ το Σάββατο. Η νέα κρίση, που ήδη έχει προκαλέσει 1.000 νεκρούς, δημιουργεί, επί της ουσίας, εκ νέου πίεση στην Ενωση, που βρίσκεται ενώπιον πολλαπλών κρίσεων και προσπαθειών διαχείρισής τους.
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες, πάντως, έσπευσαν από την πρώτη στιγμή να καταδικάσουν την επίθεση της Χαμάς και να υπογραμμίσουν το δικαίωμα του Ισραήλ να υπερασπιστεί τον εαυτό του.
«Η προτεραιότητα τώρα είναι να σταματήσει άμεσα η βία και να υπάρξει αποκλιμάκωση, καθώς και απελευθέρωση όλων των ομήρων», δήλωσε ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας, Ζοζέπ Μπορέλ, που με ανάρτησή του στο X ανέφερε ότι ήδη έχει μιλήσει τόσο με τον υπουργό Εξωτερικών του Ισραήλ, Ελι Κοέν, όσο και με τον Παλαιστίνιο πρωθυπουργό, Μοχάμαντ Σταγιέχ.
«Το επίπεδο επιθετικότητας αιφνιδίασε τη διεθνή κοινότητα, αλλά ξέραμε πολύ καλά ότι δεν μπορούσαμε να προχωρήσουμε μπροστά χωρίς ειρήνη, δεν ήταν βιώσιμο», τόνισε σε δηλώσεις του ο Μπορέλ, ενώ πρόσθεσε ότι «η Ε.Ε. υπογραμμίζει τη σημασία της συνεργασίας για μια βιώσιμη και διαρκή ειρήνη μέσω αναζωογόνησης των προσπαθειών γύρω από την ειρηνευτική διαδικασία στη Μέση Ανατολή».
Για τον λόγο αυτόν, εξήγησε ο Μπορέλ, «μαζί με τη Λίγκα των αραβικών κρατών, τη Σαουδική Αραβία, την Αίγυπτο και την Ιορδανία ξεκινήσαμε μια κοινή πρωτοβουλία για να αναζωογονήσουμε τη λύση των δύο κρατών». «Η θέση της Ε.Ε. παραμένει ότι ο μόνος τρόπος να προχωρήσουμε μπροστά είναι η λύση των δύο κρατών», προσέθεσε.
Ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας αναφερόταν στη συνάντηση που είχαν σχεδόν 50 υπουργοί Εξωτερικών από την Ε.Ε. και τη Μέση Ανατολή, στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών τον Σεπτέμβριο, προκειμένου να παρουσιάσουν την «προσπάθεια για ημέρα ειρήνης» που σκοπό έχει να αναβιώσει την ειρηνευτική διαδικασία μεταξύ Ισραήλ – Παλαιστίνης. Ο βασικός στόχος ήταν να βρεθούν οι τρόποι που θα έδιναν κίνητρο στις ενδιαφερόμενες πλευρές να εκκινήσουν εκ νέου οι ειρηνευτικές συνομιλίες στη βάση της «λύσης των δύο κρατών».
Διπλωματικές προσπάθειες και κινήσεις των Μπορέλ και Μισέλ
Ο Μπορέλ αναμένεται να βρεθεί από αύριο στο Μουσκάτ του Ομάν για μια συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών της Ε.Ε. -ανάμεσά τους και ο Ελληνας υπουργός Εξωτερικών- και εκείνων από το Συμβούλιο Συνεργασίας των χωρών του Κόλπου (GCC), όπου η τρέχουσα κρίση αναμένεται να είναι το βασικό θέμα της συνάντησης.
Στο μεταξύ, σε τηλεφωνική επικοινωνία με τον Μπορέλ ο υπουργός Εξωτερικών της Ιορδανίας, Αϊμάν Σαφάντι, επισήμανε την ανάγκη διεθνούς δράσης προκειμένου να σταματήσει η κλιμάκωση στη Γάζα και να δημιουργηθεί «ένας πραγματικός πολιτικός ορίζοντας που θα δίνει τέλος στην κατοχή».
Από την πλευρά του, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, είχε σειρά τηλεφωνικών επικοινωνιών με τον Παλαιστίνιο πρωθυπουργό και με τον βασιλιά της Ιορδανίας, ενώ αργότερα θα έχει και με τους προέδρους του Ισραήλ και της Αιγύπτου.
Σύμφωνα με πληροφορίες, στις επικοινωνίες του ο Σαρλ Μισέλ καταδίκασε την «τρομοκρατική βία» και υπογράμμισε την ανάγκη άμεσης αποκλιμάκωσης και τερματισμού των εχθροπραξιών, ενώ απηύθυνε έκκληση για πλήρη σεβασμό στο διεθνές και ανθρωπιστικό δίκαιο και για την άμεση απελευθέρωση των ομήρων, καθώς και την αντιμετώπιση των βασικών αιτιών της νέας κρίσης. Για τον λόγο αυτό, εκτιμά ότι η «φωνή» και η στήριξη της Ε.Ε. αποτελεί «κλειδί».
Στη διάρκεια της συζήτησης που είχε με τον Παλαιστίνιο πρωθυπουργό, ο Σαρλ Μισέλ υπογράμμισε την ανάγκη στήριξης της ευρωπαϊκής πρωτοβουλίας -όπως αυτή παρουσιάστηκε πρόσφατα στη Νέα Υόρκη από τον επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας – ενώ σημείωσε ότι αποτελεί άμεση προτεραιότητα η αποφυγή περαιτέρω κλιμάκωσης και βίας.
Σε ό,τι αφορά τη συνομιλία που είχε με τον βασιλιά της Ιορδανίας, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου υπογράμμισε εκ νέου την ανάγκη αποκλιμάκωσης, αλλά και την αποτροπή μιας ευρείας κλίμακας βίας που θα μπορούσε να προκληθεί στη Δυτική Οχθη και εντάσεων μεταξύ ισραηλινών και αραβικών κοινοτήτων. Οι ηγέτες και των δύο πλευρών έχουν την ευθύνη να ζητήσουν από τα ριζοσπαστικές / εξτρεμιστικές ομάδες να επιδείξουν αυτοσυγκράτηση, τόνισε ο Σαρλ Μισέλ, σύμφωνα με πληροφορίες.
Η Ε.Ε. ήταν πάντα υπέρ της ειρηνευτικής διαδικασίας και των προσπαθειών με στόχο τη σταθερότητα και την ειρήνη μεταξύ των Ισραηλινών και των Παλαιστινίων, κάτι που είχε επισημάνει στην ομιλία του στη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, επισημαίνοντας και τότε την ανάγκη ενός πλαισίου που θα βασιστεί «στη λύση των δύο κρατών», υπενθυμίζουν πηγές από το Συμβούλιο.
Ευρωπαίοι αναλυτές, πάντως, εκτιμούν ότι η επίθεση της Χαμάς θα μπορούσε να είναι απλώς μια αντίδραση και ένα βίαιο «βέτο» στα θετικά μηνύματα που είχαν ήδη εκπέμψει οι συνομιλίες αντιμαχόμενων πλευρών, αλλά και οι προσπάθειες που πρόσφατα κατέβαλαν στην περιοχή ΗΠΑ, Σαουδική Αραβία και Ισραήλ.
Για την Ευρώπη, πάντως, προστίθενται ακόμη ένας «πονοκέφαλος» και ακόμα μια εστία ανάφλεξης ανάμεσα σε άλλες τόσες τρέχουσες κρίσεις στην ευρύτερη «γειτονιά» της.
