Σκηνικό πολέμου σε πολλές πόλεις, περιλαμβανομένης της πρωτεύουσας, Βηρυτού, στήθηκε σε ολόκληρο τον Λίβανο την Τρίτη το βράδυ, με οργισμένους διαδηλωτές να φωνάζουν «Θάνατος στο Ισραήλ» και να πετούν πέτρες κατά πρεσβειών, σε ένδειξη διαμαρτυρίας για το λουτρό αίματος στο νοσοκομείο στη Γάζα.
Λίγη σημασία είχε για το θυμωμένο πλήθος το ότι το Ισραήλ διαψεύδει ότι το πλήγμα οφείλεται σε δική του επίθεση, αποδίδοντάς το στις δυνάμεις του αντιπάλου.
Την ίδια ώρα, οι σειρήνες ηχούν στις ισραηλινές πόλεις του βορρά, κοντά στα σύνορα με τον Λίβανο, προειδοποιώντας για τις εισερχόμενες ρουκέτες που εκτόξευε η Χεζμπολάχ.
Εδώ και μέρες, στην άλλη πλευρά των συνόρων, Λιβανέζοι πολίτες εγκαταλείπουν τα χωριά τους, λόγω των ισραηλινών βομβαρδισμών, ενώ ο φόβος να ξεσπάσει νέος πόλεμος να μεγαλώνει.
Από τότε που η Χαμάς εξαπέλυσε επίθεση στο νότιο Ισραήλ, οι εντάσεις έχουν αυξηθεί κατά μήκος και των βόρειων συνόρων της χώρας. Οι ισραηλινές δυνάμεις έχουν ανταλλάξει διασυνοριακά πυρά με τις δυνάμεις της Χεζμπολάχ.
Πρόκειται για οργάνωση που έχει συμμαχήσει με τη Χαμάς, υποστηρίζεται από το Ιράν και εδρεύει στον Λίβανο.
Ενας τέτοιος πόλεμος ενέχει μεγάλους κινδύνους για όλους τους εμπλεκόμενους.
Οι κίνδυνοι
Το Ισραήλ, το οποίο δηλώνει έτοιμο να εξαπολύσει χερσαία εισβολή στη Γάζα, θα έπρεπε να δώσει μάχες σε δύο μέτωπα και να αναπτύξει την άμυνά του απέναντι στους αντάρτες της Χεζμπολάχ.
Ο Λίβανος, που ήδη ταλανίζεται από βαθιά οικονομική κρίση, θα έπρεπε να αντιμετωπίσει τις ισραηλινές αεροπορικές επιδρομές που θα κατέστρεφαν τις υποδομές, ενώ θα προκαλούσαν απώλειες αμάχων.
Το ενδεχόμενο διεθνούς εμπλοκής αυξάνει τους κινδύνους. Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν στείλει δύο αεροπλανοφόρα στη Μεσόγειο για υποστήριξη του Ισραήλ, τα οποία έχουν τη δυνατότητα να πλήξουν στόχους στην ξηρά.
Την ίδια ώρα, δυνάμεις του λεγόμενου άξονα αντίστασης, δικτύου που υποστηρίζεται από το Ιράν σε όλη τη Μέση Ανατολή, δηλώνουν έτοιμες να παρέμβουν, αν χρειαστεί.
Ο στρατηγός Αμπάς Ιμπραχίμ, πρώην επικεφαλής των δυνάμεων ασφαλείας του Λιβάνου, σε συνέντευξή του τη Δευτέρα τόνισε πως «θα ήταν ένας πόλεμος από τον οποίο θα εξαρτιόταν η ίδια η ύπαρξη των δύο αντιμαχόμενων πλευρών: είτε θα επιβίωνε το Ισραήλ είτε ο άξονας», πρόσθεσε.
Δυνάμεις «αποτροπής»
Το Ισραήλ έχει προχωρήσει σε αυστηρές προειδοποιήσεις. Τη Δευτέρα, ο πρωθυπουργός της χώρας, Μπέντζαμιν Νετανιάχου κάλεσε τη Χεζμπολάχ του Λιβάνου να μην εμπλακεί.
«Εχω ένα μήνυμα για το Ιράν και τη Χεζμπολάχ: Μην μας δοκιμάζετε στον βορρά», δήλωσε, απευθυνόμενος στους Ισραηλινούς βουλευτές.
«Μην επαναλάβετε το ίδιο λάθος, γιατί σήμερα το τίμημα που θα πληρώσετε θα είναι πολύ βαρύτερο», όπως τόνισε.
Ο υπουργός Εξωτερικών του Ιράν, Χοσεΐν Αμίρ-Αμπντολαχιάν, προειδοποίησε σε συνέντευξή του στην ιρανική κρατική τηλεόραση αργά το βράδυ της Δευτέρας ότι οι συμμαχικές περιφερειακές πολιτοφυλακές του Ιράν θα μπορούσαν να επιτεθούν στο Ισραήλ αν εκείνο συνέχιζε τις επιθέσεις του στη Γάζα.
«Ο χρόνος τελειώνει πολύ γρήγορα», τόνισε. «Αν δεν σταματήσουν αμέσως τα εγκλήματα πολέμου κατά των Παλαιστινίων, θα ανοίξουν πολλαπλά μέτωπα και αυτό είναι αναπόφευκτο».
Την ίδια ώρα, η κυβέρνηση Μπάιντεν μετακίνησε δύο αεροπλανοφόρα του αμερικανικού στόλου πιο κοντά στο Ισραήλ με σκοπό, όπως ανακοίνωσε, να πείσει τη Χεζμπολάχ να μείνει έξω από τις μάχες και να αποφευχθεί τυχόν κλιμάκωση σε περιφερειακό επίπεδο.
Ωστόσο, η πρόσφατη ιστορία στη Μέση Ανατολή έχει δείξει ότι η βία σε μία περιοχή πυροδοτεί έκρηξη οργής και βία σε κάποια άλλη.
Αυτό οφείλεται εν μέρει στο ότι το Ιράν έχει εργαστεί για να συνδέσει τις αντι-ισραηλινές δυνάμεις σε διάφορες χώρες σε έναν όλο και πιο «σφιχτό» ιστό.
«Αξονας αντίστασης»
Ενοπλες ομάδες στη Γάζα, τον Λίβανο, τη Συρία, το Ιράκ και την Υεμένη που κάποτε πολεμούσαν χωριστά, τώρα έχουν αναπτύξει τους αυτοματισμούς κοινής ομάδας.
Πολλοί από τους διοικητές τους έχουν λάβει κοινή εκπαίδευση από το Ιράν ή τη Χεζμπολάχ. Τα μέλη τους μοιράζονται γνώσεις για το πώς αυξάνεται η δύναμη πυρός των πυραύλων και το πώς παρακολουθείται ο εχθρός με μη επανδρωμένα αεροσκάφη.
Το Ιράν ηγείται του δικτύου, ωστόσο η Χεζμπολάχ, η οποία δημιουργήθηκε στον Λίβανο από την Ισλαμική Δημοκρατία πριν από τρεις και πλέον δεκαετίες, είναι ο κύριος εκτελεστικός βραχίονας του άξονα.
Τα μέλη της έπαιξαν κεντρικό ρόλο στο να βοηθήσουν τη Συρία να αντιστρέψει το κλίμα κατά των αντικυβερνητικών ανταρτών κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου στη χώρα, ο οποίος ξεκίνησε το 2011.
Οι πράκτορές της έχουν ενισχύσει την πολεμική ικανότητα των φιλοϊρανικών πολιτοφυλακών στο Ιράκ και των ανταρτών Χούτι στην Υεμένη.
Το Ισραήλ, οι Ηνωμένες Πολιτείες και άλλες χώρες έχουν χαρακτηρίσει τη Χεζμπολάχ και κάποιους από τους περιφερειακούς εταίρους της, συμπεριλαμβανομένης της Χαμάς στη Γάζα, τρομοκρατικές οργανώσεις.
Οπως με τη Χαμάς;
Το Ισραήλ θεωρεί τη Χεζμπολάχ ως τον πιο τρομερό εχθρό του καθώς έδωσε μάχες μέχρις εσχάτων απέναντί της κατά τον πολύμηνο πόλεμο το 2006, στον οποίο περισσότεροι από 1.000 Λιβανέζοι και 165 Ισραηλινοί έχασαν τη ζωή τους.
Τα μέλη της Χεζμπολάχ είναι άρτια εκπαιδευμένα, διαθέτουν οπλοστάσιο δεκάδων χιλιάδων ρουκετών, καθώς και πυραύλους ακριβείας που μπορούν να πλήξουν στόχους βαθιά στο ισραηλινό έδαφος.
Αν και οι ακριβείς δυνατότητες της Χεζμπολάχ είναι άγνωστες, αναλυτές τονίζουν ότι έχουν αυξηθεί σημαντικά από το 2006, εν μέρει επειδή τα μέλη της απέκτησαν εμπειρία στη μάχη με τους τζιχαντιστές του Ισλαμικού Κράτους στη Συρία και το Ιράκ.
Το οπλοστάσιο της Χεζμπολάχ, το οποίο προσφέρει δυνατότητες αεράμυνας, την καθιστά πολύ πιο επικίνδυνη για το Ισραήλ σε σχέση με τη Χαμάς, που ελέγχει τη Λωρίδα της Γάζας, σύμφωνα με τον Ορνα Μίζραχι, συνταξιούχο αναπληρωτή σύμβουλο εθνικής ασφάλειας του Ισραήλ.
«Εχουν πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς, κατευθυνόμενους πυραύλους ακριβείας, καλά αναπτυγμένες κυβερνοδυνατότητες», λέει ο πρώην σύμβουλος. Ολα αυτά προσφέρουν στη Χεζμπολάχ τη δυνατότητα να προκαλέσει «πολύ μεγαλύτερη ζημιά στον άμαχο πληθυσμό» του Ισραήλ.
Ολοκληρωτικός πόλεμος
Η νέα κυβέρνηση εθνικής ενότητας του Ισραήλ που σχηματίστηκε έπειτα από μήνες πολιτικού διχασμού, εξασφαλίζοντας την απεξάρτηση του Νετανιάχου από τους ακροδεξιούς κυβερνητικούς του εταίρους θα μπορούσε να προλάβει κλιμάκωση, επισημαίνουν αναλυτές.
Ενδεχομένως, θα ήταν σε θέση να αποτρέψει ολοκληρωτική σύγκρουση, ακόμα και αν η Χεζμπολάχ προχωρούσε σε επίθεση.
Παρά τις μεγάλες εντάσεις στην περιοχή, τόσο το Ισραήλ όσο και η Χεζμπολάχ επιδιώκουν να αποφύγουν ολοκληρωτικό πόλεμο.
Και οι δύο πλευρές έχουν πολλά να χάσουν, επισημαίνουν πρώην Ισραηλινοί και Λιβανέζοι αξιωματούχοι, τους οποίους επικαλούνται οι New York Times σε ανάλυση με τίτλο «Για τη Χεζμπολάχ και το Ισραήλ, το διακύβευμα οποιουδήποτε ευρύτερου πολέμου είναι υψηλό».
Το Ισραήλ, που έχει υποστεί βαθύ πλήγμα από την επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου, κατά την οποία περισσότεροι από 1.400 άνθρωποι σκοτώθηκαν και σχεδόν 200 απήχθησαν στη Γάζα, επιδιώκει να επικεντρωθεί στην προσπάθεια «να καταστρέψει τη Χαμάς».
Οι ηγέτες της Χεζμπολάχ καλούν συχνά σε καταστροφή του Ισραήλ, ωστόσο, η οργάνωση έχει αποφύγει τον πόλεμο με τους Ισραηλινούς για περισσότερο από μία δεκαετία.
Παρόλα αυτά, ο Φιράς Μακσάντ, ανώτερος συνεργάτης στο Ινστιτούτο Μέσης Ανατολής, προειδοποιεί ότι ένας πόλεμος του Ισραήλ με τη Χεζμπολάχ «θα γίνεται όλο και πιο πιθανός, ιδιαίτερα καθώς πλησιάζουμε σε χερσαία εισβολή στη Γάζα». Επισημαίνει πάντως, ότι αν και οι δύο πλευρές προχωρήσουν προσεκτικά, «υπάρχει τρόπος κάτι τέτοιο να αποφευχθεί».
Το πρόβλημα, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των αναλυτών, είναι ότι όσο πιο δυναμικά επιδιώκει τον Ισραήλ τον στόχο να εξοντώσει τη Χαμάς, τόσο μεγαλύτερη πίεση θα ασκείται στη Χεζμπολάχ να παρέμβει.
Κατά τη διάρκεια της τελευταίας εβδομάδας, η Χεζμπολάχ και το Ισραήλ εξαπέλυσαν διασυνοριακές επιθέσεις, με νεκρούς και από τις δύο πλευρές.
Την Τρίτη, ο ισραηλινός στρατός ανακοίνωσε ότι είχε στοχοποιήσει μαχητές που προσπαθούσαν να διεισδύσουν σε ισραηλινό έδαφος, σκοτώνοντας κάποιους από αυτούς. Την ίδια ημέρα, η Χεζμπολάχ ανακοίνωσε ότι πέντε μαχητές της είχαν χάσει τη ζωή τους, σύμφωνα με το επίσημο ειδησεογραφικό της δίκτυο, Al-Manar.
Προς το παρόν, η Χεζμπολάχ ενδεχομένως επιδιώκει να αποσπάσει την προσοχή του ισραηλινού στρατού από τη σχεδιαζόμενη εισβολή του στη Γάζα, αναγκάζοντάς το να στραφεί προς τον βορρά, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι επιδιώκει πόλεμο.
Και οι δύο πλευρές φαίνεται πως τηρούν στάση αναμονής για να δουν πώς θα εξελιχθεί η δυναμική της αναμενόμενης εισβολής του Ισραήλ στη Γάζα.
Οι «κόκκινες γραμμές»
Ο στρατηγός Ιμπραχίμ, ο πρώην επικεφαλής της ασφάλειας του Λιβάνου, θεωρεί ότι οι «κόκκινες γραμμές» της Χεζμπολάχ περιλαμβάνουν οποιαδήποτε ισραηλινή προσπάθεια εξόντωσης της ηγεσίας της Χαμάς, καθώς και τη στοχοποίηση δεκάδων χιλιάδων Παλαιστινίων.
Ισραηλινοί αξιωματούχοι έχουν ήδη ανακοινώσει την πρόθεσή τους να απαλλαγούν από κορυφαίους αξιωματούχους της Χαμάς.
Οσο ο πόλεμος συνεχίζεται και οι εικόνες ισραηλινών αεροπορικών επιδρομών, κατεστραμμένων πόλεων, νεκρών και τραυματιών που ανασύρονται από τα ερείπια κατακλύζουν τα αραβικά κανάλια ειδήσεων, τόσο οι εκκλήσεις των υποστηρικτών της Χεζμπολάχ για απάντηση θα αυξάνονται.
Το βασικό ζήτημα θα είναι η κλίμακα της βίας που θα επιβάλει ο ισραηλινός στρατός στη Γάζα και ιδιαίτερα στις δομές της Χαμάς, όπως επισημαίνουν οι αναλυτές.
Με πληροφορίες από Reuters, AP, NYT
