Με τον «γρίφο» των πολλαπλών περιφερειακών συγκρούσεων και κυρίως των επιπτώσεων που έχουν στην ευρύτερη γειτονιά της Ευρωπαϊκής Ενωσης θα επιχειρήσουν να ασχοληθούν οι 27 υπουργοί Εξωτερικών που συναντώνται το πρωί στο Λουξεμβούργο, δύο μέρες μετά τη διάσκεψη ειρήνης του Καΐρου που δεν κατόρθωσε να καταλήξει σε κοινή διακήρυξη.
Η «βαριά» ατζέντα περιλαμβάνει τον πόλεμο στη Μέση Ανατολή και τις ανησυχίες για επέκταση της κρίσης στην ευρύτερη περιοχή, τον 20μηνο συνεχιζόμενο πόλεμο στην Ουκρανία, τη σύγκρουση Αρμενίας – Αζερμπαϊτζάν, αλλά και την κρίση στα Βαλκάνια μεταξύ Σερβίας – Κοσόβου.
Οι πολλαπλές αυτές κρίσεις έχουν δημιουργήσει έναν πρωτοφανή κύκλο αστάθειας στην ευρύτερη γειτονιά της Ε.Ε. που δοκιμάζει τα διπλωματικά της όρια. Για πρώτη φορά, πάντως, από τον Φεβρουάριο του 2022 ο πόλεμος της Ρωσίας στην Ουκρανία δεν είναι πρώτος στην ατζέντα, αλλά η σύγκρουση Ισραήλ – Χαμάς.
«Προτεραιότητα είναι η αύξηση της ανθρωπιστικής βοήθειας προς τη Γάζα», ανέφερε πριν από λίγο προσερχόμενος στη συνεδρίαση ο Ζοζέπ Μπορέλ λέγοντας πως το Σάββατο πέρασαν μόνο 20 φορτηγά και χθες 22. Υπό κανονικές συνθήκες τα φορτηγά που εισέρχονται φθάνουν τα 100, επομένως, είπε ο Μπορέλ, «αντιλαμβανόμαστε πόση λίγη βοήθεια εισέρχεται στη Γάζα» και «χωρίς νερό και ηλεκτρικό ρεύμα επίσης δεν μπορούν να λειτουργήσουν τα νοσοκομεία».
Προτεραιότητα η ανθρωπιστική βοήθεια
Εξάλλου, όπως ανέφερε, οι υπουργοί θα συζητήσουν το ενδεχόμενο «ανθρωπιστικής παύσης» προκειμένου να διευκολυνθεί η άφιξη της ανθρωπιστικής βοήθειας, κάτι που οι υπουργοί θα συζητήσουν με τον αρμόδιο επίτροπο διαχείρισης κρίσεων Γιάνεζ Λέναρσιτς.
Παράλληλα, ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας τόνισε ότι, εκτός από την ανθρωπιστική βοήθεια, που αποτελεί προτεραιότητα όπως διεφάνη και στη διάσκεψη του Καΐρου, το δεύτερο θέμα είναι η απελευθέρωση των ομήρων, ενώ θα γίνει συζήτηση και για την ενδεχόμενη αναζωογόνηση της διαδικασίας ειρήνευσης.
Οι υπουργοί Εξωτερικών που προσέρχονται στη σημερινή συνεδρίαση αποφεύγουν στις δηλώσεις τους να δεσμευθούν σε έκκληση για «εκεχειρία» και περιορίζονται στην ανάγκη να υπάρξει «ανθρωπιστική παύση», προκειμένου να διευκολυνθεί η αποστολή ανθρωπιστικής βοήθειας.
Αποφεύγουν την έκκληση για εκεχειρία
Η διάσκεψη ειρήνης που διοργάνωσε η Αίγυπτος το περασμένο Σάββατο κατέληξε χωρίς κοινή ανακοίνωση ακριβώς λόγω της απροθυμίας των Ευρωπαίων να ζητήσουν ευθέως εκεχειρία.
Στη διάσκεψη μετείχαν εκ μέρους της Ενωσης ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλς Μισέλ, ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Ζοζέπ Μπορέλ και ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν Μαργαρίτης Σχοινάς και ξεχωριστά οι πρωθυπουργοί Ελλάδας, Κύπρου, Ιταλίας και Ισπανίας, καθώς και οι υπουργοί Εξωτερικών Γαλλίας και Γερμανίας. Εκεί έγιναν αποδέκτες επικρίσεων από εκπροσώπους αραβικών κρατών για υποκριτική στάση έναντι των παραβιάσεων του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου από το Ισραήλ, σύμφωνα με ευρωπαϊκές διπλωματικές πηγές. Επί της ουσίας οι αραβικές χώρες θεωρούν ότι η Ε.Ε. είχε ταχθεί ξεκάθαρα εναντίον της Ρωσίας για τις παραβιάσεις του διεθνούς δικαίου στον πόλεμο εναντίον της Ουκρανίας, κάτι που όμως έχει αποφύγει σε ό,τι αφορά το Ισραήλ.
Ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Ζοζέπ Μπορέλ είχε προειδοποιήσει γι’ αυτό το ενδεχόμενο λόγω των μεικτών μηνυμάτων που έχουν σταλεί τις τελευταίες δύο εβδομάδες, μετά το τρομοκρατικό χτύπημα της Χαμάς στο Ισραήλ. Εχοντας ήδη πραγματοποιήσει σειρά επαφών με διπλωμάτες από τη Μέση Ανατολή, ο Μπορέλ έχει ήδη συνειδητοποιήσει ότι η απόλυτη στήριξη έναντι της επίθεσης του Ισραήλ στη Γάζα και των αμέτρητων θυμάτων έχει προκαλέσει σκεπτικισμό στις αραβικές χώρες.
Περιορισμένα διπλωματικά «όρια»
H σύγκρουση Αρμενίας – Αζερμπαϊτζάν είναι το τρίτο θέμα της σημερινής ημερήσιας διάταξης των υπουργών Εξωτερικών. Οι σχέσεις με το Αζερμπαϊτζάν θα συνεχίσουν να επαναξιολογούνται όπως ανέφερε ο υπουργός Εξωτερικών της Κύπρου, Κωνσταντίνος Κόμπος, προσερχόμενος στη σημερινή συνεδρίαση. Η αλήθεια είναι πάντως πως στην επίθεση του Αζερμπαϊτζάν στο Ναγκόρνο Καραμπάχ τα ανακλαστικά της Ε.Ε. σε ό,τι αφορά την ανθρωπιστική κρίση που αυτή προκάλεσε ήταν αρκετά μειωμένα σε σχέση με την κατάσταση στη Γάζα. Το γεγονός αποδεικνύει για ακόμα μία φορά τα διπλωματικά όρια της Ενωσης.
Ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Ζοζέπ Μπορέλ αναμένεται επίσης να ενημερώσει τους υπουργούς για το πρόσφατο ταξίδι του στην Κίνα. Η σημερινή συνεδρίαση αναμένεται να ολοκληρωθεί γύρω στη 1 το μεσημέρι, καθώς αμέσως μετά θα ξεκινήσει το συμβούλιο Ε.Ε. – Κεντρικής Ασίας, με τη συμμετοχή του Καζακστάν, Δημοκρατίας της Κιργιζίας, Τατζικιστάν, Τουρκμενιστάν και Ουζμπεκιστάν.
