Ο εκκεντρικός λαϊκιστής υποψήφιος Χαβιέ Μιλέι, μια λατινοαμερικάνικη διασταύρωση Ντόναλντ Τραμπ, Μπόρις Τζόνσον και Ζαΐρ Μπολσονάρο, απέτυχε να κερδίσει τον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών στην Αργεντινή. Παρόλο που τα προγνωστικά ήταν εναντίον του, ο κεντρώος υποψήφιος και νυν υπουργός Οικονομικών Σέρχιο Μάσα κατάφερε να νικήσει τον ακροδεξιό αντίπαλό του.
Οι υποστηρικτές του Μιλέι, ενός αθυρόστομου πολιτικού που έχει χαρακτηριστεί κράμα Τραμπ, Μπολσονάρο και Τζόνσον «φτιαγμένο στην Αργεντινή», πίστευαν σε μία εντυπωσιακή νίκη ανάλογη με εκείνη του Μπολσονάρο στη Βραζιλία το 2018.
Ωστόσο, με καταμετρημένο σχεδόν το 99% των ψήφων της Κυριακής, ο περονιστής αντίπαλός του συγκεντρώνει το 36,6% των ψηφοδελτίων από τα 27 εκατ. των Αργεντινών που προσήλθαν στις κάλπες. Ο Μιλέι ήρθε δεύτερος με 29,9% και τρίτη ήρθε η συντηρητική τέως υπουργός Ασφαλείας Πατρίτσια Μπούλριτς, με 23,8%.
Σύμφωνα με τον εκλογικό νόμο της χώρας, προκειμένου να σχηματίσει κυβέρνηση, το πρώτο κόμμα πρέπει να συγκεντρώσει πάνω από 45% των ψήφων ή πάνω από 40% σε περίπτωση που ξεπερνάει το δεύτερο κόμμα κατά δέκα ή περισσότερες μονάδες. Εφόσον τα αποτελέσματα της Κυριακής δεν είναι τέτοια, οι Αργεντινοί και οι Αργεντινές θα οδηγηθούν στις κάλπες ξανά, με υποψηφίους αυτή τη φορά μόνο τον Μάσα και τον Μιλέι.
Δημοφιλής
Ο Μιλέι είχε αναπάντεχα κερδίσει τις προκριματικές εκλογές του Αυγούστου όπου, παρά τις εμπρηστικές τοποθετήσεις του κατά τους προηγούμενους μήνες, πήρε το 30% των ψήφων. Πολλοί αναλυτές εκτιμούν πως η δημοφιλία του εκτινάχθηκε εν μέρει λόγω της διαρκώς αυξανόμενης δυσαρέσκειας σε μία χώρα με τραυματικές εμπειρίες οικονομικών κρίσεων και «διασώσεων» από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Αλλοι εκτιμούν πως η αποτυχία της κεντροαριστερής κυβέρνησης να βελτιώσει τις συνθήκες ζωής των φτωχότερων στρωμάτων οδήγησε πολλούς σε μία τιμωρητική ψήφο στο δεξιό άκρο του πολιτικού φάσματος. Σύμφωνα με τον ιστότοπο Vox, στους ψηφοφόρους ηλικίας 29 ετών και κάτω ο Μιλέι απολαμβάνει υποστήριξη σε ποσοστό σχεδόν 50%.
Με τον πληθωρισμό στη χώρα να αγγίζει το 130%, οι ριζοσπαστικές προτάσεις του Μιλέι, όσο δύσκολη κι αν είναι η εφαρμογή τους, φαίνεται να βρίσκουν μεγάλη απήχηση. Σχεδόν σε κάθε συνέντευξή του ο Μιλέι υπόσχεται να χτυπήσει την κακοδιαχείριση και τη «διαφθορά που έχει καταλάβει το πολιτικό κατεστημένο της χώρας», ενώ κεντρικές προτάσεις του είναι να μπει οριστικό «λουκέτο» στην κεντρική τράπεζα της χώρας και να αντικατασταθεί το αργεντίνικο πέσο με το αμερικανικό δολάριο – μία πρόταση που δεν έχει ποτέ στην ιστορία υλοποιηθεί σε χώρες με την έκταση και την παραγωγική δύναμη της Αργεντινής.
Διαψεύστηκαν οι εκτιμήσεις και τα προγνωστικά που ήθελαν δεύτερο τον κεντρώο υποψήφιο και νυν υπουργό Οικονομικών.
Επιπλέον, έχει μιλήσει υπέρ της νομιμοποίησης της οπλοκατοχής και του δικαιώματος των ατόμων να πουλούν τα ζωτικά τους όργανα, ενώ αρνείται τακτικά την ανθρωπογενή κλιματική αλλαγή και αντιτίθεται στο δικαίωμα της νόμιμης και ασφαλούς άμβλωσης. Πυρά έχει εξαπολύσει και ενάντια στον δημοφιλή στη χώρα Πάπα Φραγκίσκο (πρώην αρχιερέα Μπουένος Αϊρες) αποκαλώντας τον «σιχαμερό αριστερό» και «ηλίθιο».
Περισσότερες από μία φορές έχει εμφανιστεί δημόσια κρατώντας αλυσοπρίονο, το οποίο έχει δηλώσει σε δημοσιογράφους πως συμβολίζει το σχέδιό του να «κόψει» τις δημόσιες δαπάνες, αλλά και τις εξουσίες των υπουργείων της κυβέρνησης. Η Αργεντινή τα τελευταία χρόνια δαπανά μεγάλα ποσά στο λεγόμενο «δίχτυ ασφαλείας» που έχει δημιουργήσει η κυβέρνηση για τα πιο αδύναμα μέλη της κοινωνίας. Μεταξύ των υπουργείων που έχει υποσχεθεί να πριονίσει ο Μιλέι βρίσκεται το υπουργείο Παιδείας, το υπουργείο Περιβάλλοντος και το υπουργείο Γυναικών, Φύλου και Διαφορετικότητας.
Από το εκλογικό κέντρο όπου πήγε για να ψηφίσει, ο Μιλέι δήλωσε πως ετοιμάζεται να φτιάξει την «καλύτερη κυβέρνηση στην ιστορία». Ακροδεξιοί από ολόκληρη τη Λατινική Αμερική ήρθαν εσπευσμένα στην Αργεντινή ελπίζοντας πως θα γιορτάσουν τη νίκη του και ταυτόχρονα θα ενδυναμώσουν την παρουσία τους στην ήπειρο, η οποία επλήγη ύστερα από την ήττα του Ζαΐρ Μπολσονάρο στις περυσινές εκλογές της Βραζιλίας. Ομως τελικά διαψεύστηκαν.
Νίκησε ο ορθολογισμός
Απευθυνόμενος σε εκατοντάδες υποστηρικτές του που συγκεντρώθηκαν σε κλίμα ευφορίας έξω από τα κεντρικά γραφεία της προεκλογικής του καμπάνιας, ο Σέρχιο Μάσα έβγαλε έναν νηφάλιο και μετρημένο λόγο στον οποίο υποσχέθηκε να ηγηθεί μιας κυβέρνησης εθνικής ενότητας η οποία θα «σηματοδοτήσει την έναρξη μιας νέας εποχής για την Αργεντινή». Ζητώντας την εμπιστοσύνη όλων των πολιτών, είπε: «Να ξέρετε πως δεν θα σας απογοητεύσω ως πρόεδρος. Θα οικοδομήσουμε μαζί μια χώρα χωρίς άλλη αβεβαιότητα. Η Αργεντινή είναι μία μεγάλη οικογένεια και αυτό που χρειάζεται είναι κάποιον που να εργάζεται 24 ώρες το 24ωρο για να την προστατεύει».
Αμέσως μετά την ήττα του Αυγούστου, ο Μάσα και το επιτελείο του προσπάθησαν να ενισχύσουν όσο μπορούσαν την επιρροή τους. Στο διάστημα αυτό προωθήθηκε, παρά την επιβαρυμένη οικονομική κατάσταση της χώρας, μία σειρά από φορολογικές ελαφρύνσεις που απάλλαξαν σχεδόν τους πολίτες από τον φόρο εισοδήματος, δείχνοντας πως, σε αντίθεση με τον αντίπαλό του, ενδιαφέρεται να δυναμώσει κι άλλο το δίχτυ ασφαλείας. Παράλληλα, σε επικοινωνιακό επίπεδο, έγινε μία προσπάθεια ώστε ο βετεράνος της πολιτικής να διαφοροποιηθεί όσο το δυνατόν περισσότερο από την τωρινή κυβέρνηση του προέδρου Αλμπέρτο Φερνάντες, παρά το γεγονός πως αμφότεροι ανήκουν στην «περονική» συμμαχία που ιδρύθηκε μετά τον θάνατο του πρώην προέδρου Χουάν Περόν με σκοπό την προώθηση και την εφαρμογή των ιδεών του.
Τελικά, φαίνεται πως οι προσπάθειες απέδωσαν καρπούς και δύο μήνες μετά ο Μάσα ανέτρεψε τα δεδομένα νικώντας τόσο τον προσωπικό του αντίπαλο όσο και άλλους αντιπάλους σε σημαντικές θέσεις. Ο Αξελ Κισίλοφ, σύμμαχος του Μάσα που διεκδικεί μία δεύτερη θητεία ως κυβερνήτης του Μπουένος Αϊρες, πήγε επίσης καλύτερα από το αναμενόμενο κερδίζοντας το 20% των ψήφων. Χαρακτηριστικά ο «εκλεκτός» του Μιλέι στην ίδια περιοχή τερμάτισε τρίτος. Η τελική «μάχη» θα δοθεί την Κυριακή 19 Νοεμβρίου.
