ΣΤΟΚΧΟΛΜΗ. Πρωτοφανές κύμα βίας πλήττει τη Σουηδία τους τελευταίους μήνες, ιδιαίτερα την πόλη Ουψάλα και την πρωτεύουσα Στοκχόλμη. Τον Σεπτέμβριο και τον Οκτώβριο, ανταλλαγές πυροβολισμών, βομβιστικές ενέργειες και επιθέσεις με χειροβομβίδες αποτελούσαν καθημερινό φαινόμενο, σύμφωνα με ρεπορτάζ των Financial Times.
Η σκανδιναβική χώρα εμφανίζει ένα από τα υψηλότερα ποσοστά ανθρωποκτονιών με πυροβόλα όπλα στην Ευρώπη. Μέλη εγκληματικών συμμοριών, με επικεφαλής συνήθως Σουηδούς μεταναστευτικής καταγωγής, δεν σκοτώνουν πια μόνο ο ένας τον άλλο, αλλά και συγγενείς τους και, σε κάποιες περιπτώσεις, αθώους περαστικούς. Πολλοί από τους δράστες είναι παιδιά, ακόμη και 14 ετών, που εκπαιδεύονται από τις συμμορίες για τέτοιες επιθέσεις.
Σε τηλεοπτικό διάγγελμά του στα τέλη Σεπτεμβρίου, ο πρωθυπουργός Ουλφ Κρίστερσον κατήγγειλε την «ανεύθυνη μεταναστευτική πολιτική και την αποτυχία της κοινωνικής ενσωμάτωσης». Το θέμα έχει κλονίσει τη χώρα. «Πρόκειται για κοινωνικό σεισμό», λέει ο Γέσπερ Μπρόντιν, επικεφαλής του ομίλου IΚΕΑ. «Αν αυτό συνεχισθεί για τις επόμενες δύο δεκαετίες, η Σουηδία χάθηκε. Η κρίση αυτή μας διχάζει», λέει ο Ρίτσαρντ Γιόμσχοφ, βουλευτής των ακροδεξιών Σουηδών Δημοκρατών και πρόεδρος της Επιτροπής Δικαιοσύνης του Κοινοβουλίου.
Η αύξηση της βίας των συμμοριών έχει οδηγήσει σε δύσκολες συζητήσεις. Η Ακροδεξιά αποδίδει το φαινόμενο στη φιλοξενία αιτούντων άσυλο τις τελευταίες δεκαετίες, ενώ η Αριστερά νιώθει άβολα να κατηγορεί τις κοινότητες μεταναστών. Και οι δύο πλευρές του ιδεολογικού φάσματος συμφωνούν, όμως, ότι η χώρα απέτυχε να ενσωματώσει ορισμένους από τους νέους της κατοίκους.
Αρωγή από τον στρατό
Οι συμμορίες εξαπλώνονται τώρα πέρα από το εμπόριο ναρκωτικών, έχοντας διεισδύσει στις κρατικές υπηρεσίες, στα πολιτικά κόμματα και στην ποινική Δικαιοσύνη. Η αδυναμία της αστυνομίας να διαχειρισθεί τον όγκο ερευνών οδήγησε την κυβέρνηση να καλέσει τον στρατό να αναλάβει αποστολές φύλαξης δημόσιων χώρων.
Η Ουψάλα, παραδοσιακά γνωστή για το πανεπιστήμιό της, έχει αποκτήσει αρνητική φήμη ως έδρα της συμμορίας Φόξτροτ του διαβόητου Ράουα Μαζίντ, γνωστού και ως «η κουρδική αλεπού». Ο Μαζίντ διέφυγε στην Τουρκία το 2018, ύστερα από πολλαπλές καταδίκες για ναρκωτικά και βίαιες πράξεις. Η πρόσφατη βία οφείλεται σε εμφύλιο στο εσωτερικό της Φόξτροτ μεταξύ των οπαδών του Μαζίντ και του «σφετεριστή» υπαρχηγού του, Ισμαήλ Αμπντο ή «Φράουλας». Τον Σεπτέμβριο, η μητέρα του Αμπντο δολοφονήθηκε από άνδρες του Μαζίντ.
Μέχρι τα τέλη Οκτωβρίου η Σουηδία –χώρα με πληθυσμό 10,5 εκατ.– είχε καταγράψει 48 ανθρωποκτονίες με όπλα το 2023. Ο αριθμός αυτός ήταν πέρυσι 62. Το αίσθημα ανασφάλειας ενισχύουν οι επιθέσεις εναντίον συγγενών σε ήσυχες συνοικίες της πόλης και ο αριθμός ρεκόρ βομβιστικών ενεργειών.
Την ίδια στιγμή, το κύμα βίας εξυπηρετεί πολιτικά την Ακροδεξιά ενισχύοντας την αντιμεταναστευτική ρητορική της. Τοπικά πολιτικά στελέχη μιλούν πια ανοιχτά για τον διαχωρισμό των πολιτών σε παράλληλες κοινωνίες εξαιτίας της μετανάστευσης και καλούν σε αυστηρότερες διαδικασίες χορήγησης ασύλου. Το αίσθημα αγανάκτησης στην κοινωνία ενισχύεται επίσης από τις βαθιές και οφθαλμοφανείς εισοδηματικές ανισότητες με την έκρηξη του αριθμού κροίσων τις τελευταίες τρεις δεκαετίες, ενώ η Αριστερά επισημαίνει ότι η ισχύς των συμμοριών ευνοήθηκε σημαντικά από την ευρεία ιδιωτικοποίηση και συρρίκνωση των υπηρεσιών κοινωνικής πρόνοιας.
