Παρατεταμένο και διευρυμένο πόλεμο φαίνεται πως εγκαινίασε προχθές το Ισραήλ, αφού η περιορισμένη κατάπαυση του πυρός βοήθησε περισσότερο τη Χαμάς, παρά την κυβέρνηση του Μπέντζαμιν Νετανιάχου, που κατηγορείται ήδη για ενδοτισμό από τον ακροδεξιό υπουργό Εθνικής Ασφάλειας, Ιταμάρ Μπεν-Γκβιρ. Σύμφωνα με το σχετικό ρεπορτάζ των Financial Times, οι επιχειρήσεις δεν αποκλείεται να διαρκέσουν έναν και πλέον χρόνο. Ειδικά μετά τη φονική επίθεση ανδρών της Χαμάς στην Ιερουσαλήμ με τέσσερις νεκρούς σε στάση λεωφορείου, πολλοί ήταν εκείνοι στο εσωτερικό του Ισραήλ που κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η υπαρξιακή απειλή για τη χώρα θα παρέλθει μόνον όταν εξουδετερωθεί πλήρως η Χαμάς.
Ετσι, μετά την περιορισμένη 7ήμερη κατάπαυση του πυρός και παρόλο που οι διαπραγματεύσεις συνεχίζονται, οι ισραηλινές δυνάμεις (IDF) αναμένεται να επεκτείνουν τη δράση τους στα νότια της Λωρίδας της Γάζας με κεντρικό στόχο τη δολοφονία της ηγετικής τριάδας της Χαμάς, των Γαχίγια Σινουάρ, Μοχάμεντ Ντεΐφ και Μαρουάν Ισα. Ταυτόχρονα φιλοδοξούν να επιστρέψουν στα βόρεια, αφού π.χ. η πόλη της Γάζας δεν θεωρείται «τελειωμένη», όπως λένε όσοι γνωρίζουν τα ισραηλινά σχέδια.
Εσωτερικές αναταράξεις
Οι στρατηγοί ασκούσαν αυτήν την εβδομάδα ασφυκτικές πιέσεις στην ισραηλινή κυβέρνηση να μην παρατείνει περαιτέρω την ανάπαυλα, αφενός, γιατί οι έφεδροι επιστρέφουν στα σπίτια τους και βρίσκονται αντιμέτωποι με τις επιφυλάξεις της κοινής γνώμης για τους στόχους των επιχειρήσεων και, αφετέρου, γιατί οι διαπραγματεύσεις εισέρχονται πλέον στη δυσκολότερη φάση τους και αφορούν πλέον ομήρους άνδρες, μέλη των IDF από τη μία και Παλαιστινίους πολιτικούς κρατούμενους –και όχι εφήβους– από την άλλη.
Ρεπορτάζ της Le Monde εμφανίζει τον Αμερικανό υπουργό Εξωτερικών Αντονι Μπλίνκεν και τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπέντζαμιν Νετανιάχου να συγκρούονται μετωπικά για τον μελλοντικό ρόλο της Παλαιστινιακής Αρχής στη Γάζα, με τον Αμερικανό υπουργό Εξωτερικών να επιμένει ότι στην παρούσα φάση δεν υπάρχει άλλη λύση και τον Ισραηλινό πρωθυπουργό να αντιτίθεται στο σχέδιο. «Καταλαβαίνουμε ότι δεν θέλετε να επανέλθει η Παλαιστινιακή Αρχή στη Γάζα μετά τον πόλεμο. Ωστόσο, τα άλλα κράτη της περιοχής θέλουν να ξέρουν τι έχετε κατά νου», φέρεται να είπε ο Μπλίνκεν, σύμφωνα με τη γαλλική εφημερίδα. «Οσο κάθομαι σε αυτή την καρέκλα, η Παλαιστινιακή Αρχή, η οποία υποστηρίζει, διδάσκει και χρηματοδοτεί την τρομοκρατία, δεν θα διοικήσει τη Γάζα», απάντησε ο Ισραηλινός πρωθυπουργός.
Πράγματι, οι γειτονικές χώρες έχουν αρχίσει να αντιδρούν στις ισραηλινές επιδρομές. Οι μεν Αιγύπτιοι ανησυχούν για το ενδεχόμενο εκτοπισμού χιλιάδων Παλαιστινίων στο Σινά, οι δε Ιορδανοί εμφανίζονται ενοχλημένοι από τη βία κατά των Παλαιστινίων στη Δυτική Οχθη και το ενδεχόμενο διάχυσής της. Υστερα από δεκαετίες ειρήνης, οι σχέσεις του Τελ Αβίβ με Κάιρο και Αμμάν βρίσκονται στο ναδίρ και αυτό προβληματίζει την Ουάσιγκτον.
Οι ισραηλινές δυνάμεις αναμένεται να επεκτείνουν τη δράση τους με κεντρικό στόχο τη δολοφονία της ηγετικής τριάδας της Χαμάς.
Πέρα από τη δυσαρέσκεια των αραβικών χωρών, η κυβέρνηση Μπάιντεν αντιμετωπίζει πλέον εσωτερική κριτική από μερίδα των Δημοκρατικών και κυβερνητικά στελέχη που θεωρούν ότι η άνευ όρων υποστήριξη στο Ισραήλ είναι πλέον μια μη υπερασπίσιμη πολιτική με δεδομένους τους σχεδόν 15.000 νεκρούς από τις ισραηλινές επιδρομές. Παρά τις διαβεβαιώσεις του Ισραήλ προς τον Μπλίνκεν ότι οι απώλειες θα ελαχιστοποιηθούν εις το εξής, το πιθανότερο είναι ότι θα αυξηθούν τώρα που οι επιχειρήσεις θα επεκταθούν στα νότια της Λωρίδας της Γάζας, όπου έχει μετακινηθεί το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού (τα Ηνωμένα Εθνη υπολογίζουν ότι το 80% των κατοίκων της Γάζας, πάνω από 1,8 εκατ. άνθρωποι, συνωστίζεται σε έκταση περίπου 180 τετραγωνικών χιλιομέτρων, που σημαίνει πυκνότητα πληθυσμού της τάξης των 10.000 ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο).
Χαρακτηριστικό παράδειγμα του ενδοκυβερνητικού διχασμού στις ΗΠΑ με αφορμή την κρίση στη Μέση Ανατολή είναι η ανάρτηση ανωτάτου αξιωματούχου της CIA μιας φωτογραφίας άνδρα με την παλαιστινιακή σημαία. Το περιστατικό προκάλεσε τόση αίσθηση, ώστε η υπηρεσία υποχρεώθηκε να εκδώσει κατευθυντήριες γραμμές για τη συμπεριφορά των υπαλλήλων στα κοινωνικά δίκτυα. Eίχε προηγηθεί στα μέσα Νοεμβρίου η επιστολή 500 κυβερνητικών αξιωματούχων για την πολιτική Μπάιντεν έναντι του Ισραήλ.
Οι ΗΠΑ έχουν πλέον αρχίσει να ετοιμάζονται για την επόμενη ημέρα στο Ισραήλ. Δεν είναι τυχαίο ότι ο Μπλίνκεν συναντήθηκε με τον επικεφαλής της αντιπολίτευσης, Γιαΐρ Λαπίντ, κατά την τρίτη του επίσκεψη στη χώρα, ενώ πρόσφατα είχε συνομιλήσει τηλεφωνικά και με τον πρώην υπουργό Αμυνας Μπένι Γκαντς, ο οποίος εξακολουθεί μεν να συμμετέχει στην κυβέρνηση, αλλά θεωρείται νομοτελειακό ότι θα ανατρέψει σύντομα τον Ισραηλινό πρωθυπουργό. Η τελευταία δημοσκόπηση εμφανίζει το κόμμα του Γκαντς να αυξάνει τις έδρες του στην Κνέσετ από 12 σε 43 και το Λικούντ του Νετανιάχου να καταρρέει στις 18 από 32, που διαθέτει σήμερα.
Οι δημοσκοπήσεις
Ο Νετανιάχου βρίσκεται σε εξαιρετικά δυσχερή θέση αφού η συντριπτική πλειοψηφία της κοινής γνώμης έχει δύο αιτήματα: την απελευθέρωση των ομήρων και τη δολοφονία των δραστών της επίθεσης. Με βάση δημοσκόπηση του ισραηλινού Ινστιτούτου Δημοκρατίας το 90% των πολιτών θέλει την επιστροφή των απαχθέντων, την καταστροφή της Χαμάς και την αποκατάσταση της ασφάλειας. Ωστόσο, το ακροδεξιό κομμάτι του πληθυσμού, που εκπροσωπείται και στην κυβέρνηση από τον Μπεν-Γκβιρ, θεωρεί ότι ο πρώτος από τους δύο στόχους αντιφάσκει με τους άλλους δύο. Υπενθυμίζεται πως ο Μπεν-Γκβιρ είχε καταψηφίσει τη συμφωνία για την ανταλλαγή ομήρων και είχε έρθει μάλιστα σε σύγκρουση με συγγενείς ομήρων. Ο ίδιος ο ακροδεξιός ηγέτης ευθύνεται για τον εξοπλισμό των εποίκων στη Δυτική Οχθη, που έχει οδηγήσει σε βίαιες επιθέσεις κατά Παλαιστινίων τις τελευταίες εβδομάδες. Aποκορύφωμα της έντασης ήταν η επιδρομή των IDF στην Τζενίν και η δολοφονία δύο παιδιών, 8 και 14 ετών.
Στις εσωτερικές πιέσεις από τα δεξιά, ένας ακόμη πονοκέφαλος έρχεται να προστεθεί στα προβλήματα του Νετανιάχου, ο οποίος θεωρείται βέβαιο ότι θα κληθεί να λογοδοτήσει για την παταγώδη αποτυχία των δυνάμεων ασφαλείας να προβλέψουν και να αναχαιτίσουν την επίθεση της Χαμάς στις αρχές Οκτωβρίου. Δημοσίευμα των New York Times αποκάλυψε προχθές ότι οι ισραηλινές αρχές είχαν ενημερωθεί για τα σχέδια της ισλαμικής οργάνωσης με κάθε λεπτομέρεια εδώ κι ένα χρόνο. Απόστρατοι αξιωματούχοι της CIA, μάλιστα, συγκρίνουν το φιάσκο των Ισραηλινών με αυτό των ΗΠΑ κατά την 11η Σεπτεμβρίου 2001.
