Δύο μήνες από την έναρξη του πολέμου Ισραήλ – Χαμάς στη Γάζα συμπληρώνονται σήμερα Πέμπτη. Η σύγκρουση ξεκίνησε έπειτα από την επίθεση ενόπλων της Χαμάς στο νότιο Ισραήλ, που είχαν ως αποτέλεσμα τον θάνατο 1.200 ανθρώπων, καθώς και την απαγωγή άλλων 240.
Το Ισραήλ καταγγέλλει πλέον, δύο μήνες μετά, και επικαλούμενο μαρτυρίες επιζώντων, τη Χαμάς, για χρήση της σεξουαλικής βίας ως όπλο πολέμου, κάνοντας λόγο για βιασμούς και βασανισμό πολλών από τα θύματα των επιθέσεων της 7ης Οκτωβρίου.
Σε αντίποινα για τις επιθέσεις, ξεκίνησε επιδρομές στη Λωρίδα της Γάζας με στόχο, όπως έχει ανακοινώσει, την απελευθέρωση των ομήρων, την «εξόντωση» της Χαμάς και την εξάλειψη κάθε «τρομοκρατικής απειλής», για το Ισραήλ και τους πολίτες του, προερχόμενης από τον παλαιστινιακό θύλακο.
Οι ισραηλινές επιδρομές, σύμφωνα με το υπουργείο Υγείας της Γάζας, που ελέγχεται από τη Χαμάς, έχει ως αποτέλεσμα τον θάνατο περισσότερων από 16.000 ανθρώπων, μεταξύ των οποίων, 7.000 παιδιά. Επίσης, εκτιμάται ότι 1,2 εκατ. άνθρωποι έχουν εκτοπιστεί.
Από την περασμένη Παρασκευή, και έπειτα από την κατάρρευση επταήμερης, προσωρινής εκεχειρίας, που είχε συμφωνήσει με τη Χαμάς για την απελευθέρωση ομήρων -συνολικά, αφέθηκαν ελεύθεροι περισσότεροι από 100 όμηροι και 240 Παλαιστίνιοι κρατούμενοι στις ισραηλινές φυλακές– ξεκίνησε η νέα φάση του πολέμου.
Το Ισραήλ έχει προχωρήσει σε επιδρομές σε ολόκληρη τη Γάζα, επεκτείνοντας τις επιχειρήσεις του στον Νότο και καλώντας σε εκκένωση περιοχών, πολλές από τις οποίες φιλοξενούν εκτοπισμένους Παλαιστίνιους από τον Βορρά, όπου είχε εστιάσει τις επιθέσεις του στη διάρκεια της προηγούμενης φάσης του πολέμου.
Οι κάτοικοι της Γάζας αναγκάζονται να συνωστιστούν σε ακόμη μικρότερες εκτάσεις γης, άγονες, σύμφωνα με εκπροσώπους ανθρωπιστικών οργανώσεων, ενώ ο ΟΗΕ προειδοποιεί για τον κίνδυνο ανθρωπιστικής καταστροφής.
Με τη Γάζα να καταρρέει και το Ισραήλ να συνεχίζει το «κυνήγι» μελών της Χαμάς στην καρδιά της Χαν Γιουνίς, της δεύτερης μεγαλύτερης πόλης της Λωρίδας στον Νότο, η πίεση για κατάπαυση του πυρός αυξάνεται. Πόσο κοντά μπορεί να είναι ο τερματισμός των μαχών;
Σπάνια κλιμάκωση από Γκουτέρες
Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες επικαλέστηκε αργά την Τετάρτη σπάνια χρησιμοποιούμενη ρήτρα στον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και απηύθυνε επείγουσα έκκληση για κατάπαυση του πυρός στη Γάζα.
Κάλεσε το Συμβούλιο Ασφαλείας να «βοηθήσει στην αποτροπή ανθρωπιστικής καταστροφής», καλώντας τα μέλη του να απαιτήσουν άμεση κατάπαυση, ενώ τόνισε ότι η κατάσταση επιδεινώνεται ραγδαία.
Στην επιστολή του προς τα 15 μέλη του συμβουλίου ανέφερε ότι το ανθρωπιστικό σύστημα της Γάζας κινδυνεύει να καταρρεύσει έπειτα από δύο μήνες πολέμου που έχει προκαλέσει «φρικτό ανθρώπινο πόνο, φυσική καταστροφή και συλλογικό τραύμα».
I ask the EU members of the UN Security Council and like-minded partners to support @UN Secretary General @AntonioGuterres’s call.
The #UNSC must act immediately to prevent a full collapse of the humanitarian situation in Gaza.
— Josep Borrell Fontelles (@JosepBorrellF) December 7, 2023
Ο Γκουτέρες επικαλέστηκε το άρθρο 99 του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, σύμφωνα με το οποίο ο γενικός γραμματέας μπορεί να ενημερώνει το συμβούλιο για θέματα που εκτιμά ότι απειλούν τη διεθνή ειρήνη και ασφάλεια.
«Η διεθνής κοινότητα έχει ευθύνη να χρησιμοποιήσει όλη την επιρροή της για να αποτρέψει περαιτέρω κλιμάκωση και να τερματίσει αυτή την κρίση», είπε.
Τα σχόλιά του επικρίθηκαν έντονα από τον υπουργό Εξωτερικών του Ισραήλ Ελι Κοέν, ο οποίος χαρακτήρισε τη θητεία του Γκουτέρες «κίνδυνο για την παγκόσμια ειρήνη», λέγοντας ότι η έκκληση για κατάπαυση του πυρός στη Γάζα «συνιστά υποστήριξη της Χαμάς».
Ωστόσο, ο επικεφαλής εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ Τζοζέπ Μπορέλ υποστήριξε τον γενικό γραμματέα του ΟΗΕ στην απόφασή του να επικαλεστεί το άρθρο 99. «Η #UNSC πρέπει να δράσει αμέσως για να αποτρέψει την πλήρη κατάρρευση της ανθρωπιστικής κατάστασης στη Γάζα», ανέφερε ο Μπορέλ.
I ask the EU members of the UN Security Council and like-minded partners to support @UN Secretary General @AntonioGuterres’s call.
The #UNSC must act immediately to prevent a full collapse of the humanitarian situation in Gaza.
— Josep Borrell Fontelles (@JosepBorrellF) December 7, 2023
Νωρίτερα την Τετάρτη, 22μελής ομάδα αραβικών κρατών στον ΟΗΕ είχαν υποστηρίξει σθεναρά την κατάπαυση του πυρός. Ο Ριάντ Μανσούρ, ο Παλαιστίνιος πρεσβευτής στον ΟΗΕ, δήλωσε ότι είναι σημαντικό το ισχυρότερο όργανο του ΟΗΕ να απαιτήσει τον τερματισμό της σύγκρουσης.
Σημειώνεται ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες, στενότερος σύμμαχος του Ισραήλ, έχουν δικαίωμα βέτο στο Συμβούλιο Ασφαλείας και δεν έχουν υποστηρίξει την κατάπαυση του πυρός.
Πίεση της Ουάσιγκτον για λήξη
Ωστόσο, οι ΗΠΑ φέρονται να έχουν ζητήσει από το Ισραήλ ο πόλεμος να τελειώσει σε εβδομάδες και όχι σε μήνες.
Σύμφωνα με τη Wall Street Journal (WSJ), ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Αντονι Μπλίνκεν τόνισε, μιλώντας σε αξιωματούχους του πολεμικού υπουργικού συμβουλίου του Ισραήλ την περασμένη εβδομάδα ότι η κυβέρνηση Μπάιντεν εκτιμά πως ο πόλεμος πρέπει να τελειώσει σε εβδομάδες και όχι σε μήνες.
Ισραηλινοί αξιωματούχοι, με τη σειρά τους, εξέφρασαν ενδιαφέρον για επιστροφή στην ομαλότητα, ειδικά προς το συμφέρον της οικονομικής σταθερότητας, αλλά δεν έδωσαν εγγυήσεις. Η WSJ επικαλέστηκε αξιωματούχους των ΗΠΑ με γνώση των συζητήσεων.
Οι ΗΠΑ συζήτησαν με το Ισραήλ το χρονοδιάγραμμά τους για τις στρατιωτικές επιχειρήσεις στη Γάζα, επιβεβαίωσε ο σύμβουλος εθνικής ασφάλειας του Λευκού Οίκου Τζέικ Σάλιβαν. Μιλώντας στο πρακτορείο ειδήσεων Reuters ανέφερε «έχουμε μιλήσει μαζί τους για χρονοδιαγράμματα».
«Εχουμε μιλήσει με το Ισραήλ για το τι σκέφτονται όσον αφορά τη διάρκεια και πώς αυτό συνδέεται με μακροπρόθεσμη στρατηγική για την αντιμετώπιση του ζητήματος που υπερβαίνει τα στρατιωτικά μέσα», πρόσθεσε.
Η αύξηση της πίεσης της Ουάσιγκτον προς το Ισραήλ φαίνεται πως, μεταξύ άλλων, υπαγορεύεται και από τις προσδοκίες της εκλογικής βάσης των Δημοκρατικών. Το Associated Press δημοσίευσε νέα δημοσκόπηση, η οποία δείχνει ότι οι απόψεις των Δημοκρατικών σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο ο πρόεδρος Τζο Μπάιντεν χειρίζεται τη σύγκρουση έχουν ανακάμψει.
Η νέα δημοσκόπηση από το Associated Press-NORC Center for Public Affairs Research δείχνει ότι το 59% των Δημοκρατικών εγκρίνουν την προσέγγιση του Μπάιντεν στη σύγκρουση, ποσοστό αυξημένο από το 50% τον περασμένο Νοέμβριο.
Η αλλαγή καταγράφεται σε μία περίοδο κατά την οποία ο Μπάιντεν και κορυφαίοι αξιωματούχοι των ΗΠΑ εξέφρασαν αυξημένη ανησυχία για τις απώλειες αμάχων στη Λωρίδα της Γάζας, τόνισαν την ανάγκη για μελλοντικό ανεξάρτητο παλαιστινιακό κράτος και βοήθησαν να εξασφαλιστεί η απελευθέρωση των ομήρων που κρατούνται από τη Χαμάς κατά τη διάρκεια προσωρινής εκεχειρίας, αναφέρει το Associated Press.
Η Γάζα «καταρρέει»
Εν τω μεταξύ, οι ισραηλινές δυνάμεις έχουν περικυκλώσει το σπίτι του Γιαχία Σινουάρ, επικεφαλής της πολιτικής πτέρυγας της Χαμάς στη Γάζα.
Ο στρατός του Ισραήλ έχει προχωρήσει στην καρδιά της Χαν Γιούνις, της δεύτερης μεγαλύτερης πόλης της Λωρίδας της Γάζας, όπου θεωρεί ότι κρύβονται και άλλοι ηγέτες της Χαμάς, ενώ ανακοίνωσε ότι πέντε στρατιωτικοί διοικητές της είναι νεκροί.
Ωστόσο, έπειτα από δύο μήνες σφοδρών μαχών τα νοσοκομεία έχουν πλέον κατακλυστεί από τραυματίες και «η δημόσια τάξη αρχίζει να καταρρέει», αναφέρουν μέλη ανθρωπιστικών οργανώσεων.
Καθώς οι μάχες επεκτείνονται, εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι συνωστίζονται σε ακόμα μικρότερες εκτάσεις γης, με τις προσπάθειες για παροχή βοήθεια προς τους αμάχους να καθίστανται πλέον σχεδόν αδύνατες, σύμφωνα με αξιωματούχους του ΟΗΕ.
Υπό την αυξανόμενη διεθνή πίεση, το Ισραήλ ανακοίνωσε ότι επιτρέπει την είσοδο περισσότερων καυσίμων στη Γάζα.
Πρόκειται για «ελάχιστη» αύξηση των προμηθειών καυσίμων που θα επιτραπεί να περάσει στη Λωρίδα της Γάζας για να αποφευχθεί το «ξέσπασμα επιδημιών», σύμφωνα με το γραφείο του πρωθυπουργού Μπέντζαμιν Νετανιάχου.
Ωστόσο, η υποχώρηση στις πιέσεις για «χαλάρωση» του κλοιού στη Γάζα δεν βρήκε σύμφωνα όλα τα μέλη του ισραηλινού πολεμικού υπουργικού συμβουλίου.
Η Kan, η ισραηλινή δημόσια ραδιοτηλεόραση, ανέφερε ότι ο σκληροπυρηνικός υπουργός Εθνικής Ασφάλειας Ιταμάρ Μπεν Γκιβρ και ο υπουργός Οικονομικών Μπεζαλέλ Σμότριτς ψήφισαν κατά του μέτρου.
Με πληροφορίες από Reuters, AP, WSJ, BBC, Al Jazeera
