ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ – ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ. Στη σημερινή κρίσιμη συνεδρίαση των υπουργών Οικονομικών της Ε.Ε. (Ecofin), που ξεκινά σε λίγη ώρα, συνεχίζονται οι διαβουλεύσεις για το νέο Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης, μετά την αποτυχία συμφωνίας στο χθεσινό δείπνο, που διοργάνωσε η ισπανική προεδρία της Ε.Ε. και που ολοκληρώθηκε στις 4 ώρα Ελλάδας.
Οι υπουργοί φαίνεται ότι διαφώνησαν σε αρκετές τεχνικές λεπτομέρειες σχετικά με τον ρυθμό που θα πρέπει τα κράτη-μέλη να μειώνουν τις δαπάνες, και παρά τις διαρκείς διαπραγματεύσεις, ιδιαίτερα τις τελευταίες εβδομάδες, προκειμένου να εξευρεθεί η πολιτική ισορροπία ανάμεσα στους «27» για συμβιβασμό. Η νέα εκδοχή του κειμένου εκτιμήθηκε ως πολύ αυστηρή και σχεδόν ανεφάρμοστη.
Παρ’ όλα αυτά, ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών Μπρινό Λεμέρ είδε «ουσιαστική πρόοδο» στις χθεσινές συνομιλίες γύρω από τη μεταρρύθμιση των κανόνων των ευρωπαϊκών προϋπολογισμών. Μετά το τέλος του δείπνου τόνισε ότι «μια συμφωνία στο Συμβούλιο είναι εφικτή έως το τέλος του χρόνου. Συνεχίζουμε!».
Μεγαλύτερη ευελιξία ζητούν η Ελλάδα και άλλες χώρες του Νότου
Η Γερμανία και οι «δορυφόροι» της, οι λεγόμενοι «φειδωλοί», επιμένουν πάντως σε αυστηρότερους κανόνες για τις υπερχρεωμένες χώρες, που θα τις υποχρεώνουν να μειώνουν τα ετήσια ελλείμματα με πιο ταχείς ρυθμούς. Η Γαλλία και η Ιταλία καθώς και άλλες χώρες του ευρωπαϊκού Νότου, όπως η Ελλάδα, ζητούν μεγαλύτερη ευελιξία.
Νωρίτερα αυτή την εβδομάδα, η Ισπανία κατέθεσε ένα συμβιβαστικό κείμενο προκειμένου να εξευρεθεί κοινός τόπος μεταξύ των δύο στρατοπέδων. Η πρόταση, η οποία συζητήθηκε εκτενώς χθες στο δείπνο, ζητά από τις υπερχρεωμένες χώρες να διατηρούν τα ετήσια ελλείμματά τους γύρω στο 1,5% του ΑΕΠ και να μειώνουν το χρέος κατά 1% του ΑΕΠ τους σε ετήσια βάση. Ωστόσο η πρόταση δεν βρήκε ανταπόκριση σε αρκετά κράτη-μέλη.
Στο «διορθωτικό» σκέλος, το πλέον ακανθώδες ζήτημα είναι η πρόταση της ισπανικής προεδρίας για ένα μηχανισμό «ελέγχου» της Κομισιόν που θα παρακολουθεί τις αποκλίσεις των χωρών από την καθορισμένη πορεία των δημοσιονομικών δαπανών. Οταν οι αποκλίσεις ενός κράτους-μέλους υπερβαίνουν τους στόχους, η Επιτροπή θα υποβάλλει έκθεση που θα μπορούσε να οδηγήσει στο άνοιγμα διαδικασίας υπερβολικού ελλείμματος και στη συνέχεια σε κυρώσεις και πρόστιμα για τις χώρες που παραβιάζουν τους νέους δημοσιονομικούς κανόνες.
Στα θετικά των προτάσεων της ισπανικής προεδρίας συγκαταλέγεται το ότι υπό εξαιρετικές μακροοικονομικές συνθήκες, είτε σε επίπεδο Ε.Ε. είτε μόνο σε ένα κράτος-μέλος, θα μπορεί να ενεργοποιηθεί η γενική ρήτρα διαφυγής που θα επιτρέπει την απόκλιση από τους κανόνες του νέου Συμφώνου.
Ευρωπαϊκές πηγές σημείωναν πάντως σήμερα το πρωί ότι χθες σημειώθηκε «μεγάλη πρόοδος». «Πρόκειται για μια δύσκολη διαπραγμάτευση, αλλά κοντεύουμε να φτάσουμε σε συμφωνία» ανέφερε, διαπιστώνοντας ότι υπάρχει προθυμία να κλείσει η συμφωνία, όμως οι ίδιες πηγές παραδέχθηκαν ότι πριν από αυτό θα πρέπει να γίνει αρκετή δουλειά. «Χρειαζόμαστε νομική αξιολόγηση και διαβουλεύσεις για την ισπανική πρόταση» είπε χαρακτηριστικά.
Τα χρονικά περιθώρια πάντως στενεύουν, διότι η όποια συμφωνία θα πρέπει στη συνέχεια να αποτελέσει αντικείμενο διαπραγμάτευσης με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, πριν από τη λήξη της νομοθετικής περιόδου τον Απρίλιο του 2024, προκειμένου οι νέοι κανόνες να τεθούν σε ισχύ το 2024. Σε διαφορετική περίπτωση, από 1ης Ιανουαρίου 2024 η επιστροφή στους παλαιούς και ξεπερασμένους πλέον κανόνες του Συμφώνου Σταθερότητας θα είναι αναπόφευκτη.
Προβάδισμα στη Νάντια Καλβίνιο για ΕΤΕπ
Παρά την αποτυχία εξεύρεσης συμβιβασμού για τους νέους δημοσιονομικούς κανόνες, η Ισπανία μπορεί να χαμογελά καθώς η υπουργός Οικονομικών της, Νάντια Καλβίνιο, θεωρείται πλέον «φαβορί» για την προεδρία της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ).
Ωστόσο, για να εκλεγεί ο νέος επικεφαλής της ΕΤΕπ, ο κάθε υποψήφιος χρειάζεται την υποστήριξη τουλάχιστον 18 χωρών της Ε.Ε., που αντιπροσωπεύουν το 68% του μετοχικού κεφαλαίου της Τράπεζας. Το πεδίο είναι γεμάτο: Η επίτροπος της Ε.Ε. της Δανίας Μαργκρέτε Βεστάγκερ ακολουθεί την Καλβίνιο, ενώ Σουηδία, Ιταλία και Πολωνία εξακολουθούν να διεκδικούν τη θέση με δικούς τους υποψηφίους.
«Είμαι αρκετά σίγουρος ότι μπορούμε να οριστικοποιήσουμε την άτυπη πολιτική διαδικασία», δήλωσε χθες ο Βίνσεντ Βαν Πέτεγκεμ, ο Βέλγος υπουργός Οικονομικών που έχει την προεδρία στο ΔΣ της Τράπεζας και που προωθεί την υποψηφιότητα της Νάντια Καλβίνιο.
Η Ισπανίδα υπουργός έχει ήδη ανοιχτά τη στήριξη της Γερμανίας, αλλά η Γαλλία εμφανίζεται ακόμα απρόθυμη να την υποστηρίξει, με τον Γάλλο υπουργό Οικονομικών να δηλώνει πως σήμερα θα αποκαλύψει τον υποψήφιο που στηρίζει το Παρίσι. Πάντως και η Ιταλία αντιτάχθηκε στην υποψηφιότητα Καλβίνιο και επομένως έως σήμερα δεν έχει υπάρξει συναίνεση για την εκλογή νέου προέδρου της ΕΤΕπ.
Η τράπεζα είναι ο μεγαλύτερος πολυμερής δανειστής στον κόσμο και έχει συμβάλει στην επίτευξη των στόχων πολιτικής της Ε.Ε., από την πράσινη μετάβαση στην παροχή βοήθειας στην Ουκρανία, χρηματοδοτώντας έργα ύψους 75 δισ. ευρώ το 2022.
Η Καλβίνιο έχει κρατήσει κλειστά τα «χαρτιά» της σε ό,τι αφορά τους στόχους της δικής της προεδρίας, αλλά θεωρείται βέβαιο ότι εκτιμήθηκε από τους συναδέλφους της η φιλόδοξη προώθηση της ατζέντας της οικονομικής πολιτικής της Ε.Ε στη διάρκεια αυτού του εξαμήνου, λόγω ισπανικής προεδρίας.
Η απόφαση θα πρέπει σε κάθε περίπτωση να ληφθεί έως το τέλος του έτους, όταν θα λήξει η θητεία του νυν προέδρου της ΕΤΕπ Βέρνερ Χόγιερ.
