«Το βασισμένο σε κανόνες διεθνές σύστημα, που οικοδομήθηκε από τις Ηνωμένες Πολιτείες και άλλους τις περασμένες δεκαετίες, απειλείται τώρα σε τρεις διαφορετικές περιοχές», γράφει ο Φαρίντ Ζακάρια στη Washington Post, με το βλέμμα στραμμένο σε Ουκρανία, Γάζα και Κίνα.
Σύμφωνα με τον Ζακάρια, η παγκόσμια τάξη πραγμάτων βρέθηκε αντιμέτωπη με θεμελιώδεις προκλήσεις τη χρονιά που φεύγει.
Ο πόλεμος της Ρωσίας στην Ουκρανία ήρθε να μας υπενθυμίσει ότι υπάρχουν χώρες και δυνάμεις που θα επιχειρήσουν να αλλάξουν τα σύνορα με τη βία. Ο πόλεμος του Ισραήλ με τη Χαμάς στη Λωρίδα της Γάζας, από την άλλη πλευρά, έρχεται να ανεβάσει τον κίνδυνο της ριζοσπαστικοποίησης στις περιοχές της Μέσης Ανατολής. Οσο για την Κίνα, εκείνη έρχεται, μέσα από την άνοδό της, να ανατρέψει την παγκόσμια ισορροπία δυνάμεων.
Καθεμία από αυτές τις προκλήσεις έχει τις ιδιαιτερότητές της, σύμφωνα με τον Φαρίντ Ζακάρια. Ολες τους ωστόσο απαιτούν, για να αντιμετωπιστούν, ένα συνδυασμό αποτροπής και διπλωματίας.
Η κυβέρνηση Μπάιντεν δεν έμεινε άπραγη στο μέτωπο της εξωτερικής πολιτικής το περασμένο διάστημα. Αντιθέτως, ανέπτυξε δράση στη διεθνή σκηνή, θέτοντας την ατζέντα, συσπειρώνοντας συμμάχους και συνομιλώντας με αντιπάλους. Η επιτυχία της πρόκειται να εξαρτηθεί, σύμφωνα με τον Ζακάρια, από το εάν εκείνη θα μπορέσει να κάνει πράξη τις πολιτικές που έχει υιοθετήσει, πράγμα το οποίο πρόκειται ωστόσο να εξαρτηθεί, με τη σειρά του, από τις πολιτικές εξελίξεις εντός των αμερικανικών συνόρων τους προσεχείς μήνες.
Στην Ευρώπη, η Ουάσιγκτον έχει δώσει έμφαση στην αντιμετώπιση της ρωσικής επιθετικότητας. Ωστόσο, η Ρωσία έχει μια οικονομία που ήταν εννιά φορές πιο μεγάλη σε σχέση με την ουκρανική πριν από τον πόλεμο και έναν πληθυσμό που είναι σχεδόν τέσσερις φορές μεγαλύτερος από τον ουκρανικό. Για να αντιμετωπιστεί στην πράξη αυτή η βασική αναντιστοιχία, η Δύση θα πρέπει να συνεχίσει να στηρίζει το Κίεβο από τη μία πλευρά και το ίδιο το Κίεβο θα πρέπει να προχωρήσει σε μεταρρυθμίσεις (οικονομικές, πολιτικές) που θα το φέρουν πιο κοντά στη Δύση από την άλλη.
Στη Μέση Ανατολή, η πρόκληση για την Ουάσιγκτον είναι κυρίως διπλωματική. Το Ισραήλ είναι στρατιωτικά ισχυρότερο από τη Χαμάς. Δεν υπάρχει αμφιβολία ως προς αυτό. Αλλά για να μπορέσει το Ισραήλ να είναι περισσότερο ασφαλές στο μέλλον και να έχει ουσιαστικές σχέσεις με τα αραβικά κράτη του Κόλπου, θα πρέπει να πειστεί να αντιμετωπίσει μια αναπόφευκτη πραγματικότητα: περίπου 5 εκατομμύρια Παλαιστίνιοι ζουν σε εδάφη που κατέχονται από το Ισραήλ χωρίς πολιτικά δικαιώματα και χωρίς δικό τους κράτος.
Ο Φαρίντ Ζακάρια υποστηρίζει, στο άρθρο του για τη Washington Post, ότι η Κίνα είναι η μεγαλύτερη από τις προκλήσεις και αυτή που, μακροπρόθεσμα, πρόκειται να διαμορφώσει μια νέα διεθνή τάξη πραγμάτων. Σε αυτό το μέτωπο του σινοαμερικανικού ανταγωνισμού, η στρατηγική που ακολούθησε η κυβέρνηση Μπάιντεν δίνει μεν έμφαση στον ανταγωνισμό και στην αποτροπή αλλά παράλληλα προσπαθεί να οικοδομήσει και μια λειτουργική σχέση με το Πεκίνο. Τους τελευταίους μήνες, αυτή η στρατηγική φαίνεται να φέρνει αποτελέσματα.
Η εσωτερική πολιτική των ΗΠΑ θα μπορούσε, ωστόσο, να εκτροχιάσει κάθε πρόοδο, προειδοποιεί από την πλευρά του ο αρθρογράφος της Washington Post.
Ο Ντόναλντ Τραμπ, ως υποψήφιος για το προεδρικό χρίσμα των Ρεπουμπλικανών και πιθανός υποψήφιος για την προεδρία των ΗΠΑ, δεν έχει κρύψει την αντιπάθειά του για την Ουκρανία και τον θαυμασμό του για τον Πούτιν, ενώ η αμερικανική απομονωτική δεξιά εντείνει την αντίθεσή της στην παροχή βοήθειας στην Ουκρανία όσο πλησιάζουμε προς τις αμερικανικές προεδρικές εκλογές.
Το Κογκρέσο των ΗΠΑ ωστόσο είχε στο παρελθόν φανεί επιρρεπές στο λόμπινγκ ηγετών όπως είναι για παράδειγμα ο Ισραηλινός νυν πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου.
Με την Κίνα από την άλλη πλευρά, ο προσεκτικός συνδυασμός αποτροπής και διπλωματίας της κυβέρνησης Μπάιντεν μπορεί να λειτουργήσει μόνο εάν η εσωτερική πολιτική των ΗΠΑ δεν τον ανατρέψει το προσεχές διάστημα. Η προσανατολισμένη στο Πεκίνο επιτροπή της αμερικανικής Βουλής των Αντιπροσώπων (United States House Select Committee on the CCP) μόλις πρότεινε ακόμη πιο αυστηρά μέτρα κατά της Κίνας, συμπεριλαμβανομένης μιας νέας σειράς δασμών.
Η πιο ανησυχητική πρόκληση για τη βασισμένη σε κανόνες διεθνή τάξη πραγμάτων, δεν προέρχεται ωστόσο από την Κίνα, τη Ρωσία ή το Ιράν αλλά από τις Ηνωμένες Πολιτείες, γράφει ο Φαρίντ Ζακάρια. Εάν οι ΗΠΑ υποχωρήσουν, η επιθετικότητα και η αταξία θα ενταθούν διεθνώς, σύμφωνα με τον Αμερικανό αναλυτή.
«Το 2024 μπορεί να είναι μια χρονιά κατά την οποία η πολωμένη αμερικανική εσωτερική πολιτική θα καταλήξει να διαμορφώνει τον κόσμο στον οποίο θα ζούμε τις επόμενες δεκαετίες», καταλήγει στην ανάλυσή του ο Ζακάρια.
Πηγή: the Washington Post
