Περίπου δύο δισεκατομμύρια άνθρωποι σε τουλάχιστον 50 χώρες θα προσέλθουν σε κάλπες το 2024. Μεταξύ άλλων, είναι χρονιά εκλογών για την Ινδία, τη Ρωσία, τη Βρετανία, την Ευρωπαϊκή Ενωση και τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Κάποιες από τις εκλογικές αναμετρήσεις της χρονιάς αναμένεται να είναι πιο απρόβλεπτες από άλλες. Για παράδειγμα, λίγοι περιμένουν ότι ο Βλαντιμίρ Πούτιν θα χάσει τις προεδρικές εκλογές στη Ρωσία που είναι προγραμματισμένες για τον Μάρτιο.
Η μοίρα του Ισραηλινού πρωθυπουργού Μπέντζαμιν Νετανιάχου θεωρείται συνδεδεμένη με τον πόλεμο στη Γάζα. Πολλοί περιμένουν ότι θα απομακρυνθεί από την εξουσία με τη λήξη της σύγκρουσης.
Αντίθετα, ασαφές παραμένει αν η Ουκρανία θα προχωρήσει σε προεδρικές εκλογές τον Μάρτιο.
Ωστόσο, οι εκλογές που εκτιμάται ότι θα έχουν τον μεγαλύτερο αντίκτυπο παγκοσμίως είναι οι προεδρικές στις ΗΠΑ, τον ερχόμενο Νοέμβριο, που θα κρίνουν αν ο Ντόναλντ Τραμπ θα επιστρέψει ή όχι στο αξίωμα.
Διχασμένες οι ΗΠΑ
Δύσκολο είναι να προβλέψει κάποιος τόσο τον νικητή όσο και το τι θα μπορούσε να κάνει ένας πιο ασυγκράτητος, αντικαθεστωτικός Τραμπ στην εξουσία, ιδίως σε μία περίοδο κατά την οποία είναι σε εξέλιξη συγκρούσεις σε διάφορες περιοχές σε ολόκληρο τον κόσμο.
Ολες οι πλευρές επιδιώκουν να προετοιμαστούν όσο το δυνατόν καλύτερα ενόψει πιθανών αλλαγών στην εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ, που αποκτούν ολοένα πιο δυναμικούς αντιπάλους. Ωστόσο, εξακολουθούν να είναι ισχυρές, παρόλο που το πολιτικό χάσμα στο εσωτερικό τους μεγαλώνει τόσο, που μοιάζει πλέον αγεφύρωτο.
Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, η στάση της Κίνας απέναντι στην αυτοδιοικούμενη Ταϊβάν και η στρατιωτική πίεση κατά των Φιλιππίνων αναδεικνύουν τη διάθεση της Μόσχας και του Πεκίνου να αναπτύξουν πρακτικές εναντίον συμμάχων της Ουάσιγκτον, που μέχρι πρόσφατα θεωρούνταν σχεδόν αδιανόητες.
Το δύσκολο μονοπάτι
Η κυβέρνηση Μπάιντεν ερμηνεύει τέτοιες πρακτικές ως σκόπιμες δοκιμασίες της ισχύος των ΗΠΑ, υποστηρίζοντας ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες πρέπει να στηρίξουν τους συμμάχους τους αποφεύγοντας περιττή κλιμάκωση.
Αυτό αποδεικνύεται ήδη δύσκολο μονοπάτι. Ο πόλεμος του Ισραήλ στη Γάζα έδειξε ότι η επιρροή των ΗΠΑ ενδέχεται να είναι περιορισμένη.
Η κυβέρνηση Νετανιάχου εκτιμά ότι μπορεί να συνεχίσει την επιχείρηση στη Γάζα, παραβλέποντας τις δημόσιες αμερικανικές εκκλήσεις για μετριοπάθεια χωρίς να χάσει την ευρεία υποστήριξη των Ηνωμένων Πολιτειών.
Κλιμάκωση του πολέμου
Για την Ουάσιγκτον, οι αυξανόμενες επιθέσεις στη ναυσιπλοΐα της Ερυθράς Θάλασσας αποτελούν δείγμα της περιφερειακής κλιμάκωσης αυτού του πολέμου.
Αυτή την εβδομάδα οι Ηνωμένες Πολιτείες επιτέθηκαν σε ενόπλους στο Ιράκ, που υποστηρίζονται από το Ιράν, έπειτα από περισσότερες από 100 επιθέσεις που, σύμφωνα με Αμερικανούς αξιωματούχους, έχουν σημειωθεί κατά των αμερικανικών δυνάμεων εκεί και στη Συρία από τα μέσα Οκτωβρίου.
Παράλληλα, πολλοί προειδοποιούν ότι οι συνεχιζόμενες εμφύλιες συγκρούσεις στο Σουδάν και τη Μιανμάρ θα μπορούσαν επίσης να κλιμακωθούν το 2024, με το Κρεμλίνο και σε μικρότερο βαθμό το Πεκίνο να υποστηρίζουν τις κυβερνητικές δυνάμεις που προσπαθούν να κρατηθούν στην εξουσία, τη στιγμή που πολλά εκατομμύρια άνθρωποι βρίσκονται αντιμέτωποι με πείνα και εκτοπισμό.
Μέση Ανατολή και Ουκρανία
Οι τελευταίες εξελίξεις στη Μέση Ανατολή υποδεικνύουν ότι κατά τους πρώτους μήνες του 2024 θα μπορούσε να σημειωθεί περαιτέρω κλιμάκωση. Κάτι που θα μπορούσε να αυξήσει την ένταση στις ΗΠΑ ενόψει μιας ενδεχόμενης χαοτικής προεδρικής κούρσας προς τις εκλογές του Νοεμβρίου.
Στη χειρότερη περίπτωση, οι πολλαπλές κρίσεις μπορεί ουσιαστικά να τροφοδοτήσουν η μία την άλλη, όπως ακριβώς η σύγκρουση στην Ουκρανία έχει ανεβάσει τις παγκόσμιες τιμές των τροφίμων και έχει βαθύνει την ανθρωπιστική κρίση σε φτωχότερες χώρες σε όλο τον κόσμο.
Στην Ουκρανία δεν λείπουν τα παράπονα, καθώς το Κίεβο εκτιμά ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι Ευρωπαίοι θα μπορούσαν να είχαν κάνει περισσότερα για να ενισχύσουν την ουκρανική κυβέρνηση το 2023 και ότι ίσως είναι πλέον πολύ αργά για τομές το 2024.
Τα παράπονα θα μπορούσαν να αυξηθούν λαμβάνοντας υπόψη την αντίθεση των Ρεπουμπλικανών στο Κογκρέσο για περαιτέρω υποστήριξη των ΗΠΑ και το ενδεχόμενο της απομόνωσης της Ουκρανίας από μία κυβέρνηση Τραμπ. Αυτό θα ανάγκαζε το Κίεβο να αποδεχθεί μία ειρηνευτική πρόταση με τους όρους της Μόσχας.
Ο Πούτιν από την πλευρά του, έπειτα από ενδεχόμενη νίκη του Τραμπ, θα μπορούσε να πιέσει για ακόμη πιο ανελέητη επίθεση στην Ουκρανία, προειδοποιούν κάποιοι αναλυτές.
Κίνα
Πιο απρόβλεπτη θεωρείται η στάση του Τραμπ σε άλλα ζητήματα. Στην πρώτη θητεία του, επέκρινε ανοιχτά την Κίνα, φλερτάροντας με την ιδέα μιας πιο ανοιχτής υποστήριξης προς την Ταϊβάν. Πρόκειται για τακτική που συνέχισε, εν μέρει, η κυβέρνηση Μπάιντεν.
Ωστόσο, το φαβορί των Ρεπουμπλικανών είναι αρκετά απρόβλεπτο, όπως απρόβλεπτη θεωρείται και η επιλογή των ανώτερων αξιωματούχων που θα τον πλαισίωναν σε περίπτωση επανεκλογής του.
Είναι αδύνατο να εκτιμήσει κάποιος με ασφάλεια ποια πορεία θα ακολουθούσε στις σχέσεις με το Πεκίνο, όπως και το πόσο επιθετική θα μπορούσε να αποδειχθεί μία αμερικανική κυβέρνηση υπό τον Τραμπ.
Στο μεταξύ, το ποιος θα κυβερνήσει την Ταϊβάν, που το Πεκίνο ισχυρίζεται ότι του ανήκει, θα καθοριστεί στις προεδρικές εκλογές της 13ης Ιανουαρίου.
Ο υποψήφιος του κυβερνώντος Δημοκρατικού Προοδευτικού Κόμματος (DPP) Λάι Τσινγκ Τε θεωρείται πιθανό να επικρατήσει έναντι του αντιπολιτευόμενου Kuomintang, το οποίο διατηρεί πολύ πιο φιλικές σχέσεις με το Πεκίνο.
Μία νίκη του DPP θα συνδυαζόταν με τη συνεχιζόμενη κινεζική πίεση στις Φιλιππίνες για τη στρατιωτική παρουσία τους σε αμφισβητούμενα νησιά στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας.
Οπως ισχύει και σχετικά με την τρέχουσα αντιπαράθεση για τους υποστηριζόμενους από το Ιράν Χούθι στην Ερυθρά Θάλασσα, η κυβέρνηση Μπάιντεν θα επιθυμούσε να περιοριστούν τα διχαστικά πρωτοσέλιδα, καθώς και η κλιμάκωση ενόψει των εκλογών.
Ανοδος της ακροδεξιάς
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον συγκεντρώνουν οι ευρωεκλογές του Ιουνίου, εν μέσω ενδείξεων για περαιτέρω αύξηση της υποστήριξης προς τα ακροδεξιά κόμματα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν οι εκλογές του περασμένου Νοεμβρίου στην Ολλανδία, όπου ο επί μακρόν πρωθυπουργός Μαρκ Ρούτε έχασε την πλειοψηφία.
Κάποιοι περιμένουν ότι ο Ρούτε θα εγκαταλείψει την ολλανδική πολιτική τους επόμενους μήνες, ενδεχομένως για να διαδεχθεί τον γενικό γραμματέα του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ στη σύνοδο κορυφής που είναι προγραμματισμένο να πραγματοποιηθεί στην Ουάσιγκτον τον Ιούλιο.
Νέες νίκες της ακροδεξιάς θα μπορούσαν να αξιολογηθούν ως «θετικές» για τον Πούτιν. Η Σλοβακία εγκατέλειψε την υποστήριξη προς την Ουκρανία μετά τη νίκη του εθνικιστή και λαϊκιστή Ρόμπερτ Φίτσο στις εκλογές τον περασμένο Σεπτέμβριο.
Αντίθετα, στη Βρετανία, όπου ο ηγέτης των Εργατικών Κιρ Στάρμερ είναι φαβορί για να κερδίσει τις εκλογές που θα διεξαχθούν το επόμενο έτος, μία νέα κυβέρνηση ενδεχομένως θα κατάφερνε να ακολουθήσει το παράδειγμα του Καναδά και της Γερμανίας δεσμεύοντας περισσότερες δυνάμεις στην Ανατολική Ευρώπη.
Συνολικά, ωστόσο, οι ανησυχίες για πιθανή σταδιακή απόσυρση της υποστήριξης των ΗΠΑ είναι πιθανό να υπογραμμίσουν τη στρατηγική σημασία του επανεξοπλισμού μεγάλων ευρωπαϊκών χωρών, όπως η Γερμανία.
Τάση προς τον αυταρχισμό
Στην Ασία, ο Ινδός πρωθυπουργός Ναρέντρα Μόντι αναμένεται να κερδίσει τις εκλογές που είναι προγραμματισμένες τον Απρίλιο-Μάιο.
Μετά την πυραυλική επίθεση των Χούθι σε ινδικό δεξαμενόπλοιο, το Νέο Δελχί αποφάσισε να στείλει πολεμικά πλοία στην Ερυθρά Θάλασσα.
Συνολικά, οι εκλογικές αναμετρήσεις στο Πακιστάν, το Μπαγκλαντές και την Ινδονησία εκτιμάται ότι θα μπορούσαν να επιβεβαιώσουν μία αυξανόμενη ροπή προς τον αυταρχισμό.
Μέχρι στιγμής, κάθε έτος της δεκαετίας του 2020 έχει φέρει και ένα μεγάλο πολιτικό σοκ. Μένει να φανεί εάν αυτή η τάση θα συνεχιστεί και το 2024.
Με πληροφορίες από Reuters
