ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ – ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ. Αποφασισμένος να προωθήσει τη λύση των δύο κρατών για την επίτευξη βιώσιμης ειρήνης στη Μέση Ανατολή εμφανίστηκε ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Ζοσέπ Μπορέλ, μετά το τέλος των μαραθώνιων διαβουλεύσεων των υπουργών Εξωτερικών στις Βρυξέλλες με αντικείμενο τη συνεχιζόμενη σύγκρουση μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς και τις επιπτώσεις της ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά τα θύματα και την ανθρωπιστική κατάσταση στη Γάζα.
Η εξάωρη σχεδόν συνεδρίαση είχε ιδιαίτερο χαρακτήρα, καθώς φιλοξένησε ξεχωριστά τον Ισραηλινό και Παλαιστίνιο υπουργό Εξωτερικών, ενώ υπήρξε κοινή συνάντηση των «27» με ομολόγους τους από Αίγυπτο, Ιορδανία, Σαουδική Αραβία και τον γενικό γραμματέα του Αραβικού Συνδέσμου. «Δεν πρέπει να συζητούμε πια για διαδικασία ειρήνευσης στη Μέση Ανατολή. Η ειρήνευση αποτελεί γενικευμένο στόχο», τόνισε στη συνέντευξη Τύπου ο Μπορέλ, προσθέτοντας ότι θα πρέπει πλέον «να συζητούμε για λύση στη βάση των δύο κρατών και εφαρμογή της σχετικής διαδικασίας». Χθες εξάλλου έγινε ανταλλαγή ιδεών και σχεδίων μεταξύ της Ε.Ε. και των αραβικών κρατών, όπως ανέφερε, ενώ θα εμπλακούν και οι Ηνωμένες Πολιτείες.
Επί της ουσίας, η χθεσινή συνεδρίαση επικεντρώθηκε σε non paper –δώδεκα συνολικά σημείων–, το οποίο έχει στην κατοχή της η «Κ» – και που εκπόνησε η ευρωπαϊκή υπηρεσία εξωτερικής δράσης, υπό τις οδηγίες του Μπορέλ τόσο για την επαναφορά της πολιτικής διαδικασίας εξεύρεσης λύσης, όσο και τη διοργάνωση ειρηνευτικής διάσκεψης. Στην εισαγωγή του, το έγγραφο προτείνει οι ειρηνευτικές συνομιλίες να ξεκινήσουν άμεσα και πριν από το τέλος της συνεχιζόμενης σύγκρουσης. Ανάμεσα σε άλλα επισημαίνεται ότι «βασικό στοιχείο πρέπει να είναι η ανάπτυξη ισχυρών εγγυήσεων ασφάλειας για το Ισραήλ και του μελλοντικού ανεξάρτητου κράτους της Παλαιστίνης υπό την προϋπόθεση πλήρους αμοιβαίας διπλωματικής αναγνώρισης και ενσωμάτωσης τόσο του Ισραήλ, όσο και της Παλαιστίνης στην περιοχή».
Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπέντζαμιν Νετανιάχου πάντως τις προηγούμενες ημέρες επανέλαβε την εναντίωσή του στην ιδέα «παλαιστινιακής εθνικής κυριαρχίας» στην περιοχή. Αρκετοί υπουργοί Εξωτερικών της Ε.Ε. κατήγγειλαν χθες αυτή τη θέση, με τον Ιρλανδό υπουργό Εξωτερικών Μίχελ Μάρτιν να σημειώνει ότι η επιμονή Νετανιάχου είναι απαράδεκτη και τον νέο υπουργό της Γαλλίας Στεφάν Σεζουρνέ να χαρακτηρίζει τις δηλώσεις ανησυχητικές. «Ολοι εκείνοι που λένε ότι δεν θέλουν να ακούσουν μια τέτοια λύση, δεν δίνουν άλλη εναλλακτική», σχολίασε δηκτικά η Γερμανίδα υπουργός Αναλένα Μπέρμποκ.
Ο Ελληνας ΥΠΕΞ Γιώργος Γεραπετρίτης τόνισε ότι «ένα σχέδιο ειρήνευσης πρέπει να περιέχει καταδίκη κάθε μορφής τρομοκρατίας και απελευθέρωση ομήρων».
Από την πλευρά του, ο Ελληνας υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης –που είχε ξεχωριστή συνάντηση με τον Ισραηλινό ομόλογό του και συνομιλίες με τον Παλαιστίνιο και Αιγύπτιο υπουργό– επισήμανε ότι «οποιοδήποτε σχέδιο ειρήνευσης θα πρέπει να περιλαμβάνει την απόλυτη καταδίκη κάθε μορφής τρομοκρατίας, απελευθέρωση των ομήρων, ώστε να καταστεί δυνατή η συζήτηση της επόμενης ημέρας και να υπάρξει βιώσιμη προοπτική».
Αίσθηση προκάλεσε πάντως το γεγονός ότι στη συνεδρίαση, ο Ισραηλινός υπουργός Ισραέλ Κατς παρουσίασε βίντεο λίγων λεπτών, όπου εμφανιζόταν τεχνητό νησί, υπό τον έλεγχο του Ισραήλ. Και ενώ δημιουργήθηκαν εύλογα ερωτήματα –καθώς παρέπεμπε σε σχέδιο εκτοπισμού Παλαιστινίων–, ωστόσο αφορούσε πρότζεκτ κατασκευής σταθμού ανοικτής θάλασσας, ώστε το Ισραήλ να ελέγχει μελλοντικά τις εισαγωγές στη Γάζα. Σχολιάζοντας δηκτικά ο Μπορέλ, τόνισε ότι ο Κατς δεν εκμεταλλεύθηκε σωστά τον χρόνο του, καθώς «θα έπρεπε να επικεντρωθεί στο θέμα της ασφάλειας της χώρας του».
Στο τραπέζι των συνομιλιών τέθηκε ξεχωριστά –με αφορμή τις συνεχιζόμενες επιθέσεις των Χούθι εναντίον πλοίων στην Ερυθρά Θάλασσα– η οργάνωση ναυτικής αποστολής της Ε.Ε. στην περιοχή, η οποία έχει εγκριθεί επί της αρχής από τα κράτη-μέλη, ωστόσο η οριστικοποίηση του στρατιωτικού σκέλους της παραπέμπεται για τη συνάντηση των ΥΠΕΞ στις 19 Φεβρουαρίου. «Το θέμα δεν είναι πότε θα αναπτυχθεί η αποστολή, αλλά να αποφασίσουμε τoν επιχειρησιακό της χαρακτήρα», τόνισε ο Ζοζέπ Μπορέλ, ενώ σημείωσε ότι παραμένει ερώτημα το ποια χώρα θα ηγηθεί. Γαλλία, Γερμανία και Ιταλία ζήτησαν μέσω κοινού εγγράφου ανάπτυξη αποστολής αμυντικού χαρακτήρα, που θα βασίζεται στις ήδη υφιστάμενες δομές της αποστολής Emasoh/Agenor στα Στενά του Ορμούζ.
