Γιγάντωση της Ακροδεξιάς με σχηματισμούς – συγκοινωνούντα δοχεία να συνεδριάζουν μυστικά σε πανδοχεία και να απεργάζονται μαζικές απελάσεις μεταναστών, ακόμη και εκείνων που έχουν εξασφαλίσει τη γερμανική ιθαγένεια από τη μία. Ενάμισι εκατομμύριο άνθρωποι στον δρόμο μέσα σε ένα Σαββατοκύριακο ως ασπίδα προστασίας στη δημοκρατία, που διεκδικούν να διακοπούν η χρηματοδότηση και η λειτουργία όσων κομμάτων υπονομεύουν το πολίτευμα από την άλλη.
Αυτή είναι η εικόνα της σημερινής Γερμανίας, μιας διχασμένης χώρας μεταξύ του δυτικού και του ανατολικού τμήματός της, τριάντα και πλέον χρόνια μετά την επανένωση. Στα τρία πρώην ανατολικογερμανικά κρατίδια όπου πραγματοποιούνται φέτος εκλογές, δύσκολα θα σχηματιστούν κυβερνήσεις χωρίς τη συμμετοχή της ακροδεξιάς Εναλλακτικής για τη Γερμανία (AfD), όπως προκύπτει από τις τελευταίες δημοσκοπήσεις. Στον αντίποδα, στο δυτικό κομμάτι τα αντανακλαστικά των πολιτών έχουν οξυνθεί μετά τις πρόσφατες αποκαλύψεις ότι στελέχη του κόμματος ήταν μεταξύ εκείνων που συνωμοτούσαν για μια «τελική λύση» στο μεταναστευτικό. Το γεγονός ότι η επίμαχη συνάντηση πραγματοποιήθηκε σε βίλα στο Πότσνταμ, κοντά σε μια άλλη βίλα στο Βάνζεε, όπου ελήφθη η απόφαση για την εξουδετέρωση των Εβραίων το 1942, βύθισε στην ενδοσκόπηση το πολιτικό σύστημα και τον Τύπο. Εχει νόημα μια νέα συζήτηση για απαγόρευση του κόμματος όταν σε ομοσπονδιακό επίπεδο η AfD είναι η δεύτερη ισχυρότερη εκλογική δύναμη με 21,5%; Είναι η «υγειονομική ζώνη», η συσπείρωση δηλαδή όλων των υπολοίπων κομμάτων κατά του ακροδεξιού κόμματος, ακόμη εφικτή; Ή τελικά η μόνη λύση είναι ο διάλογος ακόμη και με στελέχη της AfD προκειμένου να ξεμπροστιαστεί ενώπιον των ψηφοφόρων η ιδεολογική ένδεια του στείρου αντισυστημισμού της;
Δημοσκοπική άνοδος!
Η πόλωση καταγράφεται στις δημοσκοπήσεις: ενώ σε ομοσπονδιακό επίπεδο οι σοκαριστικές λεπτομέρειες των συναντήσεων στο Πότσνταμ έχουν στοιχίσει τουλάχιστον 1,5% στην AfD σε μόλις μία εβδομάδα, στη Σαξονία το ποσοστό της ανέβηκε τον τελευταίο μήνα μία ποσοστιαία μονάδα και 7,5% από το 2019! Είναι σαφές ότι το κόμμα είναι η κυρίαρχη δεξαμενή για τους δυσαρεστημένους από την πολιτική του κυβερνητικού συνασπισμού του Ολαφ Σολτς: την ατολμία του καγκελαρίου, τις οικολογικές ευαισθησίες και την πολιτική ορθότητα των Πρασίνων, την εναγώνια προσπάθεια του φιλελεύθερου υπουργού Οικονομικών, Κρίστιαν Λίντνερ, να καλύψει την τρύπα των 60 δισ. ευρώ στον προϋπολογισμό που άφησε η πρόσφατη απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου για μπλόκο στη χρήση αδιάθετων κονδυλίων από την πανδημία, χαϊδεύοντας ταυτόχρονα τα αυτιά των δυσαρεστημένων αγροτών.
Στα τρία πρώην ανατολικογερμανικά κρατίδια όπου πραγματοποιούνται φέτος εκλογές, δύσκολα θα σχηματιστούν κυβερνήσεις χωρίς τη συμμετοχή της ακροδεξιάς Εναλλακτικής για τη Γερμανία.
«Ούτε καφέ δεν πρέπει να πίνει κανείς με τα μέλη της AfD», είχε πει κάποτε ο Βαυαρός χριστιανοκοινωνιστής πρωθυπουργός Μάρκους Ζέντερ. «Τι θα κάνετε αν εκλεγεί ένας δήμαρχος από αυτό το κόμμα στη Βαυαρία;», ρωτήθηκε πρόσφατα και η αμήχανη απάντησή του είναι ενδεικτική για το πόσο απροετοίμαστο είναι το πολιτικό σύστημα στη χώρα για μια ενδεχόμενη συμμετοχή της AfD στην εξουσία: «Αυτό δεν πρόκειται να συμβεί στη Βαυαρία». Αξίζει να σημειωθεί ότι αυτή την εβδομάδα εξελέγησαν στο Συνταγματικό Δικαστήριο του συγκεκριμένου κρατιδίου δύο δικαστές που είχε προτείνει το ακροδεξιό κόμμα – με τις ψήφους των Χριστιανοκοινωνιστών.
Πολλοί συγκρίνουν τη σημερινή κατάσταση στη χώρα με τη Δημοκρατία της Βαϊμάρης που προετοίμασε το έδαφος για την άνοδο του ναζισμού. Την πόλωση ενθαρρύνουν δύο νέες δυνάμεις που έκαναν την εμφάνισή τους τις τελευταίες ημέρες: το αριστερό, πλην ξενοφοβικό κόμμα της Σάρα Βάγκενκνεχτ, BSW, που ξεπήδησε από την αποχώρηση της δημοφιλούς βουλευτίνας από εκείνο της Αριστεράς (Die Linke), και το υπερσυντηρητικό κόμμα του πρώην επικεφαλής της Αρχής Προστασίας του Συντάγματος, Χανς Γκέοργκ Μάασεν, Ενωση Αξιών (Werteunion). Ο δεύτερος πόσταρε την Πέμπτη μια σκισμένη κομματική ταυτότητα των Χριστιανοδημοκρατών, δηλώνοντας με αυτόν τον τρόπο την παραίτησή του από το CDU. H Eνωση είχε ιδρυθεί ήδη από το 2017 ως τάση στο εσωτερικό του CDU, κατηγορώντας την τότε καγκελάριο Αγκελα Μέρκελ ως ανεπαρκώς συντηρητική. Σταδιακά η Werteunion ριζοσπαστικοποιήθηκε, με αποκορύφωμα τη συμμετοχή δύο μελών της στη συνάντηση του Πότσνταμ. Στο ίδιο πανδοχείο, αλλά σε διαφορετική εκδήλωση, φέρεται ότι είχε παρευρεθεί πέρυσι και ο ίδιος ο Μάασεν. Στις τάξεις του νέου σχηματισμού της Βάγκενκνεχτ επρόκειτο να ενταχθεί χθες επισήμως με ομιλία του στο συνέδριο του κόμματος στο Βερολίνο ο Οσκαρ Λαφοντέν, ο σοσιαλδημοκράτης πρώην υπουργός Οικονομικών επί καγκελαρίας Γκέρχαρντ Σρέντερ και σύντροφος της επικεφαλής του κόμματος. Ηδη το BSW καταγράφει σημαντική επιρροή στις δημοσκοπήσεις, ξεπερνώντας το Die Linke στα ανατολικογερμανικά κρατίδια, ενώ η Werteunion ελπίζει κυρίως σε μια σύμπραξη με την AfD, χωρίς να είναι ακόμη σαφές αν τελικά θα πλήξει τα ποσοστά της δεύτερης ή θα τα ενισχύσει.
Χωρίς πυξίδα
Στο μεταξύ, η ίδια η AfD δεν έχει αποφασίσει ακόμη με ποιον τρόπο θα καβαλήσει το κύμα της λαϊκής οργής για την πολιτική της κυβέρνησης Σολτς. Τη μια μέρα εμφανίζεται να συμπαρίσταται στους αγρότες και στις κινητοποιήσεις τους, την επομένη να υποστηρίζει δημοψήφισμα για έξοδο της Γερμανίας από το ευρώ, μια πρόταση που αποτέλεσε ιδρυτική αφετηρία της στη διάρκεια της ευρωπαϊκής κρίσης χρέους, αλλά είχε ατονήσει τα τελευταία χρόνια. Παράλληλα, οι αποκαλύψεις για συμμετοχή στελεχών της στις επαφές του Πότσνταμ από κοινού με τον επικεφαλής του Ταυτοτικού Κινήματος από την Αυστρία και νεοναζιστές πλήττει την πρόσφατη προσπάθεια για μετριοπαθή στροφή και απαγκίστρωση από την επιρροή της ακραίας «Πτέρυγας» στο εσωτερικό της.
Μέχρι σήμερα εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες έχουν κατέβει στους δρόμους δηλώνοντας την απέχθειά τους για τις διεργασίες στην Ακροδεξιά καθώς και την υπονόμευση της κοινωνικής ειρήνης και του πολιτεύματος. «Μισώ τόσο πολύ την AfD που ταξίδεψα από το Ντίσελντορφ στην Κολωνία», έγραφε το πανό διαδηλωτή που συμμετείχε το περασμένο Σαββατοκύριακο στις κινητοποιήσεις, σε μια έμμεση αναφορά στην αντιπαλότητα των δύο πόλεων της Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας. «Αρκούν όμως οι διαδηλώσεις;», αναρωτιούνται πολλοί αναλυτές και θυμίζουν ότι και η Δημοκρατία της Βαϊμάρης συγκλονιζόταν από μαζικές κινητοποιήσεις εναντίον του παραστρατιωτικού σκέλους του ναζιστικού κόμματος, της Sturmabteilung, στις δεκαετίες του 1920 και του 1930, χωρίς αυτό να αποτρέψει τελικά την άνοδο του Χίτλερ στην εξουσία.