Το 1961, η δίκη του ναζί εγκληματία πολέμου Αδόλφου Αϊχμαν στην Ιερουσαλήμ εξελίχθηκε σε ένα δικαστικό θρίλερ που συζητήθηκε σε όλο τον πλανήτη. Κανένας Ισραηλινός δικαστής δεν είχε την πρόθεση να του αναγνωρίσει το παραμικρό ελαφρυντικό. Η τελική απόφαση ήταν θάνατος δι’ απαγχονισμού. Περισσότερο από 60 χρόνια μετά, πολλοί Ισραηλινοί νομικοί κάνουν λόγο για μία δεύτερη «δίκη Αϊχμαν», αναφερόμενοι στο ιδιαίτερο ιστορικό και ηθικό βάρος της δίκης των Παλαιστινίων που συνελήφθησαν την 7η Οκτωβρίου. Οι Ισραηλινοί δημόσιοι συνήγοροι, πολλοί από τους οποίους έχουν στο παρελθόν υποστηρίξει σε δικαστήρια της χώρας τους μέχρι και μέλη της Χαμάς, δηλώνουν πως αδυνατούν να τελέσουν το λειτούργημα προς όφελος των συμμετεχόντων στην πιο πολύνεκρη τρομοκρατική επίθεση στην ιστορία του Ισραήλ.
Ορισμένοι στα δεξιά της κυβέρνησης προτείνουν στρατιωτικές δίκες που μπορούν να οδηγήσουν ακόμη και σε εκτελέσεις. Αλλοι, πιο προοδευτικοί, τονίζουν το δικαίωμα κάθε κρατουμένου να απολογηθεί σε δικαστήριο. Ολα αυτά όμως με φόντο ένα ανοιχτό τραύμα. «Τα θύματα της φρικαλεότητας έχουν επίσης το δικαίωμα να δουν αυτούς τους ανθρώπους να κρίνονται από τη δικαιοσύνη», δήλωσε στους βρετανικούς Financial Times η διευθύντρια της οργάνωσης ανθρωπίνων δικαιωμάτων HaMoked, Τζέσικα Μοντέλ.
Ο πόλεμος στη Γάζα
Η δυσανάλογης έντασης απάντηση του Ισραήλ έχει μέχρι στιγμής στοιχίσει τη ζωή σε περισσότερους από 29.000 Παλαιστινίους, ενώ το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης έχει ήδη ζητήσει από τη χώρα να κάνει ό,τι μπορεί ώστε να μην παραβιάσει τους διεθνείς νόμους περί γενοκτονίας. Ακτιβιστές και ομάδες ανθρωπίνων δικαιωμάτων κατηγορούν ακόμη το Ισραήλ πως τις τελευταίες δεκαετίες έχει σταθερά παραβιάσει τα εδαφικά δικαιώματα του παλαιστινιακού λαού, έχει βασανίσει κρατούμενους και κρατούμενες και τους έχει στερήσει το δικαίωμα στη δίκη.
Η συζήτηση γύρω από αυτές τις κατηγορίες εξακολουθεί να γίνεται, όμως οι συλληφθέντες της 7ης Οκτωβρίου αποτελούν μία διαφορετική ομάδα. Το Ισραήλ δεν τους θεωρεί συλληφθέντες πολέμου αλλά «παράνομους μαχητές». Οι Αρχές δεν έχουν δώσει κανένα στοιχείο για τον αριθμό και τις συνθήκες κράτησής τους, όμως ρεπορτάζ του ιστότοπου Israel Hayom αποκάλυψε πρόσφατα πως πολλοί από αυτούς κρατούνται στην έρημο της Νεγκέβ, μέσα σε κελιά χωρίς παράθυρα.
Μία ειδική μονάδα της αστυνομίας με κωδική ονομασία Λαχάβ 433 «τρέχει» την τεράστια έρευνα παρακολουθώντας αμέτρητες ώρες βιντεοσκοπημένου υλικού, ανακρίνοντας κρατούμενους και παίρνοντας καταθέσεις από μάρτυρες κάθε είδους. Το πού θα οδηγήσει όμως η έρευνα είναι άγνωστο. «Αυτό που θέλουν είναι να δικαστούν σε μία δίκη από εκείνες που κάνουν τον γύρο του κόσμου», δήλωσε η δικηγόρος Ανάτ Χόροβιτς. «Από τη μία είναι υποχρέωση του Ισραήλ ως δημοκρατική χώρα να διασφαλίσει στους κρατούμενους τα δικαιώματα που θα είχαν σε μία κανονική δίκη».
Συμφωνεί όμως με την ένωση δημοσίων συνηγόρων, όταν εκείνη λέει στην ανακοίνωσή της πως «η διαδικασία που πρέπει να ακολουθηθεί γι’ αυτούς τους τρομοκράτες δεν μοιάζει με καμία κοινή δικαστική διαδικασία που διαθέτουμε σήμερα για περιπτώσεις τρομοκρατίας». Από τη μεριά τους, πολίτες διαμαρτύρονται πως άνθρωποι που συμμετείχαν σε εγκλήματα ενάντια στην ανθρωπότητα, άνθρωποι με γενοκτονικούς σκοπούς θα ήταν ανεπίτρεπτο να δικαστούν δημοσίως με χρήματα των Ισραηλινών φορολογουμένων ακόμα και των οικογενειών που έχασαν μέλη τους εκείνη την ημέρα.
Ο Γιουβάλ Καπλίνσκι, δικηγόρος και πρώην στέλεχος της ένωσης ισραηλινών εισαγγελέων, πρότεινε μία πιο μέση λύση: ομαδικές δίκες μικρής διάρκειας. «Κάθε άτομο έχει μία ώρα να υποστηρίξει τον εαυτό του. Μπορείς να κάνεις δέκα τέτοιες δίκες την ημέρα», λέει.
