Στο πλαίσιο της στροφής προς μια φιλοευρωπαϊκή πορεία, η Πολωνία ανακοίνωσε την ανάκληση 50 πρέσβεών της στο εξωτερικό, διορισμένων από την προηγούμενη κυβέρνηση του εθνικιστικού Κόμματος του Νόμου και της Δικαιοσύνης (PiS).
«Η κυβέρνηση κρίνει πως η αναγκαία αλλαγή στους Πολωνούς πρέσβεις θα βοηθήσει τη χώρα να ξεπεράσει τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει στην εξωτερική πολιτική της με καλύτερο και πιο επαγγελματικό τρόπο», δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών Ράντοσλαβ Σικόρσκι.
Ο πρωθυπουργός Ντόναλντ Τουσκ, που ανέλαβε τα καθήκοντά του στα τέλη Δεκεμβρίου, δήλωσε ότι έχει επικυρώσει την απόφαση του υπουργείου Εξωτερικών, ενώ η ανακοίνωση προσθέτει πως έχουν αρχίσει ήδη οι διαδικασίες για την επιλογή των νέων αξιωματούχων. Ωστόσο, δεν δόθηκαν περαιτέρω λεπτομέρειες σχετικά με τις ημερομηνίες. Επιπλέον, δεν έχει γίνει ακόμη γνωστό ποια ακριβώς είναι τα πρόσωπα που αναμένεται να αντικατασταθούν.
Επικύρωση από πρόεδρο
Σύμφωνα με το Σύνταγμα της χώρας, η εξωτερική πολιτική είναι ευθύνη τής εκάστοτε κυβέρνησης. Ωστόσο, ο πρόεδρος (και όχι ο πρωθυπουργός) είναι εκείνος που διορίζει και καθαιρεί τους πρέσβεις. Επομένως, στην παρούσα κατάσταση, οποιαδήποτε αλλαγή πρέπει να επικυρωθεί από τον πρόεδρο Αντρέι Ντούντα, ο οποίος είναι σύμμαχος του PiS. Αν και συνεργάτης του Τουσκ σε θεσμικό επίπεδο, ο Ντούντα έχει ήδη δείξει πως δεν θα διστάσει να μπει εμπόδιο σε σχέδια της κυβέρνησης που πλήττουν ευθέως τον προκάτοχό της.
Ο πρωθυπουργός, και πρώην πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, ξεκαθάρισε πάντως πως η κίνηση δεν αποτελεί σε καμία περίπτωση «πράξη εκδίκησης» προς την προηγούμενη κυβέρνηση, αλλά σχολίασε πως είναι κομβικής σημασίας η Πολωνία να έχει αυτή τη στιγμή αφοσιωμένους πρέσβεις σε μια περίοδο κατά την οποία η γειτονική Ουκρανία εμπλέκεται ήδη σε έναν πόλεμο μεγάλης κλίμακας με τη Ρωσία.
Ο Πολωνός πρόεδρος, ο οποίος βρισκόταν ακόμη στις Ηνωμένες Πολιτείες όταν έγινε γνωστή η είδηση, υπενθύμισε ότι «κανένας Πολωνός πρέσβης δεν μπορεί να διοριστεί ή να απολυθεί χωρίς την υπογραφή του προέδρου. Η απόφαση που λαμβάνει ο πρόεδρος είναι θεμελιώδους σημασίας».
Ο προσωπάρχης του Ντούντα εξέφρασε την απογοήτευσή του, καθώς η ανακοίνωση έρχεται μία ημέρα μετά την κοινή επίσκεψη Ντούντα και Τουσκ στον Λευκό Οίκο, κίνηση που έδωσε την εντύπωση σύμπνοιας και ομογνωμίας τόσο στο εσωτερικό όσο και διεθνώς.
«Συνέπειες των εκλογών»
Στον απόηχο της αναστάτωσης που προκάλεσε η είδηση, ο Σικόρσκι δήλωσε χθες το απόγευμα στο τηλεοπτικό δίκτυο RMF πως ο ανασχηματισμός είναι «λίγο-πολύ μια υπόθεση ρουτίνας», ενώ πρόσθεσε με νόημα πως «η προηγούμενη κυβέρνηση είχε πει ότι οι πρέσβεις εκπροσωπούν τις κυβερνήσεις και όχι τα κράτη. Οι εκλογές έχουν τις συνέπειές τους».
Στη συνέντευξή του ο Σικόρσκι δήλωσε ότι όλες οι αλλαγές θα γίνουν κατόπιν «πολιτισμένου διαλόγου» με τον πρόεδρο, όμως η ανακοίνωση έγινε δεκτή με αρνητικό τρόπο από τον Ντούντα.
Ωστόσο, δεδομένου ότι η θητεία του Ντούντα λήγει το επόμενο έτος, η κυβέρνηση δεν ενδιαφέρεται να πάρει το ρίσκο μιας ευθείας σύγκρουσης. Χαρακτηριστικά, ο Τουσκ δήλωσε χθες: «Φυσικά και θα ανακαλέσουμε τους πρεσβευτές. Μένει να αλλάξει γνώμη ο πρόεδρος ή να αλλάξουμε πρόεδρο».
Σε περίπτωση που ο Ντούντα αρνηθεί να επικυρώσει τις αλλαγές, τότε οι πολωνικές πρεσβείες που εντάσσονται στην απόφαση θα αρχίσουν να λειτουργούν με επικεφαλής τους επιτετραμμένους τους. «Εάν αυτή η διευθέτηση ικανοποιεί τον πρόεδρο, τότε εμείς δεν έχουμε κανένα πρόβλημα. Αυτό που ενδιαφέρει την κυβέρνησή μας είναι να βελτιώσουμε τη διεθνή παρουσία μας και να χτίσουμε μια ομάδα πιστή στο πολωνικό κράτος», κατέληξε ο Τουσκ.
