Η ελεγχόμενη από τους Ρεπουμπλικανούς Βουλή των Αντιπροσώπων στις ΗΠΑ μοιάζει αποφασισμένη να γράψει Ιστορία… με όλους τους λάθος τρόπους, αναφέρει σε ανάλυσή της η Washington Post.
Η εσωτερική της διαμάχη οδήγησε για πρώτη φορά στα χρονικά στην καθαίρεση του προέδρου της Κέβιν Μακάρθι τον Οκτώβριο του 2023. Υπενθυμίζεται ότι τόσο η εκλογή του Μακάρθι όσο και του διαδόχου του, αφού καθαιρέθηκε, αποτέλεσαν ιδιαίτερα δύσκολη εξίσωση για τη Βουλή.
Αφού λοιπόν συνέβησαν όλα τα παραπάνω, συντελώντας σε ένα ιστορικά αντιπαραγωγικό έτος, η Βουλή των Αντιπροσώπων φαίνεται πλέον να οδεύει προς ακόμη μία σπάνια διάκριση: να βρεθεί αντιμέτωπη με κάτι που ονομάζεται «αίτηση απαλλαγής».
Ενα σπάνιο εργαλείο
Στην κοινοβουλευτική διαδικασία των ΗΠΑ, η αίτηση απαλλαγής αποτελεί ένα μέσο προκειμένου να απαλλαγεί η επιτροπή της Βουλής από την περαιτέρω εξέταση ενός νομοσχεδίου ή ενός ψηφίσματος και αυτό να περάσει στο βήμα προς διαβούλευση.
Αυτή η εβδομάδα ξεκίνησε με δύο τέτοιες προσπάθειες προκειμένου να προχωρήσει αναγκαστικά το εν λόγω σώμα του Κογκρέσου σε μια ψηφοφορία για τη βοήθεια προς την Ουκρανία, το Ισραήλ και την Ταϊβάν.
Με τον πρόεδρο Μάικ Τζόνσον να εμφανίζεται αρνητικός απέναντι στο σχέδιο βοήθειας, το οποίο εγκρίθηκε με 70 ψήφους από τη Γερουσία αλλά απορρίπτεται από την ακροδεξιά –και με την Ουκρανία να έχει άμεση ανάγκη στήριξης– οι βουλευτές ανέτρεξαν σε ένα εργαλείο που σπάνια χρησιμοποιείται και σπάνια αποφέρει καρπούς.
Οι αιτήσεις απαλλαγής αναγκάζουν τη Βουλή να ψηφίσει για κάτι, υπό την προϋπόθεση ότι θα τις εγκρίνει η πλειοψηφία του σώματος. Παρότι όμως αυτό ακούγεται σχετικά απλό, στην πραγματικότητα δεν είναι.
Οι δύο αιτήσεις
Μία αίτηση απαλλαγής από τους Δημοκρατικούς της Βουλής θα οδηγούσε σε μια αναγκαστική ψηφοφορία πάνω στο σχέδιο βοήθειας που έχει εγκρίνει η Γερουσία. Μια άλλη αίτηση εκ μέρους μιας μικρής ομάδας βουλευτών και από τα δύο κόμματα περιλαμβάνει και μέτρα για την ασφάλεια στα σύνορα παράλληλα με τη βοήθεια προς την Ουκρανία, το Ισραήλ και την Ταϊβάν.
Μένει ωστόσο να φανεί εάν κάποια από αυτές τις αιτήσεις θα κερδίσει τελικά την πλειοψηφία. Σύμφωνα πάντως με τη Washington Post, είναι αρκετά πιθανό να έχουν και οι δύο έναν αντίκτυπο που σπάνια παρατηρείται.
Η πρώτη αίτηση έχει 177 υποστηρικτές, αλλά μόνο μεταξύ των Δημοκρατικών, οι οποίοι είναι η μειοψηφία. Δεδομένου μάλιστα ότι κάποιοι προοδευτικοί Δημοκρατικοί εμφανίζονται διστακτικοί σε ό,τι αφορά τη βοήθεια στο Ισραήλ, ίσως η εν λόγω αίτηση να χρειαστεί στήριξη και από ένα σημαντικό αριθμό Ρεπουμπλικανών, αν και κάτι τέτοιο δεν έχει συμβεί έως τώρα.
Οπως τονίζεται μεταξύ άλλων στο δημοσίευμα, οι αιτήσεις απαλλαγής πετυχαίνουν σπάνια, διότι τα μέλη του κόμματος της πλειοψηφίας διστάζουν να τις υπογράψουν –ακόμη και στην περίπτωση μιας νομοθεσίας με την οποία συμφωνούν– καθώς θεωρείται ότι κάτι τέτοιο θα υπονόμευε την ηγεσία.
Ο πρόεδρος της Επιτροπής Κανονισμών της Βουλής, Τομ Κόουλ, το έθεσε απλά. «Αργά ή γρήγορα [το ζήτημα της βοήθειας] θα φτάσει στο βήμα», είπε, σύμφωνα με το Politico.
«Μπορούμε λοιπόν να συσπειρωθούμε γύρω από ένα πακέτο από μόνοι μας και να το θέσουμε στο βήμα ή να αντιμετωπίσουμε οτιδήποτε ακολουθήσει μια αίτηση απαλλαγής».
Οπως αναφέρει η Washington Post, η δήλωση του Κόουλ ίσως περιγράφει τον πιο πιθανό αντίκτυπο των αιτήσεων απαλλαγής. Δεν είναι μόνο το γεγονός ότι έστω και μία από αυτές θα μπορούσε να συγκεντρώσει την πλειοψηφία και να οδηγήσει σε αναγκαστική ψηφοφορία, αλλά και ότι η ίδια η απειλή τους θα μπορούσε να ταρακουνήσει τη Βουλή και να την κάνει να αναλάβει δράση. Ακόμη όμως και αν συνέβαινε το τελευταίο, θα ήταν κάτι σπάνιο, σημειώνεται στο ίδιο δημοσίευμα.
Τα μόνα αξιοσημείωτα παραδείγματα επιτυχημένων αιτήσεων απαλλαγής στον 21ο αιώνα ήταν το 2002, όταν οι Ρεπουμπλικανοί πίεσαν τον επικεφαλής τους να εγκρίνει τη μεταρρύθμιση της χρηματοδότησης των προεκλογικών εκστρατειών, και το 2015, όταν μια ομάδα βουλευτών και από τα δύο κόμματα οδήγησε σε αναγκαστική ψηφοφορία για εκ νέου εξουσιοδότηση της Τράπεζας Εισαγωγών – Εξαγωγών.
Ο ρόλος του Μάικ Τζόνσον
Το βασικότερο ερώτημα όμως σε όλα αυτά είναι φυσικά το τι θα κάνει ο πρόεδρος της Βουλής, Μάικ Τζόνσον, σημειώνει η Washington Post. Παρά το γεγονός ότι έχει καταψηφίσει στο παρελθόν τη βοήθεια για την Ουκρανία, έχει επίσης μιλήσει για το πόσο σημαντική είναι η στήριξη του Κιέβου και η επιτυχία των δυνάμεών του στο πεδίο.
Παράλληλα, ενώ έχει αποκλείσει το ενδεχόμενο να φέρει στη Βουλή το πακέτο βοήθειας της Γερουσίας, αναφέρεται ταυτόχρονα στη δυνατότητα της Βουλής να δράσει με βάση τη δική της βούληση.
Το πρόβλημα του Τζόνσον είναι ότι η Ουκρανία βρίσκεται σε δύσκολη θέση και ότι ακόμη και μέλη του κόμματός του αρχίζουν να χάνουν την υπομονή τους. Δεν είναι μάλιστα σαφές εάν ο άπειρος πρόεδρος της Βουλής ξέρει ποια είναι η κατεύθυνση προς τα εμπρός ή τι μπορεί ο ίδιος να καταφέρει.
Οπως ανέφερε ο ίδιος στο Politico την Πέμπτη, οποιαδήποτε ψηφοφορία θα διεξαχθεί πιθανότατα βάσει των κανόνων που απαιτούν πλειοψηφία δύο τρίτων και ότι θα πρόκειται για ένα αυτόνομο νομοσχέδιο. Δεν υποσχέθηκε ωστόσο ότι θα υπάρξει ψηφοφορία, ενώ ανέφερε ότι η βοήθεια για την Ουκρανία και το Ισραήλ θα μπορούσε να διαχωριστεί.
Ισως όμως να είναι πολιτικά προτιμότερο για τον Τζόνσον να του «δέσει τα χέρια» μια αίτηση απαλλαγής, καθώς θα του επέτρεπε να την επικαλεστεί όταν θα παραπονούνται εκείνοι που αντιμετωπίζουν με σκεπτικισμό τη βοήθεια προς την Ουκρανία.
Αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι ορισμένα ακροδεξιά μέλη, όπως η βουλευτής Μάρτζορι Τέιλορ Γκριν, αναφέρουν ότι δεν θα θεωρούσαν υπεύθυνο τον Τζόνσον ή δεν θα επιδίωκαν να τον εκδιώξουν (αλά Κέβιν Μακάρθι) εάν δεν κατάφερνε να αντιμετωπίσει μια αίτηση απαλλαγής.
Αλλά ακόμα κι αν ο Τζόνσον επεδίωκε να επικαλεστεί ως ελαφρυντικό για τον ίδιο μια επιστράτευση αυτού του σπάνιου εργαλείου από τη Βουλή για τη λήψη μιας απόφασης, αυτό θα μαρτυρούσε για άλλη μια φορά το πόσο δυσκίνητοι έχουν γίνει οι Ρεπουμπλικανοί βουλευτές.
Με πληροφορίες από Washington Post
