Μετά τις αυστηρότατες προειδοποιήσεις του Τζο Μπάιντεν στον Μπέντζαμιν Νετανιάχου, το Ισραήλ αποφάσισε να ανοίξει τον μεθοριακό σταθμό του Ερέζ, στα σύνορα με τη Γάζα, και να επιτρέψει τη χρήση του λιμανιού του Ασντόντ για τη μεταφορά ανθρωπιστικής βοήθειας στους Παλαιστινίους.
Προσπάθειες κατευνασμού του Μπάιντεν
Αν και λίγα πράγματα έχουν γίνει γνωστά για την προχθεσινή συνομιλία του Τζο Μπάιντεν με τον Μπέντζαμιν Νετανιάχου, εκ των αποτελεσμάτων της φαίνεται ότι ο Αμερικανός πρόεδρος είχε κάποια πολύ σοβαρά πράγματα να πει στον Ισραηλινό πρωθυπουργό, λίγα εικοσιτετράωρα ύστερα από τη φονική επιδρομή των Ισραηλινών εναντίον αυτοκινητοπομπής της ανθρωπιστικής οργάνωσης World Central Kitchen (WCK), που προκάλεσε παγκόσμια κατακραυγή.
Η πρώτη κίνηση συμμόρφωσης του Νετανιάχου στις απαιτήσεις του Λευκού Οίκου ανακοινώθηκε, όχι από την Ιερουσαλήμ, αλλά από την Ουάσιγκτον, λίγες ώρες μετά την τηλεφωνική επικοινωνία των δύο ανδρών. Οπως ανακοίνωσε η Αντριάν Γουότσον, εκπρόσωπος Τύπου του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας, η κυβέρνηση του Ισραήλ συμφώνησε να ανοίξει τον μεθοριακό σταθμό του Ερέζ, στα σύνορα του Ισραήλ με τη βόρεια Γάζα, για τη μεταφορά ανθρωπιστικής βοήθειας. Οι Ισραηλινοί είχαν κλείσει αυτή τη δίοδο από την επομένη των φονικών επιδρομών της Χαμάς, στις 7 Οκτωβρίου, γεγονός που προκάλεσε εφιαλτική ανθρωπιστική κρίση στο βόρειο τμήμα της λωρίδας, που είναι και το πιο πυκνοκατοικημένο.
Παράλληλα, ο Νετανιάχου δέχθηκε να χρησιμοποιηθεί το λιμάνι του Ασντόντ για τον ίδιο σκοπό, αλλά και να αυξηθεί σημαντικά η ροή βοήθειας που έρχεται από την Ιορδανία μέσω του μεθοριακού σταθμού Κερέμ Σαλόμ, στο νότιο άκρο της παλαιστινιακής λωρίδας. Σχολιάζοντας αυτές τις εξελίξεις, ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, εξέφρασε την ελπίδα να οδηγήσουν πραγματικά σε μεγάλη αύξηση της ροής ανθρωπιστικής βοήθειας προς τους Παλαιστινίους, χαρακτηρίζοντας «απολύτως απελπιστική» την κατάσταση στη Λωρίδα της Γάζας.
Οπως ανακοινώθηκε από τον Λευκό Οίκο, στη διάρκεια της 30λεπτης συνομιλίας, ο Τζο Μπάιντεν ζήτησε από τον Νετανιάχου «χειροπιαστά, συγκεκριμένα μέτρα» για την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης στη Γάζα, τονίζοντας για πρώτη φορά ότι η αμερικανική πολιτική υποστήριξης του Ισραήλ μπορεί να αλλάξει, αν η κυβέρνησή του δεν συμμορφωθεί. Σε χρόνο μηδέν, ύστερα από το τελεσίγραφο Μπάιντεν, συνεδρίασε το ισραηλινό συμβούλιο ασφαλείας για να λάβει τις σχετικές αποφάσεις. Ο εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου Τζον Κέρμπι επιβεβαίωσε ότι «ναι, υπάρχει αυξανόμενη δυσαρέσκεια» του Μπάιντεν έναντι του Νετανιάχου και τόνισε ότι τα μέτρα στα οποία δεσμεύτηκε ο Ισραηλινός πρωθυπουργός πρέπει να εφαρμοστούν «μέσα σε λίγες μέρες ή και ώρες».
Θα περιμένουμε τα αποτελέσματα, δηλώνει ο Μπλίνκεν – Στο Κάιρο ο διευθυντής της CIA, καθώς ο Αμερικανός πρόεδρος πιέζει για άμεση εκεχειρία.
Σε μια δεύτερη κίνηση κατευνασμού της Ουάσιγκτον, η ηγεσία του ισραηλινού στρατού ανακοίνωσε ότι απέλυσε δύο αξιωματικούς και επέπληξε αυστηρά άλλους τρεις για το «βαρύ σφάλμα» της περασμένης Δευτέρας, που είχε αποτέλεσμα τον βομβαρδισμό τριών αυτοκινήτων της WCK και τη δολοφονία επτά ακτιβιστών της, στην κεντρική Γάζα, σε ζώνη που ελεγχόταν αποκλειστικά από τις ισραηλινές ένοπλες δυνάμεις και όπου δεν διεξάγονταν εχθροπραξίες. Ωστόσο, η WCK, που έχει έδρα στην Ουάσιγκτον, με νεότερη ανακοίνωσή της δεν δέχθηκε τις εξηγήσεις των Ισραηλινών και επέμεινε στην ανάγκη ανεξάρτητης διεθνούς έρευνας για το συμβάν.
Επιφυλακτικός για τις κινήσεις του Ισραήλ εμφανίστηκε και ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών. Μιλώντας από το Βέλγιο, όπου συναντήθηκε με Ευρωπαίους αξιωματούχους, ο Αντονι Μπλίνκεν δήλωσε ότι τα μέτρα που ανακοινώθηκαν είναι μεν καλοδεχούμενα, αλλά «θα κριθούν από τα αποτελέσματα». Την ίδια ώρα, αναχωρούσε για το Κάιρο ο διευθυντής της CIA, Γουίλιαμ Μπερνς, για έναν νέο κύκλο συνομιλιών με αξιωματούχους της Αιγύπτου, του Κατάρ και του Ισραήλ με αντικείμενο τις διαπραγματεύσεις για εκεχειρία. Στη συνομιλία του με τον Νετανιάχου, ο Τζο Μπάιντεν τόνισε με εμφατικό τρόπο την ανάγκη κατάπαυσης του πυρός «το αμέσως προσεχές διάστημα».
Στη Γενεύη, το Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ ενέκρινε, με ψήφους 28-6 και 13 αποχές, ψήφισμα που καλεί όλες τις χώρες να σταματήσουν τις εξαγωγές όπλων προς το Ισραήλ, κατηγορώντας το για εγκλήματα πολέμου και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας. ΗΠΑ και Γερμανία καταψήφισαν την απόφαση, αλλά πολλές ευρωπαϊκές χώρες είτε ψήφισαν υπέρ είτε απείχαν.
Στο μεταξύ, η McDonald’s αποφάσισε να εξαγοράσει τα εστιατόριά της στο Ισραήλ, τα οποία λειτουργούσαν εδώ και δεκαετίες με το σύστημα franchise, από την τοπική εταιρεία Alonyat. Μετά τις επιδρομές της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου, η Alonyat ανακοίνωσε ότι διανέμει δωρεάν γεύματα στον ισραηλινό στρατό, κάτι που οδήγησε σε διεθνές μποϊκοτάζ των McDonald’s, με αποτέλεσμα να πληγούν σοβαρά τα έσοδα της αμερικανικής πολυεθνικής, όχι μόνο στη Μέση Ανατολή, αλλά και σε χώρες όπως το Πακιστάν, η Ινδονησία, η Μαλαισία, ακόμη και η Γαλλία.
Ιρανικά αντίποινα περιμένει το Ισραήλ
Η δολοφονία αξιωματικών των Φρουρών της Επανάστασης από το Ισραήλ στη Δαμασκό δεν θα μείνει ατιμώρητη, υποσχέθηκε ο διοικητής της επίλεκτης στρατιωτικής δύναμης του Ιράν στην κηδεία των επτά συναδέλφων του, στην Τεχεράνη. «Οι γενναίοι άνδρες μας θα τιμωρήσουν το σιωνιστικό καθεστώς… Η κατάρρευσή τους είναι πολύ πιθανή και ίσως επίκειται, Θεού θέλοντος», δήλωσε ο στρατηγός Χοσεΐν Σαλαμί εκφωνώντας τον επικήδειο στο πανεπιστήμιο της ιρανικής πρωτεύουσας.
Προηγουμένως, χιλιάδες άνθρωποι πραγματοποίησαν πορεία προς το κεντρικό πανεπιστήμιο, υψώνοντας πορτρέτα των νεκρών και φωνάζοντας συνθήματα όπως «Θάνατος στο Ισραήλ» και «Θάνατος στις ΗΠΑ». Ενας ανώτατος αξιωματικός της Ισλαμικής Δημοκρατίας, ο ταξίαρχος Μοχάμεντ Ρεζά Ζαχεντί, ήταν ανάμεσα στους επτά Ιρανούς που σκοτώθηκαν κατά τον βομβαρδισμό του ιρανικού προξενείου στη συριακή πρωτεύουσα την περασμένη Δευτέρα. Στην ίδια επίθεση σκοτώθηκαν επίσης τέσσερις Σύροι και ένα στέλεχος της φιλοϊρανικής οργάνωσης του Λιβάνου, Χεζμπολάχ. Απαντώντας στο πρακτορείο Reuters για το ενδεχόμενο στρατιωτικής απάντησης του Ιράν εναντίον του Ισραήλ, ο πρώην διοικητής των Φρουρών της Επανάστασης, Μόχσεν Ρεζαεΐ, τόνισε: «Η απόφαση έχει ληφθεί. Και είναι βέβαιο ότι θα εφαρμοστεί». Στην κηδεία των επτά Ιρανών αξιωματικών έδωσε το «παρών» και ο ηγέτης της παλαιστινιακής οργάνωσης Ισλαμική Τζιχάντ, Ζίαντ αλ Ναχάλα.
Η ισραηλινή επίθεση και οι ιρανικές απειλές που ακολούθησαν ενίσχυαν διεθνώς τις ανησυχίες για μετατροπή του πολέμου της Γάζας σε ευρύτερη περιφερειακή σύγκρουση. Στο Ισραήλ έχει κηρυχθεί κόκκινος συναγερμός. Την Πέμπτη, το υπουργείο Αμυνας ανέστειλε όλες τις άδειες στρατιωτικών, θέτοντας τις ένοπλες δυνάμεις σε καθολική επιφυλακή. Χθες ανεστάλησαν στο Τελ Αβίβ και σε άλλες περιοχές του Ισραήλ οι υπηρεσίες που χρησιμοποιούν το σύστημα γεωεντοπισμού GPS, προφανώς για να μη διευκολυνθεί το έργο Ιρανών ή συμμάχων τους (Χεζμπολάχ, Χαμάς, Χούθι κ.ά.) που θα ήθελαν να εξαπολύσουν πλήγματα. Επίσης, αποφασίστηκε να κλείσει προσωρινά η ισραηλινή πρεσβεία στη Ρώμη λόγω φόβων για πιθανή επίθεση. Πάντως, δύο ιρανικές πηγές, τις οποίες επικαλείται το πρακτορείο Reuters, ανέφεραν ότι η απάντηση της Τεχεράνης θα είναι σταθμισμένη, ώστε να μην υπάρξει κλιμάκωση που θα μπορούσε να οδηγήσει σε ανοιχτό πόλεμο.
Ανεστάλησαν οι υπηρεσίες GPS και οι άδειες στρατιωτικών – Εκδίκηση για τη δολοφονία Φρουρών της Επανάστασης υποσχέθηκε ο διοικητής τους.
Η κατακόρυφη άνοδος της έντασης ανάμεσα στην Ιερουσαλήμ και την Τεχεράνη απασχόλησε και την τεταμένη συνομιλία του Τζο Μπάιντεν με τον Μπέντζαμιν Νετανιάχου, που είχε κύριο περιεχόμενο τον πόλεμο στη Γάζα. Κατ’ εξαίρεση, στο θέμα του Ιράν οι δύο άνδρες εμφανίστηκαν σε κοινό μέτωπο, με τον Αμερικανό πρόεδρο να καθιστά σαφές ότι οι ΗΠΑ υποστηρίζουν σθεναρά το Ισραήλ απέναντι στις απειλές του Ιράν.
Ανοίγοντας τη συνεδρίαση του ισραηλινού Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας, ο Μπέντζαμιν Νετανιάχου δήλωσε ότι «για χρόνια το Ιράν δραστηριοποιείται εναντίον μας, τόσο άμεσα όσο και μέσω υπεργολάβων του» και προσέθεσε: «Θα δράσουμε σύμφωνα με την απλή αρχή που λέει ότι όποιος μας βλάπτει ή σκέφτεται να μας βλάψει, θα δέχεται πλήγματα από μας».
Η κηδεία των επτά Ιρανών αξιωματικών συνέπεσε με την Ημέρα της Ιερουσαλήμ, που διοργανώνει παραδοσιακά το ιρανικό καθεστώς κάθε χρόνο την τελευταία Παρασκευή του Ραμαζανίου, προς υποστήριξη της παλαιστινιακής υπόθεσης. Τα πλήθη ύψωσαν σημαίες και πανό υπέρ των Παλαιστινίων και εναντίον του Ισραήλ στην Τεχεράνη, όπως και σε πολλές άλλες ιρανικές πόλεις, όπου πραγματοποιήθηκαν διαδηλώσεις με παρότρυνση της κυβέρνησης και των κρατικών μέσων ενημέρωσης.
Κύμα συλλήψεων για κατασκοπεία υπέρ του Ισραήλ
ΑΓΚΥΡΑ. Δύο άτομα συνέλαβαν χθες οι τουρκικές αρχές για κατασκοπεία υπέρ του Ισραήλ, σύμφωνα με ανακοίνωση του υπουργού Εσωτερικών, Αλί Γερλίκαγια. Η Τουρκία, η οποία έχει καταγγείλει το Ισραήλ για τις μεθόδους που χρησιμοποιεί στον πόλεμο της Γάζας, έχει συλλάβει και κρατεί δεκάδες υπόπτους για σχέσεις με την ισραηλινή υπηρεσία αντικατασκοπείας Μοσάντ. Η τουρκική δικαιοσύνη άσκησε διώξεις κατασκοπείας τον περασμένο μήνα σε έξι άτομα.
Η τουρκική και η ισραηλινή κυβέρνηση έχουν συγκρουσθεί επανειλημμένα μετά τις 7 Οκτωβρίου και την επίθεση της Χαμάς εναντίον του Ισραήλ. Η Τουρκία έχει μάλιστα προειδοποιήσει το Ισραήλ για «σοβαρές συνέπειες» εάν αποπειραθεί να εντοπίσει και να εξοντώσει μέλη της Χαμάς που ζουν έξω από τα παλαιστινιακά εδάφη, όπως στην Τουρκία.
Σε μήνυμά του στην πλατφόρμα Χ, ο Γερλίκαγια ανέφερε ότι η αστυνομία προσήγαγε οκτώ άτομα, τα οποία θεωρούνταν ύποπτα για τη συλλογή και πώληση πληροφοριών στη Μοσάντ για Παλαιστίνιους υπηκόους, στόχους των Ισραηλινών, αλλά και για εταιρείες με έδρα στην Τουρκία και δραστηριότητα στη Γάζα και την Παλαιστινιακή Αρχή. Από τους οκτώ προσαχθέντες οι έξι αφέθηκαν ελεύθεροι με περιοριστικούς όρους, με την εισαγγελία να απαγγέλλει κατηγορίες εναντίον δύο.
«Δεν θα επιτρέψουμε κατασκοπευτικές δραστηριότητες εντός των συνόρων της χώρας μας, με στόχο τους πολίτες μας, την εθνική μας ενότητα και αλληλεγγύη. Καταδιώκουμε τους δράστες», έγραψε ο Τούρκος υπουργός Εσωτερικών.
Δύο ακόμη άτομα στα χέρια των τουρκικών αρχών χθες στην Κωνσταντινούπολη, ενώ από την αρχή του πολέμου δεκάδες κρατούνται ως ύποπτοι για σχέσεις με τη Μοσάντ.
Εφοδος σε ντετέκτιβ
Στέλεχος των διωκτικών υπηρεσιών είπε στο πρακτορείο Reuters ότι έφοδοι της αστυνομίας στην Κωνσταντινούπολη πραγματοποιήθηκαν στην κατοικία και τα γραφεία ανδρόγυνου, ιδιοκτητών εταιρείας ντετέκτιβ, οι οποίοι φέρονται να είχαν συνεργαστεί με τη Μοσάντ την περίοδο 2011-2020. Το ζευγάρι των Τούρκων ντετέκτιβ είχε συναντήσεις με πράκτορες της Μοσάντ σε Αυστρία, Ελβετία και Γερμανία, ενώ χρησιμοποιούσε κρυπτογραφημένες εφαρμογές για να επικοινωνεί.
Οι δύο συλληφθέντες φέρεται να αμείβονταν πλουσιοπάροχα για τις υπηρεσίες τους, ενώ είχαν δημιουργήσει δίκτυο εννέα ατόμων για τη συλλογή πληροφοριών. Τα μέλη του δικτύου ομολόγησαν μετά τη σύλληψή τους και αφέθηκαν ελεύθερα, ενώ πρόκειται να καταθέσουν στη δίκη των συλληφθέντων ντετέκτιβ.
Στις 5 Μαρτίου η τουρκική αστυνομία προχώρησε στη σύλληψη επτά ατόμων για την πώληση εμπιστευτικών πληροφοριών στην ισραηλινή μυστική υπηρεσία. Την επιχείρηση της αστυνομίας συντόνισε τον Μάρτιο, όπως και χθες, η τουρκική υπηρεσία αντικατασκοπείας ΜΙΤ.
Στις τότε δηλώσεις του ο υπουργός Εσωτερικών είχε απειλήσει όσους εργάζονταν για ξένες δυνάμεις, λέγοντας ότι «θα σας βρούμε έναν έναν και θα σας παραπέμψουμε στη δικαιοσύνη». Σε βίντεο που είχαν δημοσιοποιήσει τότε οι Αρχές από έφοδο σε διαμέρισμα της Κωνσταντινούπολης, Τούρκοι αστυνομικοί εμφανίζονταν να εντοπίζουν όπλα, ναρκωτικά και ηλεκτρονικές συσκευές. Ενας από τους συλληφθέντες στις εφόδους ήταν πάλι ιδιωτικός ντετέκτιβ, τον οποίο είχε εκπαιδεύσει η Μοσάντ στο Βελιγράδι. Ο συλληφθείς συνέλεγε πληροφορίες για εταιρείες με έδρα τη Μέση Ανατολή, αλλά και για φυσικά πρόσωπα, τοποθετώντας ακόμη και συσκευές ηλεκτρονικής παρακολούθησης σε οχήματα ιδιοκτησίας στόχων των ισραηλινών μυστικών υπηρεσιών.
Στις αρχές Ιανουαρίου, 34 ύποπτοι για κατασκοπεία είχαν τεθεί υπό κράτηση από την αστυνομία, με την κατηγορία από την εισαγγελία για «παρακολούθηση, σωματικές βλάβες και απαγωγή ξένων υπηκόων που ζουν στην Τουρκία».
