Επειτα από μία εβδομάδα που χαρακτηρίστηκε από διεθνείς αναλυτές ως καταστροφική για τη δημόσια εικόνα του Ισραηλινού πρωθυπουργού, Μπέντζαμιν Νετανιάχου, ο στρατός του Ισραήλ, σε μία κίνηση τακτικής, ανακοίνωσε ότι περιορίζει τις δυνάμεις του στη Γάζα.
Συγκεκριμένα, ο ισραηλινός στρατός γνωστοποίησε την Κυριακή ότι μειώνει τον αριθμό των στρατιωτών του που θα συνεχίσουν να επιχειρούν στην περιοχή Χαν Γιουνίς, διατηρώντας μία ταξιαρχία εκεί.
Διευκρίνισε πάντως ότι «σημαντική δύναμη» θα παραμείνει στη Λωρίδα της Γάζας, σηματοδοτώντας ότι ο πόλεμος, που εισέρχεται στον έβδομο μήνα του, συνεχίζεται και θα συνεχίζεται, παρά τις αντιδράσεις, διεθνείς και εσωτερικές, κατά της πολιτικής του Ισραήλ στη Γάζα.
Εν τω μεταξύ, παραμένουν ερωτήματα, ως προς το ενδεχόμενο χερσαίας επίθεσης στη Ράφα.
Νέο στάδιο στον πόλεμο
Τη νέα κίνηση του Ισραήλ κλήθηκαν να αποσαφηνίσουν Ισραηλινοί αξιωματούχοι, όπως ο εκπρόσωπος των Ισραηλινών Αμυντικών Δυνάμεων (IDF) αντισυνταγματάρχης Πίτερ Λέρνερ.
«Πρόκειται για ακόμa ένα στάδιο της πολεμικής προσπάθειας», όπως εξήγησε, μιλώντας στο BBC ο εκπρόσωπος των Ισραηλινών Αμυντικών Δυνάμεων (IDF) αντισυνταγματάρχης Πίτερ Λέρνερ.
Σχολιάζοντας την ανακοίνωση του ισραηλινού στρατού, ο εκπρόσωπος Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ, Τζον Κίρμπι, δήλωσε ότι πρόκειται για «ξεκούραση και επανεκπαίδευση» και «όχι απαραίτητα… για ένδειξη επερχόμενης νέας επιχείρησης για τα στρατεύματα».
Αλλά αργότερα ο Ισραηλινός υπουργός Αμυνας Γιοάβ Γκαλάντ τον «διόρθωσε», τονίζοντας ότι τα στρατεύματα αποχωρούν για να «προετοιμαστούν για τις επόμενες αποστολές τους».
Ο ίδιος τόνισε ότι τα επιτεύγματα στο Χαν Γιουνίς ήταν «εξαιρετικά εντυπωσιακά», προσθέτοντας ότι η Χαμάς έπαψε να λειτουργεί ως στρατιωτική οργάνωση σε όλη τη Γάζα.
Ο αντισυνταγματάρχης Λέρνερ εξήγησε επίσης ότι τα στρατεύματα θα αποχωρήσουν, επειδή ο στρατός έχει ολοκληρώσει την αποστολή του στο Χαν Γιουνίς, το οποίο βομβαρδίζεται εδώ και μήνες.
Κάποιοι από τους εκτοπισμένους που επέστρεψαν σήμερα Δευτέρα σε ό,τι έχει απομείνει από τα σπίτια τους, ανέφεραν από την πλευρά τους ότι δεν αναγνώριζαν τις γειτονιές τους, κάνοντας λόγο για καταστροφή.
Πιέσεις για τον περιορισμό των θυμάτων
Το Ισραήλ έχει προειδοποιήσει εδώ και καιρό για σχεδιαζόμενη χερσαία επίθεση στη νότια πόλη Ράφα, όπου έχουν καταφύγει περισσότεροι από ένα εκατομμύριο εκτοπισμένοι Παλαιστίνιοι.
Σε αυτό το πλαίσιο, κάθε κίνηση του ισραηλινού στρατού στην περιοχή θα μπορούσε να συνδέεται με πιθανές επιχειρήσεις στη συνοριακή πόλη, που για τους κινδύνους τους έχουν προειδοποιήσει τόσο η Ουάσιγκτον όσο και το Κάιρο.
Δεν έγινε σαφές αν η απόσυρση των στρατευμάτων θα καθυστερήσει την επί μακρόν επαπειλούμενη εισβολή στη Ράφα, η οποία, σύμφωνα με την ισραηλινή κυβέρνηση, είναι απαραίτητη για την εξάλειψη της Χαμάς.
Πάντως, μία στρατιωτική επιχείρηση που θα επικεντρωνόταν σε στενότερους στόχους θα μείωνε την πιθανότητα σοβαρών απωλειών μεταξύ των αμάχων, ανέφεραν τη Δευτέρα διεθνείς αναλυτές, κάτι το οποίο ο στενότερος και ισχυρότερος σύμμαχος του Ισραήλ, οι ΗΠΑ, ζητούν ολοένα εντονότερα.
Ο αντισυνταγματάρχης Λέρνερ τόνισε ότι «ο πόλεμος δεν έχει τελειώσει και μπορεί να τελειώσει μόνο όταν επιστρέψουν οι όμηροι στο σπίτι τους και όταν φύγει η Χαμάς».
Πρόσθεσε ακόμη ότι «θα διεξαχθούν περισσότερες επιχειρήσεις». «Η Ράφα είναι σαφώς προπύργιο. Πρέπει να εξαρθρώσουμε τις δυνατότητες της Χαμάς όπου και αν βρίσκονται», ανέφερε ο ίδιος.
Καμία πρόοδος στις διαπραγματεύσεις
Στο διπλωματικό πεδίο, σε αντίθεση με τις αρχικές αναφορές πηγής στο Κάιρο, η Χαμάς ανακοίνωσε νωρίτερα σήμερα Δευτέρα στο Reuters, ότι δεν σημειώθηκε καμία πρόοδος στον νέο γύρο συνομιλιών για την κατάπαυση του πυρός στην αιγυπτιακή πρωτεύουσα.
Στις συνομιλίες συμμετείχαν επίσης αντιπροσωπείες από το Ισραήλ, το Κατάρ και τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Την Κυριακή, το Ισραήλ και η Χαμάς είχαν επιβεβαιώσει ότι και οι δύο έστειλαν αντιπροσωπείες στο Κάιρο για να συμμετάσχουν σε νέες διαπραγματεύσεις.
Η Χαμάς επανέλαβε ότι ζητούμενα ήταν η μόνιμη κατάπαυση του πυρός, η αποχώρηση των ισραηλινών στρατευμάτων από τη Λωρίδα της Γάζας, η επιστροφή των εκτοπισμένων στα σπίτια τους και η ανταλλαγή Ισραηλινών ομήρων με Παλαιστίνιους φυλακισμένους.
Η κυβέρνηση του Νετανιάχου που έχει απορρίψει επανειλημμένα αυτές τις αξιώσεις της Χαμάς, δεν διαφοροποίησε τη στάση της. Παρόλο που για τον πρωθυπουργό του Ισραήλ, ο οποίος, μεταξύ άλλων, πέρασε δύο νύχτες στο νοσοκομείο για εγχείρηση κήλης, η τελευταία εβδομάδα ήταν ίσως η χειρότερή του από την έναρξη του πολέμου.
Το τέλος της «ανοχής»;
Η αρχική εξήγηση του Ισραηλινού πρωθυπουργού για τους θανάτους των εργαζομένων σε ανθρωπιστικές οργανώσεις από επίθεση με μη επανδρωμένα αεροσκάφη του ισραηλινού στρατού – «αυτό συμβαίνει σε καιρό πολέμου», ανέφερε – προκάλεσε οργή σε όλο τον κόσμο την περασμένη εβδομάδα.
Παράλληλα, οι διαμαρτυρίες επέστρεψαν με σφοδρότητα στο Ισραήλ με δεκάδες χιλιάδες πολίτες να διαδηλώνουν εναντίον του, απαιτώντας συμφωνία για την απελευθέρωση των ομήρων που κρατούνται στη Γάζα.
Στους αντικυβερνητικούς διαδηλωτές προστέθηκαν και οι οικογένειες των ομήρων.
Νέα συλλαλητήρια στο Τελ Αβίβ και σε άλλες πόλεις πραγματοποιήθηκαν λίγες ώρες αφότου οι Ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις (IDF) ανέσυραν τη σορό του ομήρου Ελαντ Κατζίρ.
Σύμφωνα με τους διοργανωτές, στις διαμαρτυρίες στο Τελ Αβίβ το Σάββατο συμμετείχαν 100.000 άτομα. Μαζικές διαδηλώσεις πραγματοποιήθηκαν με χιλιάδες συμμετέχοντες στην Ιερουσαλήμ και το βράδυ της Κυριακής.
Παράλληλα, ο σημαντικότερος πολιτικός του αντίπαλος, ο Μπένι Γκαντζ, ζήτησε πρόωρες εκλογές, υπονομεύοντας περαιτέρω την ενότητα της κυβέρνησης πολέμου – οι υπερορθόδοξοι σύμμαχοι του Νετανιάχου στον κυβερνητικό συνασπισμό είναι ήδη σε διαμάχη μαζί του ως προς τη στρατιωτική επιστράτευση.
Η εβδομάδα έκλεισε με αυστηρό σχόλιο του Τζο Μπάιντεν για τους θανάτους των εργαζομένων στην οργάνωση ανθρωπιστικής βοήθειας, που θα μπορούσαν να σηματοδοτούν ακόμη και την αρχή του τέλους της επίθεσης του Ισραήλ.
Οι ΗΠΑ – ο πιο στενός και ισχυρός σύμμαχος του Ισραήλ – προειδοποίησαν ότι η συνεχιζόμενη υποστήριξή τους στον πόλεμο εξαρτάται από «συγκεκριμένα βήματα» για την ενίσχυση της βοήθειας και την αποτροπή θανάτων αμάχων.
Νέα παρέμβαση Γκουτέρες
Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες αναφερόμενος στις επιθέσεις της Χαμάς κατά του Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου έκανε λόγο για «ημέρα πόνου για το Ισραήλ και τον κόσμο».
«Τίποτα δεν μπορεί να δικαιολογήσει τη φρίκη που εξαπέλυσε η Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου. Καταδικάζω για άλλη μια φορά απερίφραστα τη χρήση σεξουαλικής βίας, τα βασανιστήρια, τον τραυματισμό και την απαγωγή αμάχων, την εκτόξευση ρουκετών προς πολιτικούς στόχους και τη χρήση ανθρώπινων ασπίδων», ανέφερε ο Γκουτέρες σε σχόλια που αναρτήθηκαν στο Χ.
The 7th of October is a day of pain for Israel and the world.
Nothing can justify the horror unleashed by Hamas.
I once again condemn the use of sexual violence, torture & kidnapping of civilians, and call for the unconditional release of all the hostages. pic.twitter.com/xdHmDIsxyy
— António Guterres (@antonioguterres) April 6, 2024
«Και ζητώ την άνευ όρων απελευθέρωση όλων των ομήρων που εξακολουθούν να κρατούνται από τη Χαμάς και άλλες ένοπλες ομάδες», πρόσθεσε.
Ο Γκουτέρες έκανε τις παρατηρήσεις σε ομιλία του το Σάββατο με αφορμή τη συμπλήρωση έξι μηνών πολέμου στη Γάζα, κατά τη διάρκεια της οποίας καταδίκασε επίσης τη «συλλογική τιμωρία» των Παλαιστινίων από το Ισραήλ, ενώ εξέφρασε την ανησυχία του για τη «χρήση τεχνητής νοημοσύνης για τον εντοπισμό στόχων».
Αλλάζει κάτι στο Ισραήλ;
Δηλώσεις με αφορμή τη συμπλήρωση έξι μηνών πολέμου, έκανε και ο Νετανιάχου, τονίζοντας ότι το Ισραήλ βρίσκεται «ένα βήμα πριν από τη νίκη».
Επιπλέον, ο ισραηλινός πρωθυπουργός επέμεινε ότι δεν θα υπάρξει κατάπαυση του πυρός χωρίς την απελευθέρωση των Ισραηλινών ομήρων.
«Τα επιτεύγματα του πολέμου είναι σημαντικά: εξουδετερώσαμε 19 από τα 24 τάγματα της Χαμάς, συμπεριλαμβανομένων των ανώτερων διοικητών», είπε.
Ωστόσο, η τελευταία δημοσκόπηση του Ινστιτούτου Δημοκρατίας του Ισραήλ (IDI) διαπίστωσε ότι το 57% των ψηφοφόρων αξιολογεί ως «κακή» ή «πολύ κακή» την επίδοση του Νετανιάχου ως ηγέτη πολέμου, ενώ το 51% επιθυμεί πρόωρες εκλογές και όχι να περιμένει μέχρι το φθινόπωρο του 2026.
Παρά τα ξεκάθαρα μηνύματα ότι ο 74χρονος Νετανιάχου πρέπει να φύγει, ο συνασπισμός του παραμένει σταθερός, τουλάχιστον προς το παρόν και δεν προτίθεται να αλλάξει ριζικά την πολιτική του στη Γάζα.
Το Ισραήλ απέναντι στις πιέσεις, δεν εγκαταλείπει τους στόχους του στον παλαιστινιακό θύλακο, ωστόσο, ενδέχεται να απομακρύνεται από το να συντηρεί μεγάλες δυνάμεις που θα επιχειρούν εκεί, συντρίβοντας τα πάντα στο πέρασμά τους και ενδεχομένως κινείται προς μία τακτική πιο στοχευμένων επιδρομών, όπως στη Δυτική Οχθη.
Επτά μήνες πολέμου σε αριθμούς
Η σύγκρουση Ισραήλ – Χαμάς ξεκίνησε μετά την επίθεση ενόπλων της ισλαμιστικής παλαιστινιακής οργάνωσης στις 7 Οκτωβρίου σε συνοριακές κοινότητες του νότιου Ισραήλ με 1.200 νεκρούς και 250 σε ομηρία.
Το Ισραήλ εκτιμά ότι από τους 130 ομήρους που βρίσκονται ακόμη στη Γάζα, τουλάχιστον 34 είναι νεκροί.
Από την άλλη πλευρά, ο ήδη μεγάλος αριθμός των θυμάτων εξακολουθεί να αυξάνεται και ο λιμός απειλεί ολοένα περισσότερους Παλαιστινίους στη Γάζα.
Περισσότεροι από 33.000 κάτοικοι της Γάζας έχουν χάσει τη ζωή τους από τα αντίποινα του Ισραήλ, σύμφωνα με το υπουργείο Υγείας της Χαμάς, στην πλειονότητά τους άμαχοι.
Επιπλέον, σύμφωνα με την οργάνωση Oxfam, η Γάζα βρίσκεται στα πρόθυρα του λιμού, με 300.000 ανθρώπους που έχουν παγιδευτεί στα βόρεια να ζουν από τον Ιανουάριο με 245 θερμίδες κατά μέσο όρο την ημέρα.
Περίπου 1,7 εκατομμύρια άνθρωποι ακόμη έχουν αναγκαστεί να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους και να εγκατασταθούν σε καταφύγια, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των Ηνωμένων Εθνών.
