«Δύο ‘διαταραγμένες’ αποφάσεις έφεραν το Ισραήλ στα πρόθυρα του τέλους του κόσμου όπως τον ξέρουμε», τονίζει ο αρθρογράφος της Haaretz, Γιούρι Μίσγκαβ, σε ανάλυσή του την Πέμπτη (11/4).
Ο Μίσγκαβ αναφέρεται στη «δολοφονία ανώτερων αξιωματούχων της ιρανικής πρεσβείας στη Δαμασκό και στη δολοφονία των τριών γιων, καθώς και εγγονών του Ισμαήλ Χανίγια», επικεφαλής της Χαμάς ο οποίος εδρεύει στην Ντόχα.
Ο αρθρογράφος κάνει λόγο για «προληπτικές επιθετικές πράξεις που ήταν σχεδιασμένες να ματαιώσουν κάθε πιθανότητα συμφωνίας για τους ομήρους και για κατάπαυση του πυρός στη Λωρίδα της Γάζας».
Ο στόχος ήταν, σύμφωνα με τον ίδιο, «να παρασύρουν το Ισραήλ σε ολοκληρωτικό πόλεμο καταστροφής».
Σύμφωνα με άλλα δημοσιεύματα στον ισραηλινό Τύπο, ο πρωθυπουργός Μπέντζαμιν Νετανιάχου και ο υπουργός Αμυνάς του δεν είχαν ενημερωθεί για το χτύπημα που σκότωσε τους συγγενείς του Χανίγια.
Επιπλέον, η ισραηλινή κυβέρνηση δεν έχει επιβεβαιώσει εμπλοκή της στην επίθεση στο ιρανικό προξενείο, ωστόσο, θεωρείται ευρέως ότι βρίσκεται πίσω της.
Ο Αμερικανός υπουργός Αμυνας, Λόιντ Οστιν, ζήτησε εξηγήσεις, σύμφωνα με τη WSJ από τον Ισραηλινό ομόλογό του Γιόαβ Γκάλαντ, για το ότι δεν είχε ενημερωθεί για μία ενέργεια, «η οποία αυξάνει τους κινδύνους» για τις ΗΠΑ στην περιοχή.
Τα δύο χτυπήματα θα μπορούσαν να θεωρηθούν ως απόρροια μιας λανθασμένης πολιτικής στη Γάζα. «Ακόμα και με νίκη στη Γάζα, το Ισραήλ κινδυνεύει να χάσει τον πόλεμο», αναφέρει ανάλυση της WSJ, σήμερα Παρασκευή. «Τα τακτικά κέρδη δεν έχουν επιτύχει τους στρατηγικούς στόχους του Ισραήλ και πολλοί στον ισραηλινό στρατό κατηγορούν τον Νετανιάχου ότι αποφεύγει τις δύσκολες πολιτικές αποφάσεις», όπως τονίζεται.
Η αυξανόμενη κριτική από τους ξένους συμμάχους, μεταξύ των οποίων και από τον Τζο Μπάιντεν, για τον μεγάλο αριθμό των θυμάτων και τέλος το κύμα αμφισβήτησης στο εσωτερικό, δημιούργησαν ασφυκτικό κλοιό γύρω από τον Νετανιάχου την περασμένη εβδομάδα.
Σε συναγερμό
Μετά τις απειλές αντιποίνων από το Ιράν ωστόσο την Τετάρτη, ο Αμερικανός πρόεδρος επαναβεβαίωσε την «αλύγιστη» δέσμευσή του στη στήριξη της ασφάλειας του Ισραήλ.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες εκτιμούν, σύμφωνα με δημοσιεύματα στο Bloomberg και στη WSJ, ότι επίκειται επίθεση του Ιράν, ενώ σύμφωνα με δημοσίευμα στο ειδησεογραφικό δίκτυο Axios, η Ουάσιγκτον ανέλαβε διπλωματική πρωτοβουλία προκειμένου να αποτρέψει κλιμάκωση της Τεχεράνης, μέσω επίθεσης στο Ισραήλ από την ίδια ή πληρεξουσίους της.
Από την πλευρά του το Κρεμλίνο, ανακοίνωσε την Πέμπτη ότι «η ισραηλινή επίθεση στο ιρανικό προξενείο ήταν παραβίαση όλων των αρχών του διεθνούς Δικαίου», επαναβεβαιώνοντας την προσέγγισή της προς τις θέσεις της Τεχεράνης.
Παράλληλα, το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών κάλεσε τους πολίτες να αποφεύγουν τα ταξίδια στη Μέση Ανατολή και κυρίως στο Ισραήλ, στα παλαιστινιακά εδάφη και στον Λίβανο.
Ενδεικτική της κατάστασης συναγερμού ήταν η απόφαση της Lufthansa που μαζί με τη θυγατρική της Austria Airlines, ήταν οι μοναδικοί δυτικοί αερομεταφορείς με δραστηριότητες στην Τεχεράνη, να προχωρήσουν σε παράταση της αναστολής των πτήσεών τους στην ιρανική πρωτεύουσα για λόγους ασφαλείας.
Η μορφή της κλιμάκωσης
Η κλιμάκωση μοιάζει σχεδόν αναπόφευκτη, σε μία στιγμή που η ανθρωπιστική κρίση στη Γάζα διογκώνεται.
Ο αντίκτυπός της για τους Παλαιστινίους στη Γάζα, τους ομήρους της Χαμάς και για την ευρύτερη περιοχή θα ήταν αντίστοιχος με το είδος τυχόν αντιποίνων που θα επέλεγε το Ιράν.
Αμεσο ιρανικό χτύπημα κατά του Ισραήλ θα σήμαινε γενίκευση της σύγκρουσης, την οποία οι αναλυτές εκτιμούν ότι το Ιράν δεν θέλει.
Πιθανή εναλλακτική θα ήταν επίθεση μέσω ιρανικού πληρεξουσίου, όπως η Χεζμπολάχ του Λιβάνου, η οποία ανταλλάσσει διασυνοριακά πυρά με το Ισραήλ σχεδόν καθημερινά μετά την 7η Οκτωβρίου. Οι ανταλλαγές έχουν ενταθεί τις τελευταίες εβδομάδες.
Την Κυριακή, Ιρανός αξιωματούχος προειδοποίησε ότι οι πρεσβείες του Ισραήλ «δεν είναι πλέον ασφαλείς», υπονοώντας ότι κτήριο προξενείου θα μπορούσε να είναι πιθανός στόχος.
Κάποιοι αναλυτές έχουν υποστηρίξει ότι το Ιράν θα μπορούσε ενδεχομένως να στοχεύσει το Ισραήλ με κυβερνοεπίθεση.
Εν τω μεταξύ, αξιωματούχος της Χαμάς υποστήριξε την Πέμπτη ότι το Ισραήλ υπονομεύει τις διαπραγματεύσεις για εκεχειρία με «βρώμικα εργαλεία», δολοφονώντας γυναίκες και παιδιά.
Ο αντίκτυπος
Τα δύο γεγονότα και η προοπτική των αντιποίνων σε αυτά, αν δεν «δολοφόνησαν» την ελπίδα για τη Γάζα, σίγουρα την απομάκρυναν.
Ακόμα και αν δεν υπάρξει απάντηση του Ιράν ή αν είναι «υπολογισμένη» και αν ο αντίκτυπος των θανάτων των συγγενών του Χανίγια στις συζητήσεις για κατάπαυση του πυρός στη Γάζα περιοριστεί, οι ελπίδες για ανακούφιση των Παλαιστινίων της Γάζας και για απελευθέρωση των ομήρων ψαλιδίστηκαν.
Η διεθνής κοινότητα έχει ήδη «χάσει» την «ηθική της πυξίδα για τη Γάζα», όπως επισήμανε χαρακτηριστικά η αναπληρώτρια γενική γραμματέας του ΟΗΕ την Πέμπτη.
Η Αμίνα Τζ. Μοχάμεντ κάλεσε σε δράση. «Πρέπει να κάνουμε κάτι γι’ αυτό γρήγορα – έχουμε αργήσει. Υπάρχουν χιλιάδες παιδιά που συνεχίζουν να χάνουν τη ζωή τους» ανέφερε, σε μία υπενθύμιση του «κόστους» περαιτέρω καθυστερήσεων.
Εν τω μεταξύ, Αμερικανοί και Ισραηλινοί αξιωματούχοι φοβούνται ότι οι περισσότεροι από τους Ισραηλινούς ομήρους που κρατούνται από τη Χαμάς από τις 7 Οκτωβρίου έχουν σκοτωθεί στην αιχμαλωσία, ανέφερε την Τετάρτη η Wall Street Journal.
Ωστόσο, ο επικεφαλής της CIA, Γουίλιαμ Μπερνς, παρουσίασε νέα πρόταση σε μία προσπάθεια να γεφυρώσει το χάσμα μεταξύ των δύο πλευρών στις διαπραγματεύσεις που συνεχίζονται στο Κάιρο.
Οι ΗΠΑ πιέζουν το Ισραήλ να συμφωνήσει να απελευθερώσει 900 Παλαιστίνιους κρατούμενους στην πρώτη φάση μιας συμφωνίας τριών σταδίων, καθώς και να επιτρέψει την επιστροφή των Παλαιστινίων στη βόρεια Γάζα, σηματοδοτώντας ότι μία εκεχειρία θα μπορούσε να είναι εφικτή.
