Το Πανεπιστήμιο της Βιρτζίνια –ιδρυτής του οποίου ήταν ο Τόμας Τζέφερσον– ήταν ένα ακόμη ίδρυμα ανώτατης εκπαίδευσης που τo περασμένο Σαββατοκύριακο ζήτησε τη συνδρομή της αστυνομίας για τη διάλυση καταυλισμού διαδηλωτών υπέρ της Παλαιστίνης στο campus του. Ο Μπιλ Ανθόλις είναι διευθύνων σύμβουλος του Miller Center για τη μελέτη της αμερικανικής προεδρίας, που υπάγεται στο πανεπιστήμιο. Η «Κ» συναντήθηκε μαζί του στην Αθήνα την περασμένη εβδομάδα και συζήτησε για τα διλήμματα των διοικήσεων των αμερικανικών πανεπιστημίων απέναντι στο κίνημα κατά του πολέμου στη Γάζα, για τη δύσκολη θέση στην οποία βρίσκεται ο πρόεδρος Μπάιντεν κ.ά.
Από τους 27 συλληφθέντες διαδηλωτές («τέθηκαν για λίγο υπό κράτηση και μετά αφέθηκαν ελεύθεροι»), σύμφωνα με τον Ανθόλις, μόνο οι 12 ήταν φοιτητές. «Αλλά υπάρχει δυσαρέσκεια μεταξύ φοιτητών και διδακτικού προσωπικού», προσθέτει, που συνδέεται με το προηγούμενο της επεισοδιακής συγκέντρωσης ακροδεξιών στη Σάρλοτσβιλ (όπου βρίσκεται το πανεπιστήμιο) το 2017.
«Τότε, η διοίκηση του πανεπιστημίου δεν ζήτησε εγκαίρως την παρέμβαση των πολιτειακών αρχών και δεν απετράπη η σύγκρουση μεταξύ των δεξιών εξτρεμιστών και των αντιδιαδηλωτών». Η κριτική, εξηγεί, είναι ότι τότε υπήρξε ολιγωρία κατά των ακροδεξιών εθνικιστών, ενώ τώρα έγινε άμεση επέμβαση κατά των προοδευτικών διαδηλωτών.
Στον απόηχο του 2017, ωστόσο, όπως λέει ο Ανθόλις, το πανεπιστήμιο θέσπισε πολύ συγκεκριμένους κανόνες για τις διαδηλώσεις, απαγορεύοντας ρητώς τους καταυλισμούς. Οταν άρχισαν να στήνονται σκηνές στις 3 Μαΐου, αναφέρει, οι διαδηλωτές προειδοποιήθηκαν ότι παραβιάζουν την πολιτική του ιδρύματος. Την επόμενη μέρα, η πανεπιστημιακή αστυνομία προσπάθησε να εκκενώσει τον καταυλισμό· όταν συνάντησε αντίσταση, οι πανεπιστημιακές αρχές κάλεσαν την πολιτειακή αστυνομία.
Πώς σχολιάζει την κριτική ότι τα αμερικανικά πανεπιστήμια έχουν υπάρξει πολύ λιγότερο πρόθυμα να υπερασπιστούν την ελευθερία έκφρασης συντηρητικών φωνών – και ότι τώρα βρίσκονται αντιμέτωπα με τις συνέπειες αυτής της υποκριτικής στάσης (π.χ. με τις επιθέσεις που δέχονται από τα δεξιά ότι υποθάλπουν τον αντισημιτισμό);
Κανείς στο επιτελείο του Μπάιντεν δεν είναι οπαδός του Νετανιάχου, αλλά όλοι πιστεύουν ότι το Ισραήλ έχει δικαίωμα αυτοάμυνας.
«Σε γενικές γραμμές, τα πανεπιστήμια έχουν επιτύχει να θεσπίσουν δίκαιους κανόνες, που επιβάλλονται αμερόληπτα και στις δύο πλευρές. Δεν υπάρχει αμφιβολία, ωστόσο, ότι οι προοδευτικοί υπερέχουν αριθμητικά συντριπτικά των συντηρητικών, τόσο στις τάξεις των φοιτητών όσο και των καθηγητών – και ότι ενίοτε επιδεικνύουν μηδενική ανοχή σε συντηρητικές απόψεις». Στην παρούσα συγκυρία, «πολλοί από τους φιλοπαλαιστίνιους διαδηλωτές συντάσσονται με τη Χαμάς, ή τουλάχιστον δεν την αποδοκιμάζουν, και ταυτίζονται με λύσεις που έρχονται σε ευθεία αντιπαράθεση με τις αρχές της ελευθερίας του λόγου τις οποίες αξιοποιούν».
Εκλογικές παρενέργειες
Οταν ο Τζο Μπάιντεν ρωτήθηκε, στις 2 Μαΐου, αν οι φοιτητικές κινητοποιήσεις τον έχουν κάνει να επανεξετάσει την πολιτική του στη Μέση Ανατολή, απάντησε μονολεκτικά: «Οχι». Θα του κοστίσει αυτό εκλογικά; Πόση πολιτική επιρροή έχει το φοιτητικό κίνημα;
«Η αμερικανική κυβέρνηση είναι εγκλωβισμένη. Κανείς στο επιτελείο του Μπάιντεν δεν είναι οπαδός του Νετανιάχου, ούτε πιστεύει ότι ο Νετανιάχου μπορεί να συμβάλει σε μια λύση δύο κρατών. Αλλά όλοι πιστεύουν ότι το Ισραήλ έχει δικαίωμα αυτοάμυνας».
Ο Ανθόλις παραπέμπει σε δημοσκοπήσεις που δείχνουν ότι η κοινή γνώμη, ακόμη και νεότεροι ψηφοφόροι, υποστηρίζει τις διαδηλώσεις «μόνο έως ένα σημείο». Στα τέλη της δεκαετίας του ’60, λέει, όταν οι διαδηλώσεις κατά του πολέμου στο Βιετνάμ έγιναν πιο ριζοσπαστικές, η κοινή γνώμη στράφηκε εναντίον τους. «Στην ίδια κατεύθυνση μοιάζουν να κινούνται και οι φιλοπαλαιστίνιοι διαδηλωτές, παρά την ευρεία έγνοια που υπάρχει για την ανθρωπιστική κατάσταση στη Γάζα».
Οι περισσότεροι φοιτητές που νοιάζονται για τους Παλαιστινίους «θα καταλήξουν να ψηφίζουν τους Δημοκρατικούς», προβλέπει, λόγω της απειλής κατά της δημοκρατίας αλλά και του δικαιώματος στην άμβλωση που εκπροσωπεί ο Τραμπ. «Δεν είναι σαφές» όμως αν αυτό θα είναι αρκετό για να νικήσει ο Μπάιντεν.
