Παρά τις διεθνείς αντιδράσεις, η νέα πρόεδρος της Βόρειας Μακεδονίας, Γκορντάνα Σιλιάνοφσκα επέμεινε μέσω του γραφείου Τύπου της ότι έχει «το δικαίωμα να χρησιμοποιεί το όνομα Μακεδονία».
Υπενθυμίζεται ότι στη διάρκεια της χθεσινής ορκωμοσίας της η νέα πρόεδρος δεν αναφέρθηκε στο συνταγματικό όνομα της χώρας αλλά την αποκάλεσε «Μακεδονία».
«Στις δημόσιες εμφανίσεις της, η Μακεδόνας πρόεδρος έχει το δικαίωμα να χρησιμοποιεί το όνομα Μακεδονία, ως πράξη ατομικού δικαιώματος αυτοδιάθεσης και αυτοπροσδιορισμού, σεβόμενη τα βασικά ανθρώπινα δικαιώματα και ελευθερίες και σύμφωνα με τις ευρωπαϊκές αξίες και αρχές» αναφέρεται σε ανακοίνωση του γραφείου της προέδρου.
Στη συνέχεια, ωστόσο, σημειώνεται ότι η Σιλιάνοφσκα «θα τηρήσει τη χρήση της επίσημης συνταγματικής ονομασίας».
«Το επίσημο κείμενο του όρκου, όπως αυτό ετοιμάστηκε από τις υπηρεσίες της Βουλής, υπογράφηκε με τη συνταγματική ονομασία της χώρας, όπως ορίζει το σύνταγμα. Τα τελευταία πέντε χρόνια, τα μακεδονικά θεσμικά όργανα έχουν εκπληρώσει σχεδόν πλήρως τις υποχρεώσεις τους που απορρέουν από τη Συμφωνία των Πρεσπών και η πρόεδρος αναμένει από όλους τους Μακεδόνες εταίρους να σεβαστούν τις διμερείς και πολυμερείς υποχρεώσεις που έχουν αναλάβει έναντι της χώρας».
Επιμένει η Σιλιάνοφσκα
Χθες, παρά τις αντιδράσεις, η Σιλιάνοφσκα επανέλαβε το συνταγματικό της ατόπημα απαντώντας σε συγχαρητήρια ανάρτηση της σουηδικής πρεσβείας στα Σκόπια, καθώς αναφέρθηκε στη χώρα της και πάλι χωρίς το πρώτο συνθετικό του ονόματος.
Ειδικότερα, ευχαριστώντας τη σουηδική πρεσβεία στα Σκόπια για τις ευχές της για την ανάληψη των καθηκόντων της, η Σιλιάνοφσκα αναφέρει: «Ευχαριστώ για τα εγκάρδια συγχαρητήρια. Η Σουηδία και η Ε.Ε. θα έχουν όπως πάντα αφοσιωμένο σύμμαχο την προεδρία της Μακεδονίας».
Congratulations to President Gordana Siljanovska-Davkova @gogamkd on being inaugurated as 🇲🇰first female President. The President put a strong emphasis on women’s rights in her speech in parliament today. Sweden provides assistance to 🇲🇰 in order to support🇪🇺accession ….1/2👇 pic.twitter.com/Unm32rr3BS
— Sweden in North Macedonia (@SwedeninMK) May 12, 2024
Αντιδράσεις από Ελλάδα και Κομισιόν
«Η Ελλάδα απορρίπτει χειρισμούς όπως αυτούς με τους οποίους εγκαινιάζει τη θητεία της η κυρία Σιλιάνοφσκα», τόνισε σε ανάρτησή του ο Κυριάκος Μητσοτάκης, αναφορικά με την ορκωμοσία της προέδρου της Βόρειας Μακεδονίας.
«Δηλώνουμε κατηγορηματικά ότι δεν θα δεχτούμε παρόμοια ολισθήματα. Και επαναλαμβάνουμε ότι κάθε πρόοδος στις διμερείς σχέσεις, όπως και κάθε βήμα των Σκοπίων προς την Ευρώπη, εξαρτώνται από την ειλικρινή τήρηση των συμφωνηθέντων», τονίζει, μεταξύ άλλων, στην ανάρτησή του για το θέμα ο Ελληνας πρωθυπουργός, ο οποίος χαρακτήρισε «παράνομη και ανεπίτρεπτη» την «προκλητική επιλογή» της νέα προέδρου της Βόρειας Μακεδονίας.
Παράλληλα, την προσδοκία ότι η Βόρεια Μακεδονία θα σεβαστεί όλες τις διμερείς συμφωνίες συμπεριλαμβανομένης και της Συμφωνίας των Πρεσπών επανέλαβε σήμερα η Κομισιόν.
Συγκεκριμένα, για ατυχές περιστατικό έκανε λόγο ο εκπρόσωπος της Κομισιόν Πίτερ Στάνο σχολιάζοντας το γεγονός ότι η νέα πρόεδρος της Βόρειας Μακεδονίας δεν αναφέρθηκε στο συνταγματικό όνομα της χώρας, στη διάρκεια της χθεσινής ορκωμοσίας της, ενώ παρέπεμψε στις αντιδράσεις της προέδρου της Κομισιόν και της υπηρεσίας εξωτερικής δράσης της Ε.Ε. (ΕΥΕΔ).
Διευκρίνισε παράλληλα ότι «αυτό που αναμένεται από τη Βόρεια Μακεδονία ήταν πολύ ξεκάθαρα διατυπωμένο στην τελευταία έκθεση προόδου (σ.σ. της χώρας στο πλαίσιο της διεύρυνσης της Ε.Ε.), το περασμένο φθινόπωρο».
Σύμφωνα με τον Πίτερ Στάνο η εν λόγω έκθεση επισημαίνει ότι «η χώρα οφείλει να διατηρήσει καλές σχέσεις με άλλες υπό διεύρυνση χώρες και να συνεχίσει τη δέσμευσή της στο πλαίσιο περιφερειακών πρωτοβουλιών» ενώ υπογραμμίζει ότι «υπάρχουσες διμερείς συμφωνίες χρειάζεται να εφαρμόζονται καλή τη πίστει από όλες τις πλευρές συμπεριλαμβανομένης της Συμφωνίας των Πρεσπών στη Βόρεια Μακεδονία και την Ελλάδα αλλά και της Συνθήκης Φιλίας, Καλής Γειτονίας και Συνεργασίας με τη Βουλγαρία. Αυτό αναμένει η Ε.Ε. από τη Βόρεια Μακεδονία».
Ερωτηθείς παράλληλα εάν η συμπεριφορά της ηγεσίας της Βόρειας Μακεδονίας συνεχίσει να είναι η ίδια (σ.σ. να μη χρησιμοποιείται το συνταγματικό όνομα της χώρας) και για το ποια μέτρα θα μπορούσε να εισηγηθεί η Ε.Ε., ίσως οικονομικά στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής της ενσωμάτωσης, ο Πίτερ Στάνο σημείωσε ότι «οι δηλώσεις από την Ε.Ε. και των εκπροσώπων της, δηλαδή της προέδρου Φον ντερ Λάιεν και εκείνης της κοινής δήλωσης του επιτρόπου Βαρχέλι και του Ζοζέπ Μπορέλ, είναι ξεκάθαρες. Δηλαδή αναμένουμε και προσδοκούμε να εργαστούμε με τις νεοεκλεγείσες αρχές στη Βόρεια Μακεδονία, τόσο με την πρόεδρο όσο και με τη νέα κυβέρνηση σχετικά με το πώς να βοηθήσουμε τη χώρα να προχωρήσει και να ανταποκριθεί στις προσδοκίες που έχει θέσει η Ε.Ε. στο πλαίσιο της ενταξιακής της πορείας της Βόρειας Μακεδονίας».
«Ειλικρινά νομίζουμε, αναμένουμε και πιστεύουμε ότι οι νέες αρχές θα συνεχίσουν να ανταποκρίνονται στις δεσμεύσεις τους και δεν πρόκειται να κάνουμε υποθέσεις για το τι θα συμβεί στην αντίθετη περίπτωση» σημείωσε ο Πίτερ Στάνο.
«Εχουν μια καθαρή αρχή και ευκαιρία να πείσουν όλους στην Ε.Ε. ότι παραμένουν δεσμευμένοι στο ευρωπαϊκό μέλλον της χώρας τους και ότι θα κάνουν ό,τι είναι δυνατόν να προχωρήσουν σε μια επιτυχή ενταξιακή πορεία» κατέληξε ο εκπρόσωπος της Κομισιόν.
Αντιδράσεις από το ΥΠΕΞ της Βόρειας Μακεδονίας
Ηχηρή ήταν η απάντηση του ΥΠΕΞ της Β. Μακεδονίας στο ατόπημα της κ. Σιλιάνοφσκα. Σε ανακοίνωσή του υπογραμμίζει πως «η διατήρηση της ευρωατλαντικής πορείας της χώρας αντιπροσωπεύει ένα θεμελιώδες στρατηγικό συμφέρον και είναι εγγυητής της μακροπρόθεσμης ασφάλειας και σταθερότητας της χώρας».
Η ανακοίνωση του ΥΠΕΞ:
«Το Υπουργείο Εξωτερικών επιβεβαιώνει την πάγια αποφασιστικότητα της χώρας για την απερίφραστη τήρηση των συνταγματικών διατάξεων καθώς και όλων των διεθνών υποχρεώσεων όπως η πλήρης τήρηση της Συμφωνίας Στρατηγικής Εταιρικής Σχέσης μεταξύ της Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας και της Δημοκρατίας της Ελλάδας, γνωστή ως Συμφωνία των Πρεσπών.
Τα τελευταία επτά χρόνια, οι δύο γειτονικές χώρες ανέπτυξαν εξαιρετικά υψηλό επίπεδο πολιτικού διαλόγου, ο οποίος είχε ως αποτέλεσμα την πολλαπλάσια αύξηση της οικονομικής συνεργασίας και την οικοδόμηση θετικών σχέσεων μεταξύ των δύο λαών. Τα παραπάνω είχαν ως αποτέλεσμα την ένταξη της χώρας στο ΝΑΤΟ, το άνοιγμα των διαπραγματεύσεων με την Ευρωπαϊκή Ενωση, καθώς και την αναβάθμιση της Στρατηγικής Εταιρικής Σχέσης σε Στρατηγικό Διάλογο με τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Καλούμε σε εγρήγορση όλους τους πολιτικούς παράγοντες και ιδιαίτερα τους εκλεγμένους αξιωματούχους. Η διατήρηση της ευρωατλαντικής πορείας της χώρας αποτελεί θεμελιώδες στρατηγικό συμφέρον και εγγύηση της μακροπρόθεσμης ασφάλειας και σταθερότητας της χώρας».
Πριν από λίγες ώρες, ο υπηρεσιακός υπουργός Δικαιοσύνης της Βόρειας Μακεδονίας είχε εγείρει θέμα ακύρωσης της ορκωμοσίας της Σιλιάνοφσκα για το ατόπημά της κατά τη διάρκεια της ορκωμοσίας της.
