Την ώρα που ο πόλεμος στην Ουκρανία βρίσκεται σε μια κρίσιμη καμπή, με τη ρωσική επίθεση να κερδίζει σε ορμή τόσο στο ανατολικό μέτωπο του Ντονμπάς όσο και στο βορειοανατολικό μέτωπο του Χάρκοβο, ο Βλαντιμίρ Πούτιν αποφάσισε να διώξει από το υπουργείο Αμυνας τον στρατηγό Σεργκέι Σοϊγκού και να διορίσει στη θέση του τον Αντρέι Μπελούσοφ, οικονομολόγο με μηδενική στρατιωτική πείρα.
Δικαιολογώντας την παράξενη, σε πρώτη ματιά, αλλαγή φρουράς, ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ σημείωσε ότι λόγω του πολέμου στην Ουκρανία οι στρατιωτικές δαπάνες της Ρωσίας πλησιάζουν τα όρια της Σοβιετικής Ενωσης, κάτι που «είναι εξαιρετικά σημαντικό και απαιτεί ειδική προσοχή». Επιπλέον τόνισε ότι «σήμερα νικητής στο πεδίο της μάχης αναδεικνύεται εκείνος που είναι πιο ανοιχτός στην καινοτομία», κάτι που μπορεί να διαβαστεί ως έμμεση κριτική στον Σοϊγκού για καθυστέρηση στον αναγκαίο εκσυγχρονισμό του στρατεύματος.
Υπουργός Αμυνας από το 2012, ο Σεργκέι Σοϊγκού ανήκε στον στενό κύκλο του Βλαντιμίρ Πούτιν, καθώς οι δύο άνδρες περνούσαν αρκετά Σαββατοκύριακα μαζί, κατά κανόνα στην ντάτσα (εξοχική κατοικία) του Ρώσου προέδρου, ενώ δεν ήταν σπάνιες οι κοινές, κυνηγετικές εξορμήσεις τους. Εγινε ωστόσο στόχος έντονης κριτικής, μαζί με τον αρχηγό του γενικού επιτελείου, στρατηγό Βαλέρι Γκερασίμοφ, για τις αποτυχίες του ρωσικού στρατού μετά τις πρώτες ημέρες του πολέμου. Ο ιδρυτής της μισθοφορικής εταιρείας Wagner Γεβγκένι Πριγκόζιν αποπειράθηκε να ανατρέψει τους δύο άνδρες με στρατιωτικό κίνημα, που αποκρούστηκε τον Ιούνιο του 2023. Οι φήμες για επικείμενη αποπομπή του Σοϊγκού ενισχύθηκαν ύστερα από τη σύλληψη ενός στενού συνεργάτη του, του υφυπουργού Αμυνας Τιμούρ Ιβάνοφ, τον περασμένο μήνα, για υπόθεση διαφθοράς.
Αμετακίνητος ο Σεργκέι Λαβρόφ από το υπουργείο Εξωτερικών, δηλώνει ότι η Ρωσία είναι έτοιμη να αντιμετωπίσει δυτικά στρατεύματα στο πεδίο της μάχης.
Τις εντυπώσεις για την αποπομπή του Σοϊγκού προσπάθησε να μετριάσει ο Ρώσος πρόεδρος αναθέτοντάς του το αξίωμα του γραμματέα του Εθνικού Συμβουλίου Ασφαλείας, θέση που κατείχε ο επίσης στενός συνεργάτης του, Νικολάι Πατρούσεφ. Επισήμως ανακοινώθηκε ότι ο Πατρούσεφ θα αναλάβει άλλο ρόλο, χωρίς να διευκρινιστεί ποιος θα είναι αυτός. Ο Βαλέρι Γκερασίμοφ διατήρησε τη θέση του στο γενικό επιτελείο, κάτι που δεν προοιωνίζεται σημαντικές αλλαγές στο επιχειρησιακό πεδίο. Ο 65χρονος Μπελούσοφ διετέλεσε πρώτος αναπληρωτής πρωθυπουργός της Ρωσίας από το 2020, αλλά έχει μικρή πείρα από την άσκηση εκτελεστικής εξουσίας. Υπήρξε οικονομικός σύμβουλος του Πούτιν και κέρδισε την εκτίμησή του καθώς του αναγνωρίστηκε η συμβολή του στην επιτυχή αντιμετώπιση των δυτικών κυρώσεων και στη σταθεροποίηση της ρωσικής οικονομίας. Στις πρώτες δηλώσεις μετά τον διορισμό του έδωσε έμφαση στα οικονομικά και στεγαστικά προβλήματα των ανδρών των ενόπλων δυνάμεων.
Το αξίωμα του πρωθυπουργού διατήρησε ο Μιχαήλ Μισούστιν με αναπληρωτή τον Αλεξάντερ Νόβακ, ενώ στο υπουργείο Εξωτερικών παρέμεινε ο Σεργκέι Λαβρόφ, αμετακίνητος στην κορυφή της ρωσικής διπλωματίας από το 2002. Αμέσως μετά τον ανασχηματισμό φρόντισε να στείλει ένα σκληρό μήνυμα προς τη Δύση. Μιλώντας σε ακρόαση κοινοβουλευτικής επιτροπής για το ενδεχόμενο αποστολής στρατευμάτων δυτικών χωρών στην Ουκρανία, δήλωσε: «Είναι δικαίωμά τους να το κάνουν. Αν θέλουν να συναντηθούμε στο πεδίο της μάχης, ας γίνει το θέλημά τους, ας συναντηθούμε στο πεδίο της μάχης».
Η τοποθέτηση του Λαβρόφ παρέπεμπε στις δηλώσεις του Γάλλου προέδρου Εμανουέλ Μακρόν, ο οποίος άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο αποστολής στρατευμάτων του ΝΑΤΟ στην Ουκρανία. Απαντώντας σε άλλη ερώτηση για την επικείμενη ειρηνευτική διάσκεψη που θα συγκληθεί στην Ελβετία για το Ουκρανικό, χωρίς τη συμμετοχή της Μόσχας, δήλωσε ότι ισοδυναμεί με «τελεσίγραφο» προς τη χώρα του και ότι «κανείς δεν μπορεί να μιλάει κατ’ αυτόν τον τρόπο, ειδικά σε εμάς».
Προέλαση της Ρωσίας στο Χάρκοβο
Επιθέσεις από δύο κατευθύνσεις στην περιοχή του Χαρκόβου εξαπέλυσε το Σαββατοκύριακο ο ρωσικός στρατός και σημείωσε «τακτικές επιτυχίες», αναγνώρισε το ουκρανικό γενικό επιτελείο, ενώ ο πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι δήλωσε ότι ο στρατός του έχει εμπλακεί σε «αμυντικές μάχες, σφοδρές μάχες σε μεγάλο μέρος της μεθοριακής περιοχής». Τα διεθνή πρακτορεία ανέφεραν ότι μέσα σε δύο ημέρες ο ρωσικός στρατός κατέλαβε 106 τετραγωνικά χιλιόμετρα και τουλάχιστον επτά χωριά. Υπό άμεση απειλή βρίσκεται το Βόβτσακ, κωμόπολη με πληθυσμό 17.000 κατοίκων προ της ρωσικής εισβολής.
Στρατιωτικοί αναλυτές εκτιμούν ότι βασικός στόχος της ρωσικής επίθεσης στην περιοχή του Χαρκόβου είναι να αναγκαστούν οι Ουκρανοί να μεταφέρουν εκεί δυνάμεις, κάτι που θα αποδυναμώσει την άμυνά τους στο ανατολικό μέτωπο του Ντονμπάς, όπου η Ρωσία έχει και εκεί την πρωτοβουλία και πιέζει για νέες εδαφικές κατακτήσεις. Επιπλέον επιδιώκει να δημιουργήσει νεκρή ζώνη ώστε να ελαττωθεί η πίεση στη μεθοριακή, ρωσική περιοχή του Μπέλγκοροντ, η οποία γίνεται συχνά στόχος ουκρανικών βομβαρδισμών και επιδρομών. Το ίδιο το Χάρκοβο, δεύτερη σε πληθυσμό πόλη της Ουκρανίας, απέχει περίπου 30 χλμ. από τα ρωσικά στρατεύματα και για την ώρα δεν κινδυνεύει.
