Τη δεύτερη επίσκεψή του στην Κίνα σε διάστημα επτά μηνών πρόκειται να πραγματοποιήσει την Πέμπτη ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν, ο οποίος θα συναντηθεί με τον Κινέζο ομόλογό του Σι Τζινπίνγκ.
Σημειώνεται ότι αυτό είναι το πρώτο ταξίδι του Πούτιν στο εξωτερικό έπειτα από την επανεκλογή του στη ρωσική προεδρία τον περασμένο Μάρτιο. Επιπλέον, η αυριανή θα είναι η τέταρτη συνάντηση του Ρώσου και του Κινέζου ηγέτη από τότε που η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία, τον Φεβρουάριο του 2022.
Κατά το διάστημα αυτό, το Πεκίνο εξελίχθηκε σε ζωτικής σημασίας εταίρο για τη Μόσχα, στην προσπάθειά της να μειώσει τον αντίκτυπο των κυρώσεων που της έχουν επιβάλει οι ΗΠΑ και άλλες χώρες. Τίνι τρόπω όμως τη βοηθά σε αυτό η σύμμαχος Κίνα;
Στέλνει το Πεκίνο όπλα στη Ρωσία;
Η Κίνα έχει αρνηθεί επανειλημμένα τους ισχυρισμούς ότι προμηθεύει τη Ρωσία με όπλα.
Σε συνέντευξή του στο BBC κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του στο Πεκίνο τον περασμένο μήνα, ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Αντονι Μπλίνκεν είπε: «Η αποστολή πραγματικών όπλων από την Κίνα στη Ρωσία για χρήση τους στην Ουκρανία είναι κάτι που δεν συμβαίνει».
Παρ’ όλα αυτά η Κίνα έχει κατηγορηθεί ότι ενισχύει την πολεμική μηχανή της Μόσχας, παρέχοντάς της εργαλεία κρίσιμης σημασίας.
Ο Αντ. Μπλίνκεν δήλωσε: «Αυτά χρησιμοποιούνται ώστε να βοηθήσουν τη Ρωσία στην τεράστια προσπάθεια κατασκευής περισσότερων πυρομαχικών αρμάτων μάχης, τεθωρακισμένων οχημάτων και πυραύλων».
Περίπου το 70% των μηχανημάτων και το 90% των μικροηλεκτρονικών που εισάγει η Ρωσία προέρχονται από την Κίνα, πρόσθεσε ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας.
Οι κυρώσεις που ανακοινώθηκαν από την Ουάσιγκτον τον Μάιο θέτουν στο στόχαστρο περίπου 20 εταιρείες με έδρα την Κίνα και το Χονγκ Κονγκ. Οπως ανέφερε η αμερικανική πλευρά, η μία εξ αυτών πραγματοποιούσε εξαγωγές εξαρτημάτων για drones, ενώ οι άλλες φέρεται να είχαν βοηθήσει τη Μόσχα να παρακάμψει τις δυτικές κυρώσεις σε άλλους τεχνολογικούς τομείς.
«Υπάρχουν στοιχεία ότι η Κίνα είναι ο μεγαλύτερος εξαγωγέας ημιαγωγών στη Ρωσία, συχνά μέσα από εταιρείες “κελύφη” (shell companies) στο Χονγκ Κονγκ και στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα», αναφέρει η Μαρία Σαγκίνα από το Διεθνές Ινστιτούτο Στρατηγικών Σπουδών, μια δεξαμενή σκέψης με έδρα το Ηνωμένο Βασίλειο.
«Κάποιες κινεζικές εταιρείες παρέχουν επίσης μη στρατιωτικά drones, εκμεταλλευόμενες την γκρίζα ζώνη μεταξύ στρατιωτικών και μη στρατιωτικών σκοπών», προσθέτει.
Η Κίνα υπερασπίζεται τις εμπορικές της σχέσεις με τη Μόσχα, λέγοντας ότι δεν της παρέχει θανατηφόρα όπλα και «διαχειρίζεται με σύνεση την εξαγωγή αντικειμένων διπλής χρήσης, σύμφωνα με τους νόμους και τους κανονισμούς».
Σύμφωνα πάντως με ανάλυση στοιχείων των κινεζικών τελωνειακών αρχών από τη δεξαμενή σκέψης Carnegie Endowment, το Πεκίνο εξάγει κάθε μήνα στη Ρωσία τέτοια αντικείμενα –που μπορούν αν χρησιμοποιηθούν για εμπορικούς αλλά και για στρατιωτικούς σκοπούς– συνολικής αξίας άνω των 300 εκατ. δολαρίων.
Η ίδια δεξαμενή σκέψης αναφέρει ότι η λίστα συμπεριλαμβάνει αντικείμενα που οι ΗΠΑ χαρακτηρίζουν «υψηλής προτεραιότητας» και είναι απαραίτητα για την κατασκευή όπλων, από drones μέχρι άρματα μάχης.
Παράλληλα, η RUSI, μία άλλη δεξαμενή σκέψης με έδρα τη Βρετανία, προειδοποιεί για το ενδεχόμενο χρήσης κινεζικής δορυφορικής τεχνολογίας για τη συλλογή πληροφοριών από το μέτωπο των μαχών στην Ουκρανία.
Πόσο έχει αυξηθεί το εμπόριο μεταξύ Κίνας και Ρωσίας;
Το Πεκίνο εξελίχθηκε στον βασικότερο προμηθευτή της Μόσχας σε αυτοκίνητα, ρουχισμό, πρώτες ύλες και πολλά ακόμη προϊόντα, αφού οι δυτικές χώρες επέβαλαν κυρώσεις στη Ρωσία.
Το εμπόριο μεταξύ Κίνας και Ρωσίας άγγιξε το ποσό-ρεκόρ των 240 δισ. δολαρίων το 2023, σημειώνοντας αύξηση μεγαλύτερη του 64% από το 2021 –πριν δηλαδή από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία– όπως δείχνουν επίσημα στοιχεία από την Κίνα.
Οι ρωσικές εισαγωγές από την Κίνα αγγίζουν τα 111 δισ. δολάρια, ενώ οι εξαγωγές τα 129 δισ. δολάρια, σύμφωνα με τα στοιχεία.
Οι εξαγωγές κινεζικών αυτοκινήτων και εξαρτημάτων προς τη Ρωσία έφτασαν τα 23 δισ. δολάρια το 2023, έχοντας αυξηθεί κατά 6 δισ. συγκριτικά με το προηγούμενο έτος.
«Το ρωσικό φυσικό αέριο τροφοδοτεί πολυάριθμα κινεζικά νοικοκυριά, και κινεζικής κατασκευής οχήματα κυκλοφορούν στους δρόμους της Ρωσίας», είχε αναφέρει ο Κινέζος ΥΠΕΞ, Γουάνγκ Γι, τον Μάρτιο.
Ωστόσο, κάποιοι ειδικοί θεωρούν αυτή τη σχέση «ετεροβαρή», καθώς η Ρωσία είναι πιο εξαρτημένη από την Κίνα παρά το αντίθετο.
Από το 2023, η Κίνα έγινε ο κορυφαίος εμπορικός εταίρος της Ρωσίας, ενώ η Ρωσία βρίσκεται έκτη στην αντίστοιχη λίστα των εταίρων του Πεκίνου.
Πόσο πετρέλαιο και αέριο αγοράζει η Κίνα από τη Ρωσία;
Περίπου το μισό από το συνολικό εισόδημα της ρωσικής κυβέρνησης προέρχεται από το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο.
Εξαιτίας όμως των δυτικών κυρώσεων μετά την εισβολή στην Ουκρανία, οι πωλήσεις στις ΗΠΑ, στο Ηνωμένο Βασίλειο και στις χώρες της Ε.Ε. έχουν σημειώσει δραματική μείωση.
Σημαντικό μέρος αυτής της μείωσης έχει καλυφθεί με αυξημένες πωλήσεις στην Ασία και κυρίως στην Κίνα και την Ινδία.
Το 2023, η Ρωσία ξεπέρασε τη Σαουδική Αραβία ως κορυφαίος προμηθευτής της Κίνας σε αργό πετρέλαιο. Το Πεκίνο έχει εισαγάγει 107 εκατ. τόνους αργού πετρελαίου από τη Μόσχα – ποσότητα αυξημένη κατά 24% σε σχέση με το 2022.
Οι ανεπτυγμένες οικονομίες των G7, μαζί με την Ε.Ε. και την Αυστραλία, έχουν προσπαθήσει να περιορίσουν τα εισοδήματα της Ρωσίας, επιβάλλοντας παγκόσμιο πλαφόν στην τιμή του πετρελαίου της που μεταφέρεται μέσω θαλάσσης.
Ωστόσο η Κίνα συνέχισε να αγοράζει ρωσικό αργό σε τιμή ανώτερη από εκείνη του πλαφόν.
Η Ινδία, η οποία συντηρεί τη σχέση πολλών δεκαετιών που έχει με τη Ρωσία, έχει επίσης αποτελέσει έναν σημαντικό αγοραστή πετρελαίου μετά την εισβολή στην Ουκρανία.
Το μερίδιο της Ρωσίας στις συνολικές εισαγωγές πετρελαίου της Ινδίας άγγιξε το ποσοστό-ρεκόρ του 44% τον Ιούνιο του 2023, σύμφωνα με την ινδική Bank of Baroda.
Το 2023, η Κίνα εισήγαγε επίσης οκτώ εκατ. τόνους υγραερίου (LPG) από τη Ρωσία, ποσότητα αυξημένη κατά 77% από το 2021.
Οι δύο χώρες σχεδιάζουν μάλιστα να επεκτείνουν τους ενεργειακούς τους δεσμούς, συμπεριλαμβανομένου ενός νέου αγωγού –που ονομάζεται «Power of Siberia 2»–- για την εξαγωγή φυσικού αερίου από τη ρωσική περιοχή της δυτικής Σιβηρίας προς τη βορειοανατολική Κίνα.
Η Κίνα λαμβάνει ήδη αέριο από τη Ρωσία μέσω του αρχικού αγωγού «Power of Siberia», ο οποίος χρησιμοποιείται από το 2019.
Πηγή: BBC
