Iστορίες καταστροφής, διανθισμένες με βιτριολικές ειρωνείες για τον Εμανουέλ Μακρόν, τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι και την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Ψευδείς αναρτήσεις που διαδίδουν πως οι Ουκρανοί είναι δήθεν «έτοιμοι να εκθρονίσουν» τον ηγέτη τους, ότι ο Μακρόν «παραβιάζει εγχώριους κανόνες» με τη γαλλική βοήθεια προς την Ουκρανία και αναφορές για απειλές σε βάρος της Γερμανίας εξ ανατολών.
Σύμφωνα με νέα έρευνα, αυτά είναι μερικά μόνο παραδείγματα μιας τεράστιας φιλορωσικής προπαγάνδας με αποδέκτες κυρίως Γάλλους και Γερμανούς πολίτες στο Facebook, μόλις έναν μήνα πριν τις ευρωεκλογές.
Οι διαφημίσεις – που συλλέχθηκαν από τον εμπειρογνώμονα τεχνολογίας Πολ Μπουσάντ, διαμοιράστηκαν όλες στο Facebook κατά τη διάρκεια των πρώτων 13 ημερών του Μαΐου. Σύμφωνα με τον Μπουσάντ, καμία δεν είχε χαρακτηριστεί από την πλατφόρμα ως πολιτική διαφήμιση, κάτι που θεωρείται ως σαφή παραβίαση των κανόνων της Meta και «πιθανή παραβίαση» του δικαίου της ΕΕ. Τον Απρίλιο, το εκτελεστικό όργανο της Ε.Ε. ξεκίνησε έρευνα για τη Meta λόγω υποψιών πως απέτυχε να αποτρέψει τη διάδοση παραπλανητικών διαφημίσεων και παραπληροφόρησης.
Ο Μπουσάντ, διδακτορικός ερευνητής στη Σχολή Ανώτερων Σπουδών Κοινωνικών Επιστημών στο Παρίσι, θεωρεί ότι οι διαφημίσεις αποκαλύπτουν μια «συστημική αποτυχία» της Meta. Σε προηγούμενη έκθεση για το AI Forensics, είχε διαπιστωθεί ότι οι διαφημίσεις φιλορωσικής προπαγάνδας είχαν φτάσει σε 38 εκατομμύρια λογαριασμούς στη Γαλλία και τη Γερμανία μεταξύ του Αυγούστου 2023 και του Μαρτίου 2024, με τις περισσότερες να περνούν απαρατήρητες.
Το σύστημα ανίχνευσης της Meta είχε καταφέρει να εντοπίσει λιγότερες από το 5% των «αδήλωτων» πολιτικών διαφημίσεων στο Facebook, που προβλήθηκαν σε 16 ευρωπαϊκές χώρες, σύμφωνα με την AI Forensics.
«Είναι τεχνικά εφικτό να ανιχνεύουμε σε πραγματικό χρόνο ένα συντονισμένο δίκτυο προπαγάνδας», λέει ο Μπουσάντ. «Το γεγονός ότι η Meta δεν ασχολείται συστηματικά με αυτό το ζήτημα δείχνει περισσότερο έλλειψη προθυμίας, παρά έλλειψη τεχνικής δυνατότητας».
Η Meta δήλωσε ότι χαιρετίζει την έρευνα σχετικά με την ύποπτη δραστηριότητα, αλλά απέρριψε τον ισχυρισμό ότι δεν έχει λάβει μέτρα. «Ενώ τα συνολικά ευρήματα (σ.σ. σχετικά με τις διαφημίσεις του Μαΐου) δεν μας είναι διαθέσιμα, ένα δείγμα αυτών των διαφημίσεων δείχνει σαφώς ότι η ομάδα ασφαλείας μας τις είχε ήδη μπλοκάρει και είχε απενεργοποιήσει τις σελίδες πίσω από αυτές τις διαφημίσεις», στο πλαίσιο των καθημερινών ελέχων για ύποπτη ψηφιακή συμπεριφορά.
Η Meta είχε διαψεύσει και τα αποτελέσματα προηγούμενης έκθεσης της AI Forensics, υποστηρίζοντας ότι οι επίμαχες σελίδες που είχαν αναφερθεί, αφαιρέθηκαν μέσα σε λίγες ώρες. «Πρόκειται για ένα ιδιαίτερα εχθρικό περιβάλλον όπου κακόβουλες ομάδες εξελίσσουν συνεχώς τις τακτικές τους για να αποφύγουν την ανίχνευση (…) για αυτό και επενδύουμε πολύ στην τακτική, δημόσια κοινοποίηση της έρευνας μας για τις απειλές», σημειώνει η Meta.
Η παραπληροφόρηση είναι μία μόνο πτυχή των ξένων παρεμβάσεων που καλούνται να αντιμετωπίσουν οι ευρωπαϊκές δημοκρατίες, μαζί με την κατασκοπεία, τις εκστρατείες άσκησης επιρροής και τις κυβερνοεπιθέσεις.
Το επίπεδο της απειλής είναι πολύ υψηλό, δήλωσε στον Observer η Νάταλι Λουαζό, Γαλλίδα ευρωβουλευτής του κόμματος του Μακρόν, η οποία προεδρεύει της υποεπιτροπής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την ασφάλεια και την άμυνα.
«Η Ρωσία επενδύει εδώ και δεκαετίες στις παρεμβάσεις σε ορισμένες δυτικές χώρες, ιδίως στη Γαλλία», σημείωσε η ευρωβουλευτής, αναφερόμενη στην υποστήριξη του Κρεμλίνου προς γαλλικά πολιτικά κόμματα, τους στενούς δεσμούς με Γάλλους διανοούμενους και πολιτικούς και τις «τεράστιες» επενδύσεις της Ρωσίας σε μεθόδους χειραγώγησης της πληροφορίας
Ούτε πρόκειται για μια αφηρημένη απειλή. «Δεν είναι επιστημονική φαντασία, συμβαίνει ήδη», δήλωσε η Λουαζό, αναφερόμενη στις εκλογές του 2023 στη Σλοβακία, όπου ένας φιλοευρωπαίος, φιλονατοϊκός υποψήφιος, ο Μίχαλ Σιμέτσκα της «Προοδευτικής Σλοβακίας», έχασε από τον Ρόμπερτ Φίτσο, τον ηγέτη που έπεσε θύμα απόπειρας δολοφονίας αυτή την εβδομάδα που συγκλόνισε την Ευρώπη. Η ήττα του Σιμέτσκα ήρθε μετά την κυκλοφορία ενός ψεύτικου ηχογραφημένου μηνύματος, που τον παρουσίαζε να συζητά ότι θα νοθεύσει τις εκλογές εξαγοράζοντας ψήφους.
Ευρωπαίοι αξιωματούχοι έχουν διαπιστώσει χιλιάδες παραδείγματα παραπληροφόρησης την τελευταία δεκαετία. Και είναι προετοιμασμένοι για ένα κύμα κακόβουλων αναρτήσεων τις τελευταίες ημέρες πριν από τις κάλπες, με στόχο να σπείρουν αμφιβολίες και σύγχυση σχετικά με τη δημοκρατική διαδικασία.
Σε πρόσφατες εκλογές σε όλη την ήπειρο, ψηφοφόροι ήρθαν αντιμέτωποι με κατασκευασμένες ιστορίες για «εκλογικά στιλό με μελάνι που εξαφανίζεται», «ψεύτικες κάλπες» και δήθεν απάτες μέσω των επιστολικών ψήφων ή της διαδικτυακής ψηφοφορίας.
Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, η οποία διεξάγει εκστρατεία για μια δεύτερη θητεία ως πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, υποσχέθηκε την περασμένη εβδομάδα ότι, εάν επανεκλεγεί, θα δημιουργήσει ένα κέντρο στην Ε.Ε. που θα εστιάζει στην αντιμετώπιση των ξένων παρεμβάσεων.
«Η Ευρώπη χρειάζεται τώρα τη δική της ειδική δομή για την αντιμετώπιση ξένων παρεμβάσεων», δήλωσε η φον ντερ Λάιεν σε συνέδριο για τη δημοκρατία στην Κοπεγχάγη. Η δομή αυτή, πρόσθεσε η φον ντερ Λάιεν, θα είναι «άγρυπνη και ασυμβίβαστη» σε ό,τι αφορά την επιβολή της νομοθεσίας της Ε.Ε., ιδίως του νόμου για τις ψηφιακές υπηρεσίες, που αποσκοπεί στην προστασία των πολιτών από την παραπληροφόρηση.
Με πληροφορίες από Guardian
