Καθώς ο Ρόμπερτ Φίτσο αναρρώνει μετά την απόπειρα δολοφονίας σε βάρος του, οι Σλοβάκοι αναρωτιούνται σε τι είδους ηγέτη θα έχει μετατραπεί ο πρωθυπουργός τους μετά την παραλίγο θανατηφόρα περιπέτεια που πέρασε.
Το ερώτημα που αναδύεται είναι εάν ο Φίτσο θα γυρίσει σελίδα ή εάν θα αναζητήσει εκδίκηση, θυμίζοντας ακόμη περισσότερο τον Ούγγρο ομόλογό του, Βίκτορ Ορμπαν.
Ο Φίτσο δέχθηκε πυροβολισμούς από κοντινή απόσταση την περασμένη εβδομάδα, σε μια επίθεση που, σύμφωνα με τις Αρχές, είχε πολιτικά κίνητρα. Την Κυριακή, το υπουργείο Εσωτερικών της Σλοβακίας είπε ότι ο δράστης, ο οποίος συνελήφθη επιτόπου, είναι πιθανό να μην έδρασε μόνος του, όπως θεωρείτο προηγουμένως. Σημειώνεται ότι η κατάσταση της υγείας του Φίτσο σταθεροποιήθηκε μετά από δύο χειρουργικές επεμβάσεις.
Οι σχέσεις με Ε.Ε. και Μόσχα
Η απόπειρα δολοφονίας συντάραξε τόσο τον σλοβακικό λαό όσο και ολόκληρη την ευρωπαϊκή ήπειρο, μόλις λίγες εβδομάδες πριν από τις ευρωεκλογές. Το Κοινοβούλιο στην Μπρατισλάβα ανέστειλε τη λειτουργία του και τα κύρια κόμματα κάλεσαν σε προσωρινή διακοπή των εκστρατειών για τις ευρωκάλπες.
«Ο κόσμος εστιάζει πλέον στο εάν ο Φίτσο μπορεί να αναρρώσει, αλλά θα υπάρξουν συζητήσεις για το τι θα κάνει στη συνέχεια», αναφέρει ο πολιτικός σύμβουλος Ματέι Κοβάτς.
«Εχω δει κάθε είδους αλλαγή και συμφωνία που μπόρεσε να κάνει ο Φίτσο και αισθάνομαι ότι είναι ο πιο ταλαντούχος πολιτικός μας, αλλά μέχρι στιγμής το έχει χρησιμοποιήσει αυτό κυρίως για να παραμείνει στην εξουσία παρά για να υποστηρίξει ένα μακροπρόθεσμο όραμα για τη χώρα».
Τον Οκτώβριο, ο φίλα προσκείμενος στη Μόσχα πολιτικός άρχισε την τέταρτη θητεία του ως πρωθυπουργός σε έναν δυσκίνητο συνασπισμό, του οποίου ηγείται το κόμμα του Φίτσο με όνομα «Smer». Αξιοποιώντας το φιλορωσικό αίσθημα που υπάρχει εδώ και πολύ καιρό στη χώρα, ο Φίτσο έχει επικρίνει την Ε.Ε. για τις κυρώσεις κατά της Μόσχας, ενώ έχει καλέσει σε διευθέτηση του πολέμου στην Ουκρανία μέσω διαπραγματεύσεων – μία γραμμή που ακολουθεί το Κρεμλίνο.
Ο 59χρονος πολιτικός είναι παρών στο Κοινοβούλιο της Σλοβακίας από το 1992, ενώ απέκτησε κυρίαρχο ρόλο στην εγχώρια πολιτική της Σλοβακίας από τότε που η χώρα έγινε μέλος της Ε.Ε., πριν από δύο δεκαετίες. Παράλληλα, έχει οδηγήσει στη δημιουργία διχασμών εντός της σλοβακικής κοινωνίας, συνάπτοντας παράλληλα παρασκηνιακές συμφωνίες με διάφορα μέρη προκειμένου να αναλάβει την εξουσία.
Παρά το γεγονός ότι ο Φίτσο ήταν κομουνιστής πριν από την πτώση του Τείχους του Βερολίνου και χαρακτήριζε το κόμμα του, «Smer», ως σοσιαλδημοκρατικό, με τα χρόνια έγινε συντηρητικός εθνικιστής. Ηγήθηκε μάλιστα μιας εκστρατείας εναντίον της Ε.Ε., της Ουκρανίας και της μετανάστευσης, στο πλαίσιο των γενικών εκλογών στη χώρα του το περασμένο έτος.
Ομοιότητες και διαφορές με Ορμπαν
Από τότε που επέστρεψε στην εξουσία, όμως, δεν προσπάθησε να εμποδίσει την ευρωπαϊκή βοήθεια προς το Κίεβο, σε αντίθεση με τον σύμμαχό του Βίκτορ Ορμπαν. Η κυβέρνηση Φίτσο έχει μάλιστα επιτρέψει στις ιδιωτικές αμυντικές εταιρείες της Σλοβακίας να στείλουν περισσότερα όπλα στην Ουκρανία.
Σε εγχώριο επίπεδο, ωστόσο, ο Φίτσο έχει μιμηθεί τον Ορμπαν σε μια σειρά από πολιτικές, κάνοντας βήματα ώστε να καταπνίξει τις φωνές εναντίον του στα ΜΜΕ, στην κοινωνία των πολιτών και στις Αρχές επιβολής του νόμου. Αυτές του οι κινήσεις έχουν επικριθεί από τις Βρυξέλλες, από τη φιλελεύθερη αντιπολίτευση της χώρας του καθώς και από ομάδες για τα ανθρώπινα δικαιώματα, με όλους τους προαναφερθέντες να προειδοποιούν ότι η Σλοβακία κατευθύνεται προς τον αυταρχισμό σαν τη γειτονική της Ουγγαρία.
Κάποιοι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι φοβούνται ότι ο Φίτσο θα μπορούσε να γίνει μια ακόμη πιο αποσταθεροποιητική δύναμη εντός του ΝΑΤΟ, όπως και ο Ορμπαν, ο οποίος προκάλεσε καθυστερήσεις στην ένταξη της Φινλανδίας και της Σουηδίας στη Συμμαχία. Πριν από την απόπειρα δολοφονίας σε βάρος του, ο Φίτσο και ο Ορμπαν είχαν εκφράσει τη διαφωνία τους στο να γίνει ο Ρούτε ο επόμενος γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ.
Μέχρι τώρα ωστόσο ο Φίτσο φαίνεται να είναι πιο διαλλακτικός σε παρασκηνιακό επίπεδο συγκριτικά με το έντονο ύφος που υιοθετεί στις δημόσιες εμφανίσεις του, αναφέρει ένας ανώτερος αξιωματούχος της Ε.Ε., προσθέτοντας ότι ο Σλοβάκος πρωθυπουργός «σίγουρα δεν πήγαινε τόσο μακριά όσο ο Ορμπαν».
Ξανά σε σημείο καμπής ο Φίτσο
Δεν είναι πάντως η πρώτη φορά που ο Φίτσο βρίσκεται σε σημείο καμπής. Το 2018, αναγκάστηκε να παραιτηθεί από τη θέση του πρωθυπουργού εν μέσω μαζικών διαμαρτυριών για τη δολοφονίας ενός δημοσιογράφου, του Γιαν Κουτσιάκ, και της αρραβωνιαστικιάς του. Ο Κουτσιάκ ερευνούσε διασυνδέσεις μεταξύ του «Smer» και του οργανωμένου εγκλήματος.
«Ο Φίτσο ξέρει πώς να ελίσσεται σε ταραγμένα νερά, αλλά αποτέλεσε σημαντικό σοκ για εκείνον το πόσο βίαια εκδιώχθηκε από την εξουσία το 2018», αναφέρει ένας Δυτικός διπλωμάτης στην Μπρατισλάβα.
«Τώρα κάνει έξυπνους και οπορτουνιστικούς υπολογισμούς, οι οποίοι συνδυάζονται με μια εκδικητικότητα εναντίον εκείνων που τον εκδίωξαν, μεταξύ των οποίων βρίσκεται μια μεγάλη λίστα από δημοσιογράφους, δικαστικούς και ακτιβιστές της κοινωνίας των πολιτών».
Αλλοι αξιωματούχοι της Ε.Ε. εξακολουθούν να ελπίζουν ότι ο Φίτσο δεν θα υιοθετήσει πλήρως τις τακτικές του Ούγγρου ομολόγου του.
«Οταν ο Φίτσο επέστρεψε στην εξουσία, κάποιοι είπαν ότι θα γινόταν ο δεύτερος Ορμπαν, αλλά είναι σαφές ότι υπάρχει ακόμη ένα χάσμα ανάμεσα σε αυτό που λέει στο εγχώριο κοινό του και σε αυτά που κάνει, επομένως δεν είναι ή άσπρο ή μαύρο», αναφέρει αξιωματούχος της Ε.Ε. «Πιστεύω ότι γνωρίζει πολύ καλά πως η Σλοβακία εξαρτάται από τα χρήματα της Ε.Ε., έτσι δεν θα αντιταχθεί πλήρως στους κανόνες της Ενωσης, προσπαθώντας να ελέγξει τα πάντα σε όλους τους τομείς».
Πηγή: Financial Times
