Ολοένα και περισσότερο ο σφιχτός εναγκαλισμός του Πεκίνου με το Χονγκ Κονγκ συνιστά πονοκέφαλο για τις ξένες επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην πάλαι ποτέ βρετανική αποικία. Κυριαρχεί πλέον η ανησυχία μήπως πουν ή κάνουν κάτι που θα ενοχλήσει το κινεζικό καθεστώς, με σοβαρότατες συνέπειες.
Κινέζοι πελάτες εγκατέλειψαν πρόσφατα μια μεγάλη δικηγορική εταιρεία στο Σικάγο, αφού αυτή αποσύρθηκε από μια πολιτικά ευαίσθητη υπόθεση. Ενας πρώην τραπεζίτης της Wall Street φιμώθηκε επειδή έγραψε μια στήλη με τίτλο «Το Χονγκ Κονγκ είναι νεκρό». Και η Google ουσιαστικά υποχρεώθηκε να επιβάλει την απαγόρευση ενός δημοφιλούς ύμνου διαμαρτυρίας στο Χονγκ Κονγκ.
Σε όλους τους τομείς της ζωής, το Χονγκ Κονγκ πλησιάζει πιο κοντά στην ηπειρωτική Κίνα, θολώνοντας τις διακρίσεις που κάποτε εδραίωσαν τη θέση της πόλης, απαλλαγμένης ως επί το πλείστον από την πολιτική του Πεκίνου. Οι νομικές αποφάσεις απηχούν τα δικαστήρια στην ηπειρωτική Κίνα. Οι κανονισμοί της πόλης ακολουθούν τα διατάγματα στο Πεκίνο. Ακόμη και τα κυβερνητικά πανό θυμίζουν συνθήματα του Κινεζικού Κομμουνιστικού Κόμματος.
Ο μετασχηματισμός της πόλης καθοδηγείται από έναν νόμο για την εθνική ασφάλεια που επιβλήθηκε από το Πεκίνο το 2020 και από πρόσθετη νομοθεσία που ψηφίστηκε από βουλευτές του Χονγκ Κονγκ τον Μάρτιο. Και οι δύο νόμοι έχουν καταφέρει ένα πλήγμα στη μερική αυτονομία που υποσχέθηκε η Κίνα όταν της παραδόθηκε η πόλη από τους Βρετανούς πριν από σχεδόν τρεις δεκαετίες.
Το έργο των δικηγόρων, των τραπεζιτών και άλλων επαγγελματιών κινδυνεύει τώρα να τεθεί υπό έλεγχο για «εξωτερικές παρεμβάσεις», ένα αδίκημα που έχει καταστεί εγκληματικό. Η νέα δυναμική, σε συνδυασμό με τις αυξανόμενες εντάσεις μεταξύ Κίνας και Δύσης και μια οικονομική ύφεση στην Κίνα που έχει αποδεκατίσει μεγάλο μέρος των συμφωνιών που κάποτε έκανε το Χονγκ Κονγκ, θέτει υπό αμφισβήτηση την πάλαι ποτέ ζωηρή οικονομία της πόλης.
Αποτέλεσμα της πίεσης
Δύο διεθνείς δικηγορικές εταιρείες (η Winston & Strawn και η Addleshaw Goddard)έκλεισαν τα γραφεία τους στο Χονγκ Κονγκ τους τελευταίους μήνες. Οι τράπεζες της Wall Street έχουν περικόψει θέσεις εργασίας ή υποβιβάζουν υπαλλήλους που κάποτε προσέφεραν πολύτιμη βοήθεια σε κινεζικές εταιρείες προκειμένου να αντλήσουν κεφάλαια από το χρηματιστήριο. Τα αμερικανικά συνταξιοδοτικά ταμεία έχουν αρχίσει να παρακάμπτουν το Χονγκ Κονγκ, που κάποτε ήταν προφανής προορισμός για επενδύσεις δισεκατομμυρίων δολαρίων.
«Αν διευθύνετε μια ξένη επιχείρηση και μιλήσετε ανοιχτά, θα βρεθείτε στο μικροσκόπιο πολύ γρήγορα», δήλωσε ο Στίβεν Ρόουτς, πρώην πρόεδρος της Morgan Stanley Asia, σε συνέντευξή του.
Ο κ. Ρόουτς έγραψε ένα άρθρο γνώμης στους Financial Times τον Φεβρουάριο ότι «το Χονγκ Κονγκ τελείωσε». Μετά τη δημοσίευση του άρθρου, είπε ότι του αφαιρέθηκε η δυνατότητα να μιλήσει στο China Development Forum, ένα από τα πιο σημαντικά οικονομικά συνέδρια της Κίνας, για πρώτη φορά ύστερα από 24 χρόνια.
Ο κ. Ρόουτς δήλωσε ότι έγραψε το άρθρο ως αντίδραση στις αλλαγές που είδε και άκουσε από πρώην συναδέλφους και φίλους που ζούσαν στο Χονγκ Κονγκ, όπου έζησε επίσης από το 2007 έως το 2012, και όπου επέστρεψε αρκετές φορές τον περασμένο χρόνο.
Οι διαδηλώσεις σε όλη την πόλη το 2019 οδήγησαν στην επιβολή του νόμου για την εθνική ασφάλεια από την Κίνα, ο οποίος έπνιξε την πολιτική διαφωνία. Το Χονγκ Κονγκ αποτελούσε προηγουμένως κορυφαία πηγή εισόδου στη χρηματαγορά για κινεζικές εταιρείες, από νεοφυείς επιχειρήσεις έως και καθιερωμένες. Η κατάταξη της πόλης στην κορυφή των οικονομικών κέντρων ήταν αδιαμφισβήτητη.
Από τότε, είπε ο κ. Ρόουτς, διάφοροι παράγοντες, συμπεριλαμβανομένης της διεισδυτικής επιρροής του Πεκίνου στην τοπική διακυβέρνηση, οδήγησαν τους φίλους του να αμφισβητήσουν το μέλλον της πόλης.
Επιπλέον, η Google βρίσκεται στο επίκεντρο μετά την απόφαση δικαστηρίου του Χονγκ Κονγκ να ικανοποιήσει ένα αίτημα της κυβέρνησης για την απαγόρευση του «Δόξα στο Χονγκ Κονγκ», που είναι ένα τραγούδι προερχόμενο από τις διαδηλώσεις υπέρ της δημοκρατίας. Μετά την απόφαση, ο υπουργός Δικαιοσύνης του Χονγκ Κονγκ, Πολ Λαμ, κάλεσε την Google να επιβάλει την απαγόρευση και εξέφρασε την πιθανότητα να τεθεί υπό έλεγχο και άλλο περιεχόμενο. Δύο ημέρες αργότερα, η Google είπε ότι θα αποκλείσει την προβολή του βίντεο εντός του Χονγκ Κονγκ στο YouTube.
Ανησυχία
Κάποιοι προειδοποιούν ότι οι ηγέτες του Χονγκ Κονγκ πρέπει να κάνουν περισσότερα για να αλλάξουν την αντίληψη ότι η πόλη έχανε τη φήμη της ως μαγνήτης του διεθνούς κεφαλαίου.
«Βλέπω μόνο μονόδρομη επικοινωνία από το Πεκίνο που λέει στο Χονγκ Κονγκ τι να κάνει», λέει ο Γουάνγκ Σιάγουεϊ, πρώην διευθυντής της εφημερίδας του Χονγκ Κονγκ South China Morning Post.
«Εάν το Χονγκ Κονγκ δεν κάνει τίποτα, αν επιτρέψει στο Πεκίνο να του λέει τι να κάνει, τότε αυτό θα είναι το τέλος του Χονγκ Κονγκ όπως το ξέρουμε», είπε ο Γουάνγκ. «Θα αυτοκαταστραφεί».
