H επίσκεψη του Ουκρανού προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι αυτή την εβδομάδα σε Ισπανία και Βέλγιο απέφερε καρπούς, καθώς βασικός στόχος του δεν ήταν απλώς να εξασφαλίσει περισσότερα οπλικά συστήματα, αλλά κυρίως την «άδεια» των κρατών-μελών να τα χρησιμοποιήσει με τον τρόπο που απαιτούν οι σημερινές συνθήκες. Γαλλία και Γερμανία έδωσαν χθες τελικά το «πράσινο φως».
Εν μέσω της νέας επιχείρησης της Ρωσίας στα βόρεια στο Χάρκοβο, με συνεχιζόμενες επιθέσεις εναντίον κρίσιμων υποδομών στην Ουκρανία και αύξηση του αριθμού των νεκρών, το Κίεβο αναζητά επειγόντως τρόπους αντεπίθεσης στο έδαφος της ρωσικής επικράτειας.
Στις Βρυξέλλες, όπου βρέθηκε χθες ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι, προφανώς ικανοποιήθηκε από την υπογραφή διμερούς συμφωνίας ασφάλειας για την εξασφάλιση 30 μαχητικών F16, αλλά ζήτησε ευθέως να μπορεί να τα χρησιμοποιήσει, ώστε να χτυπήσει στόχους σε ρωσικό έδαφος.
Εως και χθες τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. αλλά και η Ουάσιγκτον δεν επέτρεπαν τη χρήση των οπλικών τους συστημάτων εκτός της ουκρανικής επικράτειας, παρότι αρκετά εδάφη βρίσκονται πλέον υπό ρωσική κατοχή. Η πλειονότητα των συμμαχικών δυνάμεων του ΝΑΤΟ ανησυχούν ότι, εάν χρησιμοποιηθούν τα οπλικά τους συστήματα ως μέσο αντεπίθεσης, αυτό θα οδηγήσει σε περαιτέρω κλιμάκωση και ενδεχομένως ενεργοποίηση της ρήτρας συλλογικής άμυνας της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας.
Αυτή την «κόκκινη γραμμή» επανέλαβε χθες ο Βέλγος πρωθυπουργός Αλεξάντερ ντε Κρο, έχοντας δίπλα του τον Ουκρανό πρόεδρο. «Ο,τι καλύπτει η συμφωνία αυτή αφορά στρατιωτικό υλικό και εξοπλισμό που μπορούν να χρησιμοποιήσουν οι ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις εντός της ουκρανικής επικράτειας», τόνισε ο ντε Κρο. «Αυτή είναι η συμφωνία που κάναμε», είπε χαρακτηριστικά.
Ο Ουκρανός πρόεδρος άδραξε την ευκαιρία να ζητήσει αλλαγή χρήσης των οπλικών συστημάτων που έχει εξασφαλίσει από τα κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ. «Νομίζω ότι είναι άδικο», είπε ο Ζελένκσι. «Αλλά αυτό είναι ένα γεγονός, δεν μπορούμε να ρισκάρουμε τη στήριξη των εταίρων μας. Γι’ αυτό δεν χρησιμοποιούμε τα όπλα των εταίρων μας για να επιτεθούμε σε ρωσικό έδαφος. Γι’ αυτό ωστόσο ζητάμε την άδειά τους για να το κάνουμε». Είχε προηγηθεί αντίστοιχη συμφωνία στη Μαδρίτη, όπου βρέθηκε την προηγούμενη ημέρα.
Λίγες ώρες αργότερα, στη Γερμανία, ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν και ο Γερμανός καγκελάριος Ολαφ Σολτς στο πλευρό του ανταποκρίθηκαν στο αίτημα του Βολοντίμιρ Ζελένσκι. «Πώς μπορούμε να εξηγήσουμε στην Ουκρανία ότι χρειάζονται να προστατεύσουν τις πόλεις τους… αλλά δεν έχουν το δικαίωμα να επιτεθούν εκεί από όπου προέρχονται οι πύραυλοι; Είναι σαν να τους λέμε: σας δίνουμε όπλα, αλλά δεν μπορείτε να τα χρησιμοποιήσετε για να υπερασπιστείτε τους εαυτούς σας», τόνισε ο Μακρόν στην κοινή συνέντευξη Τύπου με τον Σολτς.
Η Γαλλία έχει ήδη προμηθεύσει το Κίεβο με πυραύλους μεγάλης εμβέλειας τύπου SCALP και ξεκαθάρισε ότι θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να χτυπήσουν στρατιωτικές μονάδες που χρησιμοποιεί η Ρωσία για να επιτεθεί στην Ουκρανία.
Από την πλευρά του ο Γερμανός καγκελάριος –που υπήρξε ιδιαίτερα επιφυλακτικός έως τώρα– δήλωσε και εκείνος ότι η Ουκρανία έχει «κάθε δικαίωμα στη βάση του διεθνούς δικαίου» να χτυπήσει στόχους στη Ρωσία για να υπερασπιστεί τον εαυτό της.
Η στροφή 360 μοιρών των δύο μεγαλύτερων στρατιωτικών δυνάμεων της Ευρώπης ενδέχεται να προκαλέσει σοβαρές επιπτώσεις. Δεν είναι σίγουρο πάντως ότι η στάση Μακρόν – Σολτς θα βρει σύμφωνες άλλες δυτικές πρωτεύουσες ή ευρωπαϊκές. Το θέμα φαίνεται ότι δίχασε χθες τους υπουργούς Αμυνας της Ε.Ε., που συνεδρίασαν στις Βρυξέλλες.
Ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας άλλωστε ερωτηθείς χθες δήλωσε ότι μόλις 1,5 κράτος-μέλος είναι υπέρ της αλλαγής της «κόκκινης γραμμής» των συμμάχων. Ωστόσο σημείωσε ότι «αποτελεί απόφαση του κάθε κράτους-μέλους» να ανταποκριθεί ή όχι στο αίτημα του Κιέβου.
