Το 2020 ο 17χρονος τότε Αμίν Κεσασί τρομοκρατήθηκε διαβάζοντας στον Τύπο για ένα «μπάρμπεκιου» που είχε συμβεί την προηγούμενη νύχτα στην πόλη της Μασσαλίας. Η κάπως άκομψη φράση σημαίνει στην τοπική αργκό τον εμπρησμό αυτοκινήτων με τους επιβάτες εντός του οχήματος και είναι χαρακτηριστική πράξη στους πολέμους των τοπικών συμμοριών.
Λίγο αργότερα επιβεβαιώθηκε πως ο ένας από τους δύο νεκρούς ήταν ο αδελφός του, 22 ετών. Υστερα από αυτό το βαθύ τραύμα, ο Αμίν έχει αφοσιωθεί στον ακτιβισμό εναντίον των συμμοριών και στην προσπάθεια ενθάρρυνσης των νέων να ακολουθήσουν ένα πιο φωτεινό μέλλον. Ομως οι αριθμοί δείχνουν πως τα πράγματα πηγαίνουν όλο και χειρότερα.
«Είναι τραυματικό για όλους μας να ζούμε κάτω από αυτή τη βροχή από σφαίρες», λέει η 43χρονη Λετιτιά Λινόν, καθαρίστρια και συνιδρύτρια μιας ομάδας στήριξης στις οικογένειες των θυμάτων. Ο ανιψιός της σκοτώθηκε στα 14 του όταν είχε πάει να αγοράσει ένα σάντουιτς. «Δεν είναι φυσιολογικό να συνηθίσουμε να ζούμε έτσι».
Τον περασμένο Σεπτέμβριο οι ντόπιοι, που είχαν ήδη σκληρύνει στη βία, σοκαρίστηκαν όταν μια 24χρονη φοιτήτρια Νομικής σκοτώθηκε στο κρεβάτι της από αδέσποτη σφαίρα, καθώς οι συμμορίες μάχονταν για τον έλεγχο της γειτονιάς.
Οι ανθρωποκτονίες που σχετίζονται με το εμπόριο ναρκωτικών στην πόλη του γαλλικού Νότου σημείωσαν το 2023 αύξηση ύψους 49% από το 2022, οπότε είχαν ήδη αυξηθεί κατά 50% σε σχέση με το 2021. Αν και φέτος τα πράγματα δείχνουν να πηγαίνουν λίγο καλύτερα, η Μασσαλία έχει ταυτίσει το όνομά της με τον αγώνα που δίνουν οι γαλλικές αρχές για την καταπολέμηση του εμπορίου ναρκωτικών σε ολόκληρη τη χώρα, καθώς η χρήση αυξάνεται ραγδαία. Συγκεκριμένα, η χρήση και η πώληση κοκαΐνης έχουν σημειώσει άνοδο, όπως και το νούμερο ένα προϊόν, η κάνναβη, που στη Γαλλία παραμένει παράνομη ακόμη και για προσωπική χρήση.
Χαρακτηριστικά, στα μέσα Μαΐου δύο μασκοφόροι οπλισμένοι με καλάσνικοφ εκτέλεσαν δύο φρουρούς που επιτηρούσαν ένα κονβόι μεταφοράς κρατουμένων στη Νορμανδία και ελευθέρωσαν τον Μοχαμέντ Αμρά, γνωστό ως «η μύγα», ο οποίος κατηγορείται για εμπόριο ναρκωτικών αλλά και για την ανάμειξή του σε ένα «μπάρμπεκιου» στη Μασσαλία.
Η στρατολόγηση
Οι συμμορίες της Μασσαλίας, όπως η διαβόητη Yoda και η DZ Mafia, συχνά στρατολογούν νέους από πολύ φτωχά και μεταναστευτικά περιβάλλοντα. Ενας 23χρονος και πρώην μέλος συμμορίας μίλησε στους βρετανικούς Financial Times από τη φυλακή λέγοντας πως η ομάδα τον πήρε όταν ήταν 14 ετών για «τσιλιαδόρο». Σύντομα ξεκίνησε να λαμβάνει ως πληρωμή 100 ευρώ την ημέρα. «Χρειαζόμουν χρήματα», είπε.
Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν έχει επισκεφθεί ήδη δύο φορές την πόλη φέτος σε μια προσπάθεια να υπογραμμίσει τις ενέργειες που κάνει η κυβέρνηση για να πατάξει το εμπόριο ναρκωτικών. Η Ακροδεξιά έχει επίσης ψηλά στην ατζέντα της την εγκληματικότητα στη Μασσαλία, κάνοντας λόγο για «μεξικανοποίηση» της Γαλλίας.
Είναι γεγονός πως έχουν δαπανηθεί δισ. ευρώ στην πρόσληψη νέων αστυνομικών και δικαστικών υπαλλήλων, όμως η βελτίωση των μεθόδων διακίνησης σε συνδυασμό με την επέκταση της αγοράς ναρκωτικών κάνουν τις προσπάθειες της κυβέρνησης να δείχνουν αναποτελεσματικές. Σύμφωνα με τη βρετανική εφημερίδα, τα ετήσια έσοδα από τη διακίνηση ναρκωτικών στη Γαλλία υπολογίζονται ανάμεσα σε 3,5 δισ. και 6 δισ. ευρώ.
Ο Εντί Σιντ, αστυνομικός και συνδικαλιστής, προσθέτει πως οι συμμορίες στρατολογούν νέους και από τα social media δίνοντάς τους υποσχέσεις για φαγητό και χαρτζιλίκι. Κάποιοι ανεβαίνουν αργότερα στην κλίμακα και γίνονται δολοφόνοι που βγάζουν χιλιάδες ευρώ. «Οι παίκτες είναι όλο και νεότεροι και έχουν λιγότερες αναστολές σχετικά με τη βία», σημειώνει. «Παλαιότερα οι διαφορές λύνονταν με βρισιές και ξύλο. Πλέον λύνονται με μαχαίρια και καλάσνικοφ».
