Τα αφηγήματα των «exits» αποτελούν πια παρελθόν, όμως αυτές οι ευρωεκλογές θα κρίνουν τον βαθμό δέσμευσης στην περαιτέρω ενοποίηση της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Την άποψη αυτή διατυπώνει στην «Κ» ο Ενρίκο Λέτα, πρώην πρωθυπουργός της Ιταλίας και πρόεδρος του Ινστιτούτου Jacques Delors, ο οποίος εκπόνησε έκθεση για ένα απτό βήμα ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, όπως είναι η ενιαία κεφαλαιαγορά.
– Γιατί είναι σημαντική μια ενιαία κεφαλαιαγορά στην Ευρώπη;
– Μια ενιαία κεφαλαιαγορά είναι ζωτικής σημασίας για πολλούς λόγους. Πρώτον, διασφαλίζει μια πιο αποτελεσματική κατανομή κεφαλαίων μεταξύ των κρατών-μελών, μειώνοντας τον κατακερματισμό και δίνοντας τη δυνατότητα στις επιχειρήσεις να έχουν πρόσβαση στη χρηματοδότηση πιο εύκολα και με χαμηλότερο κόστος. Αυτή η αυξημένη αποτελεσματικότητα μπορεί να ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων, επιτρέποντάς τους να καινοτομούν και να επεκτείνονται πιο αποτελεσματικά σε παγκόσμια κλίμακα. Δεύτερον, μια ενοποιημένη αγορά μπορεί να προσελκύσει διεθνείς επενδυτές προσφέροντας ένα μεγαλύτερο, πιο ρευστό και διαφοροποιημένο επενδυτικό τοπίο, ενισχύοντας έτσι την ελκυστικότητα της Ε.Ε. ως επενδυτικού προορισμού. Με την προώθηση ενός πιο ολοκληρωμένου και ανθεκτικού χρηματοπιστωτικού συστήματος, η Ε.Ε. μπορεί να αντέξει καλύτερα τους οικονομικούς κραδασμούς και τις γεωπολιτικές εντάσεις.
– Πώς αξιολογείτε το πολιτικό ρίσκο για την ολοκλήρωση και επιτυχή υλοποίηση του εγχειρήματος;
– Ο πολιτικός κίνδυνος για την ολοκλήρωση και την επιτυχή υλοποίηση του έργου μιας ενιαίας κεφαλαιαγοράς είναι σημαντικός, αλλά όχι ανυπέρβλητος. Οι επερχόμενες ευρωεκλογές διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο σ’ αυτό το πλαίσιο. Ιστορικά, η Ε.Ε. έχει αντιμετωπίσει προκλήσεις όπως το Brexit και ο αυξανόμενος ευρωσκεπτικισμός, που απείλησαν τη συνοχή της. Ωστόσο, το σημερινό εκλογικό κλίμα εμφανίζεται πιο ευνοϊκό, με μια αξιοσημείωτη μετατόπιση από τα αφηγήματα του «exit». Η πραγματιστική προσέγγιση των πρώην ευρωσκεπτικιστών και η εστίαση σε ουσιαστικές συζητήσεις πολιτικής υποδηλώνουν ένα πιο σταθερό πολιτικό περιβάλλον. Ωστόσο, η επίτευξη συναίνεσης μεταξύ διαφορετικών κρατών-μελών παραμένει πρόκληση και οι εκλογές θα καθορίσουν την ισορροπία δυνάμεων και το επίπεδο δέσμευσης για βαθύτερη ολοκλήρωση και μεταρρυθμίσεις της αγοράς.
– Ποιοι άλλοι παράγοντες θεωρείτε ότι κρατούν χαμηλά τις επενδύσεις στην Ευρώπη και θα πρέπει να απασχολήσουν τους ευρωπαϊκούς θεσμούς στην επόμενη θητεία τους;
– Πρώτον, ο ρυθμιστικός κατακερματισμός μεταξύ των κρατών-μελών δημιουργεί εμπόδια στις επενδύσεις, αυξάνοντας το κόστος και την πολυπλοκότητα για τις επιχειρήσεις. Δεύτερον, η έλλειψη ενιαίας ψηφιακής και πράσινης υποδομής εμποδίζει την ανάπτυξη καινοτόμων βιομηχανιών. Τρίτον, η ακαμψία της αγοράς εργασίας και οι αναντιστοιχίες δεξιοτήτων περιορίζουν την παραγωγικότητα και την καινοτομία. Επιπλέον, οι αβεβαιότητες γύρω από τις δημοσιονομικές πολιτικές και τη βιωσιμότητα των δημόσιων οικονομικών μπορούν να αποτρέψουν τις μακροπρόθεσμες επενδύσεις. Τέλος, η ανάγκη για σημαντική χρηματοδότηση για τη στήριξη της πράσινης και ψηφιακής μετάβασης απαιτεί μια στρατηγική προσέγγιση για την αποτελεσματική κινητοποίηση τόσο των δημόσιων όσο και των ιδιωτικών πόρων.
Η έκθεση «Much More Than a Market» τονίζει την ανάγκη για καινοτόμους λύσεις χρηματοδότησης, όπως η προτεινόμενη «Ενωση Αποταμιεύσεων και Επενδύσεων», για την κινητοποίηση των απαραίτητων πόρων. Η επερχόμενη περίοδος θα πρέπει να δώσει προτεραιότητα στην εξεύρεση αποτελεσματικών και συγκεκριμένων απαντήσεων σ’ αυτές τις χρηματοοικονομικές προκλήσεις.
