ΤΕΧΕΡΑΝΗ. Μόλις έξι υποψήφιοι, οι περισσότεροι από αυτούς συντηρητικοί, εξασφάλισαν την έγκριση της εκλογικής επιτροπής προκειμένου να παρουσιασθούν στις προεδρικές εκλογές του Ιράν στις 28 Ιουνίου για την ανάδειξη διαδόχου του Εμπραχίμ Ραϊσί, που σκοτώθηκε σε συντριβή ελικοπτέρου στις 20 Μαΐου.
Τους υποψηφίους επέλεξε το Συμβούλιο των Φρουρών της Επανάστασης, διορισμένο όργανο, ελεγχόμενο από την πλέον συντηρητική παράταξη του ιρανικού κλήρου και αρμόδιο για την εποπτεία της εκλογικής διαδικασίας. Οι υποψήφιοι επελέγησαν από κατάλογο 80 προσωπικοτήτων, οι οποίες είχαν καταθέσει υποψηφιότητα για την προεδρία.
Μεταξύ των επικρατέστερων θεωρούνται ο συντηρητικός πρόεδρος της Βουλής Μοχάμεντ Μπαγκέρ Γκαλιμπάφ, ο δήμαρχος τη Τεχεράνης Αλιρεζά Ζακανί και ο υπερσυντηρητικός πρώην διαμεσολαβητής στις συνομιλίες για το πυρηνικό πρόγραμμα Σαΐντ Τζαλιλί. Στο ψηφοδέλτιο θα συμμετάσχουν επίσης ο υπερσυντηρητικός επικεφαλής του Ιδρύματος των Μαρτύρων Αμίρ Χοσεΐν Χασεμί, ο πρώην υπουργός Εσωτερικών Μοσταφά Πουρμοχαμεντί και ο βουλευτής της Ταυρίδας, πρώην υπουργός Υγείας και ο μόνος μεταρρυθμιστής στη λίστα, Μασούντ Πεζεσκιάν.
Το συμβούλιο απέρριψε την υποψηφιότητα του 67χρονου λαϊκιστή πρώην προέδρου της περιόδου 2005-13 Μαχμούντ Αχμεντινετζάντ, ο οποίος είχε απορριφθεί και από τις προεδρικές εκλογές του 2017 και του 2021. Ενας ακόμη βετεράνος της ιρανικής πολιτικής σκηνής, ο πρώην πρόεδρος της Βουλής Αλί Λαριτζανί, θεωρούμενος μετριοπαθής, είδε και αυτός την αίτησή του να απορρίπτεται. Το Συμβούλιο των Φρουρών δεν αιτιολόγησε δημόσια τους λόγους των απορριπτικών ψήφων του.
Στις εκλογές του 2021 το συμβούλιο είχε εγκρίνει μόλις επτά υποψηφίους από 592 αιτούντες, ακυρώνοντας τις αιτήσεις πολλών μετριοπαθών και μεταρρυθμιστών. Η αυστηρότητα των Φρουρών είναι αυτή που επέτρεψε την εκλογή του υπερσυντηρητικού εκλιπόντος προέδρου Εμπραχίμ Ραϊσί από τον πρώτο κιόλας γύρο. Η συμμετοχή των Ιρανών στις προεδρικές εκλογές του 2021 δεν είχε ξεπεράσει το 49%, το χαμηλότερο ποσοστό από το 1979.
Καμία από τις τέσσερις γυναίκες που κατέθεσαν φάκελο υποψηφιότητας δεν εγκρίθηκε από το συμβούλιο. Σε αντίθεση με τις περισσότερες χώρες του κόσμου, ο πρόεδρος του Ιράν δεν είναι ο αρχηγός του κράτους, ρόλο που επιτελεί ο ύπατος θρησκευτικός ηγέτης, αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, ηλικίας 85 ετών, που κατέχει αυτή τη θέση επί 35 χρόνια. Καθώς το ιρανικό σύνταγμα δεν προβλέπει πρωθυπουργό, ο πρόεδρος είναι αρμόδιος για τη λειτουργία της εκτελεστικής εξουσίας και την εκπόνηση της κυβερνητικής πολιτικής.
