Οι Ρώσοι στρατιώτες που είχαν αναπτυχθεί στο Ναγκόρνο Καραμπάχ από το φθινόπωρο του 2020 ολοκλήρωσαν σήμερα την αποχώρησή τους από το Αζερμπαϊτζάν, όπως ανακοίνωσε το αζερικό υπουργείο Αμυνας, σχεδόν εννέα μήνες μετά την ανακατάληψη από το Μπακού αυτού του θύλακα που τελούσε υπό αρμενικό έλεγχο επί τρεις δεκαετίες.
«Η διαδικασία της πλήρους αποχώρησης προσωπικού, όπλων και εξοπλισμού του ρωσικού αποσπάσματος διατήρησης της ειρήνης στο Αζερμπαϊτζάν ολοκληρώθηκε στις 12 Ιουνίου», ανέφερε σε μια σύντομη ανακοίνωση το αζερικό υπουργείο Αμυνας, σχεδόν δύο μήνες μετά την έναρξη της επιχείρησης αποχώρησης των Ρώσων στρατιωτών.
Η αποχώρηση, που ξεκίνησε στα μέσα Απριλίου, είχε συμφωνηθεί από τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν και τον Αζέρο ομόλογό του Ιλχάμ Αλίεφ.
Το χρονικό
Το φθινόπωρο του 2020 το Αζερμπαϊτζάν και αυτονομιστές που υποστηρίζονταν από την Αρμενία αντιπαρατέθηκαν σε έναν πόλεμο έξι εβδομάδων για τον έλεγχο του Ναγκόρνο Καραμπάχ, προκαλώντας τον θάνατο 6.500 ανθρώπων.
Ο πόλεμος τελείωσε με βαριά ήττα των αρμενικών δυνάμεων, που αναγκάστηκαν να παραχωρήσουν σημαντικά εδάφη.
Η Ρωσία είχε αναπτύξει τότε μία δύναμη διατήρησης της ειρήνης αποτελούμενη από 2.000 στρατιώτες για την τήρηση των όρων της κατάπαυσης του πυρός και την αποχώρηση των στρατευμάτων των αυτονομιστών.
Τον Σεπτέμβριο του 2023, το Αζερμπαϊτζάν εξαπέλυσε νέα επίθεση-αστραπή και κατέλαβε το σύνολο του Ναγκόρνο Καραμπάχ, χωρίς οι ρωσικές δυνάμεις να παρέμβουν, βάζοντας τέλος σε μια σύγκρουση τριών δεκαετιών με την Αρμενία για τον έλεγχο του θύλακα.
Οι αρμενικές αρχές είχαν τότε καταγγείλει έντονα την απραξία των Ρώσων συμμάχων τους, που θεωρείτο επί μακρόν ως ο παραδοσιακός διαιτητεύων στον Καύκασο, και άρχισαν να προσεγγίζουν τους Δυτικούς.
Εκτοτε, το Μπακού και το Ερεβάν πολλαπλασίασαν τις διαπραγματεύσεις και ανακοίνωσαν στα μέσα Μαΐου ότι συμφώνησαν για την οριοθέτηση ενός μέρους των κοινών τους συνόρων, απαραίτητη προϋπόθεση πριν από οποιαδήποτε συμφωνία για βιώσιμη ειρήνη.
Στο πλαίσιο αυτό, ο Αρμένιος πρωθυπουργός Νικόλ Πασινιάν είχε προηγουμένως εγκρίνει την επιστροφή τεσσάρων χωριών στην περιοχή Ταβούκ, που είχαν καταληφθεί στη δεκαετία του 1990, προκαλώντας το ξέσπασμα ενός σημαντικού κινήματος αμφισβήτησης στη χώρα του.
Οι διαδηλωτές, με την παρότρυνση του χαρισματικού ηγέτη τους, του αρχιεπισκόπου Μπαγκράτ Γκαλστανιάν, ζητούν έκτοτε καθημερινά την παραίτηση του Πασινιάν, που ανήλθε στην εξουσία το 2018 και τον οποίο θεωρούν πλέον προδότη.
Ετσι, η Αρμενία επέστρεψε στα τέλη Μαΐου στο γειτονικό Αζερμπαϊτζάν τα τέσσερα χωριά στη μεθόριο των δύο χωρών, με τον Πασινιάν να λέει πως η απόφαση αυτή έχει σκοπό να διασφαλίσει την ειρήνη με το Μπακού.
Η εφαρμογή αυτής της συμφωνίας, που αφορά ένα τμήμα των συνόρων μήκους 12,7 χιλιομέτρων, θεωρείται από τους παρατηρητές ως ένα στάδιο-κλειδί προς την εξομάλυνση των σχέσεων ανάμεσα στις δύο αντίπαλες χώρες του Καυκάσου έπειτα από δεκαετίες εδαφικών διαφορών.
Η Αρμενία και το Αζερμπαϊτζάν αντιπαρατέθηκαν σε έναν πρώτο πόλεμο τη δεκαετία του 1990, μια σύγκρουση την οποία είχε κερδίσει τότε η Αρμενία.
ΑΠΕ / ΜΠΕ
