Reuters
14.06.2024 • 06:58
ΛΟΥΞΕΜΒΟΥΡΓΟ. Πρόστιμο ύψους 200 εκατ. ευρώ επέβαλε το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ενωσης στην Ουγγαρία για την άρνηση της κυβέρνησης του εθνικιστή πρωθυπουργού Βίκτορ Ορμπαν να εφαρμόσει το ευρωπαϊκό δίκαιο ασύλου, που εγγυάται στους πρόσφυγες το δικαίωμα να καταθέσουν αίτηση χορήγησης ασύλου εντός των ουγγρικών συνόρων. Στην απόφασή του το δικαστικό όργανο υπογραμμίζει την πρωτοφανή παραβίαση του ευρωπαϊκού δικαίου από τη Βουδαπέστη. Η Ουγγαρία καταδικάσθηκε επίσης σε πρόστιμο 1 εκατ. ευρώ την ημέρα έως ότου εφαρμόσει τον νόμο.
«Η Ουγγαρία απέφυγε εσκεμμένα να τηρήσει νόμο, σε μια πρωτοφανή και ιδιαίτερα σοβαρή παραβίαση της κείμενης ευρωπαϊκής νομοθεσίας, απειλώντας την αρχή της ισότητας μεταξύ κρατών-μελών», αναφέρει η ιστορική απόφαση του οργάνου. Το πρόστιμο ήταν υψηλότερο από αυτό που είχε ζητήσει η Κομισιόν, η οποία παρέπεμψε τη Βουδαπέστη στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. Οι δικαστές διαπίστωσαν, όμως, «επιβαρυντικές συγκυρίες», όπως προηγούμενες τέτοιες παραβιάσεις από μέρους της Ουγγαρίας, επιλέγοντας να αυξήσουν το πρόστιμο.
Σχολιάζοντας την απόφαση, ο Ούγγρος πρωθυπουργός Βίκτορ Ορμπαν περιέγραψε την ετυμηγορία ως «εξοργιστική και απαράδεκτη», για να προσθέσει: «Μου φαίνεται ότι οι παράτυποι μετανάστες είναι πιο σημαντικοί για τις Βρυξέλλες από ό,τι οι Ευρωπαίοι πολίτες».
Η απόφαση εκδίδεται τρεις εβδομάδες πριν από την ανάληψη της εναλλασσόμενης προεδρίας της Ε.Ε. από την Ουγγαρία, ενώ υπογραμμίζει την πρόκληση που αντιμετωπίζει η Ενωση από ευρωσκεπτικιστές, εθνικιστές ηγέτες, σε μια στιγμή εκλογικής ενίσχυσης της Ακροδεξιάς σε όλη την ήπειρο.
Το 2020 το Δικαστήριο της Ε.Ε. είχε αποφασίσει ότι η Ουγγαρία παραβίασε τον ευρωπαϊκό μεταναστευτικό νόμο περιορίζοντας τα δικαιώματα προσφύγων και αιτούντων άσυλο με πολλούς τρόπους.
Η Βουδαπέστη θα πληρώνει 1 εκατ. την ημέρα για όσο δεν εφαρμόζει τη νομοθεσία – «Εξοργιστικό και απαράδεκτο», δήλωσε ο Ορμπαν.
Μεταξύ των παράνομων μεθόδων ήταν η κράτηση αιτούντων άσυλο σε στρατόπεδα με κοντέινερ στο Ρέσκε και στην Τόμπα, στα σύνορα της Ουγγαρίας με τη Σερβία.
Η Βουδαπέστη έκλεισε τότε τα στρατόπεδα και υποστήριξε ότι συμμορφώθηκε με την απόφαση. Το 2020 η κυβέρνηση Ορμπαν ψήφισε νόμο που υποχρέωνε τους αιτούντες άσυλο να καταθέτουν «δήλωση προθέσεων» σε ουγγρικό προξενείο εκτός Ε.Ε., προτού τους επιτραπεί η είσοδος στην Ουγγαρία.
Αποτέλεσμα του νομοθετήματος ήταν το 2023 να έχουν κατατεθεί μόλις 30 αιτήσεις για άσυλο στη χώρα. Στην Κύπρο, για παράδειγμα, ευρωπαϊκή χώρα με το ένα δέκατο του πληθυσμού της Ουγγαρίας, το 2023 κατατέθηκαν 12.000 αιτήσεις ασύλου, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Ασύλου. Στην απόφασή του κατά της Ουγγαρίας, το δικαστήριο παρουσίασε και άλλες ουγγρικές μεθόδους αποφυγής εφαρμογής του νόμου, όπως την «παράνομη απέλαση» απορριφθέντων αιτούντων άσυλο χωρίς να έχει ληφθεί μέριμνα για την ασφάλειά τους και την έκδοση διοικητικών διαταγών απομάκρυνσης από τη χώρα σε όσους αιτούντες άσυλο είχαν καταθέσει ένσταση κατά της απέλασής τους.
Κριτική άσκησε επίσης το δικαστήριο στην απόφαση της Βουδαπέστης να αναστείλει την εφαρμογή του νόμου μέχρις ότου το συνταγματικό δικαστήριο της χώρας αποφανθεί για αυτόν, μια ευθεία αμφισβήτηση της κυριαρχίας της ευρωπαϊκής νομοθεσίας.
Στις 16 Μαΐου, όμως, ομάδα 15 κρατών-μελών της Ε.Ε. υπό την αιγίδα της Δανίας, μεταξύ τους και η Ελλάδα, απηύθυναν κοινή έκκληση για υπενοικίαση της ευρωπαϊκής πολιτικής μετανάστευσης και ασύλου σε τρίτες χώρες. «Η Ε.Ε. θα πρέπει να ενισχύσει τη βοήθειά της προς τέτοιες χώρες, συνάπτοντας εποικοδομητικές συμμαχίες μεταξύ ίσων με κράτη-κλειδιά κατά μήκος των μεταναστευτικών οδών. Θα πρέπει να αλλάξουμε ριζικά τον στόχο της διαχείρισης της παράτυπης μετανάστευσης προκειμένου να αναγνωρίσουμε και να βοηθήσουμε τους πρόσφυγες», ανέφερε το ανακοινωθέν.
Οι συμμετέχοντες στην πρωτοβουλία οραματίζονται ευρείες συμμαχίες με χώρες όπως η Τουρκία, η Αίγυπτος και η Τυνησία, οι οποίες θα λάβουν εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ η καθεμία για την ενίσχυση της συνοριακής φύλαξης και τη «μεταγωγή των μεταναστών που διασώζονται στη Μεσόγειο σε ασφαλή τρίτη χώρα εκτός Ε.Ε.».
