Την ανάρτηση προειδοποιήσεων σε πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης για τους κινδύνους που εγκυμονεί η χρήση τους για τα παιδιά πρότεινε ο επικεφαλής των υγειονομικών υπηρεσιών των ΗΠΑ, δρ Βίβεκ Μέρθι, σε μια προσπάθεια ευαισθητοποίησης των γονέων για τον κίνδυνο των social media στην ψυχική υγεία των εφήβων. Οι προειδοποιήσεις για τον κίνδυνο στην υγεία, όπως αυτές που βρίσκονται στα προϊόντα καπνού και στα οινοπνευματούχα ποτά, αποτελούν ένα από τα αποτελεσματικότερα εργαλεία στη διάθεση του δρος Μέρθι, με την έγκρισή τους να εξαρτάται τελικά από το Κογκρέσο.
Το προειδοποιητικό μήνυμα με αποδέκτη τους γονείς, θα αναφέρει ότι «τα social media δεν έχουν αποδειχθεί ασφαλή», όπως τονίζει ο δρ Μέρθι σε άρθρο του στους Times. Σε αυτό, ο Μέρθι παρουσιάζει τις επιπτώσεις της χρήσης τέτοιων κοινωνικών δικτύων ως υγειονομική απειλή, ανάλογη με τους θανάτους από τροχαία δυστυχήματα ή τα αλλοιωμένα τρόφιμα. «Γιατί αποτύχαμε άραγε να αντιμετωπίσουμε τις βλάβες που προκαλούν τα social media, όταν το πρόβλημα είναι εξίσου επείγον όσο και τα ελαττωματικά αυτοκίνητα, αεροσκάφη και τρόφιμα;» γράφει ο δρ Μέρθι.
«Οι βλάβες αυτές δεν οφείλονται σε έλλειψη αυτοσυγκράτησης ή σε γονεϊκές ελλείψεις. Αποτελούν επιπτώσεις της απελευθέρωσης ισχυρής τεχνολογίας χωρίς δικλίδες ασφαλείας, διαφάνεια και λογοδοσία», καταλήγει ο επικεφαλής της ομοσπονδιακής υπηρεσίας.
Η έρευνα έδειξε, σύμφωνα με τον δρα Μέρθι, ότι έφηβοι που δαπανούν περισσότερες από τρεις ώρες την ημέρα σε τέτοιες πλατφόρμες αντιμετωπίζουν σημαντικά αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης ψυχικών διαταραχών και ότι 46% των εφήβων ανέφεραν ότι τα social media τους έκαναν να νιώθουν χειρότερα για το σώμα τους. Οι Αμερικανοί έφηβοι περνούν 4,8 ώρες την ημέρα κατά μέσον όρο σε πλατφόρμες, όπως το YouTube, το TikTok και το Instagram, σύμφωνα με έρευνα της εταιρείας Gallup μεταξύ 1.500 εφήβων το περασμένο φθινόπωρο.
Ο δρ Βίβεκ Μέρθι εκτιμά ότι μπορούν να προκαλέσουν ψυχολογικές βλάβες σε παιδιά και εφήβους και ζητεί αναγραφή, όπως στα πακέτα τσιγάρων.
Σε συνέντευξή του στις αρχές του μήνα, ο δρ Μέρθι είπε ότι μίλησε με πολλούς νέους, οι οποίοι «δεν μπορούν να εγκαταλείψουν τις πλατφόρμες», συνειδητοποιώντας συχνά ότι έχουν περάσει ώρες όταν αρχική τους επιδίωξη ήταν να ελέγξουν στιγμιαία τη ροή των μηνυμάτων τους. «Οι πλατφόρμες είναι σχεδιασμένες κατά τέτοιον τρόπο ώστε οι χρήστες να μένουν εκεί πολλές ώρες. Αυτό, όμως, έχει διαφορετικές επιπτώσεις σε έναν ενήλικα από ό,τι σε ένα παιδί, του οποίου τα αντανακλαστικά βρίσκονται ακόμη υπό διαμόρφωση και ο εγκέφαλος αναπτύσσεται», είπε ο Μέρθι.
Προηγούμενες εκστρατείες υγειονομικής ευαισθητοποίησης αποδείχθηκαν πολύ αποτελεσματικές. Το 1965, μετά τη δημοσίευση ιστορικής έκθεσης της υγειονομικής υπηρεσίας, το Κογκρέσο υποχρέωσε τις βιομηχανίες καπνού να τοποθετούν προειδοποιητικό μήνυμα σε κάθε πακέτο που διακινείτο στις ΗΠΑ. Το μήνυμα έγραφε: «Η χρήση του μπορεί να αποδειχθεί επιβλαβής για την υγεία σας». Η εκστρατεία υπήρξε η απαρχή σταθερής υποχώρησης του καπνίσματος.
Οι απόψεις των ειδικών διίστανται κατά πόσον τα social media είναι υπεύθυνα για την κρίση ψυχικής υγείας παιδιών και εφήβων. Ο ψυχολόγος Τζόναθαν Χάιντ εκτιμά ότι η κυκλοφορία του πρώτου iPhone το 2007 αποτελεί σημείο καμπής, εγκαινιάζοντας αύξηση των αυτοκτονικών ιδεασμών και του αισθήματος απελπισίας μεταξύ των νέων. Αλλοι ειδήμονες υποστηρίζουν ότι αν και η άνοδος των social media συνέπεσε με κρίση στην ψυχική υγεία, δεν υπάρχουν στοιχεία που να συνηγορούν ότι τα δύο φαινόμενα συνδέονται, επιρρίπτοντας την ευθύνη σε άλλους παράγοντες όπως η οικονομική ανέχεια, ο κοινωνικός αποκλεισμός, ο ρατσισμός, οι επιθέσεις ενόπλων σε σχολεία και η κρίση οπιοειδών.
Ο δρ Μέρθι θεωρεί εδώ και χρόνια τις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης υγειονομική απειλή. Τον Μάιο του 2023 εξέδωσε έκθεση πάνω στο θέμα, προειδοποιώντας ότι «υπάρχουν άφθονες ενδείξεις ότι τα social media μπορούν να προκαλέσουν σοβαρές βλάβες στην ψυχική υγεία των παιδιών και των εφήβων». Στην έκθεσή του, όμως, ο Μέρθι επισημαίνει ότι οι επιπτώσεις των μέσων αυτών στην ψυχική υγεία των εφήβων δεν έχουν μελετηθεί ακόμη επαρκώς. Ανεξάρτητες έρευνες έχουν δείξει ότι οι πλατφόρμες αυτές ενέχουν κινδύνους, αλλά προσφέρουν και οφέλη, όπως το να δίνουν βήμα σε νέους που νιώθουν περιθωριοποιημένοι.
