Μόλις λίγες εβδομάδες έπειτα από τον αδόκητο χαμό του Εμπραχίμ Ραϊσί και τις βουλευτικές εκλογές που είχαν προηγηθεί, οι ψηφοφόροι του Ιράν επιστρέφουν αυτήν την εβδομάδα στις κάλπες για να εκλέξουν τον νέο πρόεδρο της χώρας.
Υπενθυμίζεται ότι ο Εμπραχίμ Ραϊσί έχασε τη ζωή του στις 19 Μαΐου όταν κατέπεσε το ελικόπτερο στο οποίο επέβαινε, με αποτέλεσμα το Ιράν να μπει σε τροχιά πρόωρων προεδρικών εκλογών.
Οι κάλπες είναι προγραμματισμένο να στηθούν την ερχόμενη Παρασκευή, 28 Ιουνίου, υπό το βλέμμα του 85χρονου ανώτατου ηγέτη αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, του οποίου η διαδικασία διαδοχής αναμένεται να επηρεαστεί από το εκλογικό αποτέλεσμα.
Συνολικά έξι άνδρες ηλικίας 53 έως 69 ετών διεκδικούν την προεδρία και, όπως αναφέρει σε ανάλυσή του το πρακτορείο Reuters, οι περισσότεροι εξ αυτών –οι πέντε από τους έξι εν προκειμένω– είναι άνθρωποι οι οποίοι θεωρούνται συντηρητικοί/σκληροπυρηνικοί και «πιστοί» στον Χαμενεΐ.
«Ο επόμενος πρόεδρος (σ.σ. του Ιράν) θα συμμετάσχει στενά στην τελική διαδικασία επιλογής του διαδόχου του Χαμενεΐ, ο οποίος Χαμενεΐ έχει από την πλευρά του εξασφαλίσει ότι υποψήφιοι που συμμερίζονται τις σκληροπυρηνικές του απόψεις θα κυριαρχήσουν στην προεδρική αναμέτρηση», σημειώνει το Reuters.
Μεταξύ των πέντε «σκληροπυρηνικών» προεδρικών υποψηφίων, ξεχωρίζουν ως φαβορί για την προεδρία δύο: ο 62χρονος Μοχάμαντ Μπαγκέρ Γκαλιμπάφ και ο 58χρονος Σαΐντ Τζαλίλι.
Ο Γκαλιμπάφ είχε περάσει στο παρελθόν, ως διοικητής, από τις τάξεις των Φρουρών της Επανάστασης καθώς και από τις τάξεις της ιρανικής αστυνομίας, ενώ έχει επίσης διατελέσει δήμαρχος της Τεχεράνης (2005-2017) και πρόεδρος του ιρανικού κοινοβουλίου (από το 2020 και έπειτα).
Ο Τζαλίλι, από την άλλη πλευρά, ήταν επί σειρά (2007-2013) ο επικεφαλής Ιρανός διαπραγματευτής στις συνομιλίες για τα πυρηνικά ενώ υπήρξε και υψηλά ιστάμενο στέλεχος του ιρανικού ΥΠΕΞ, μεταξύ άλλων.
Oσο για τον έναν και μοναδικό «μετριοπαθή» προεδρικό υποψήφιο, εκείνος είναι ο 69χρονος Μασούντ Πεζεσκιάν ο οποίος είναι εδώ και πολλά χρόνια βουλευτής ενώ είχε διατελέσει και υπουργός Υγείας την περίοδο 2001-2005.
Σημειώνεται ότι ακόμη και ο Πεζεσκιάν, αν και περισσότερο «μετριοπαθής» από τους άλλους, θεωρείται ότι είναι επίσης «πιστός» στον Χαμενεΐ.
Ο 69χρονος πρώην υπουργός Υγείας έχει μιλήσει υπέρ των κοινωνικών ελευθεριών και έχει υπερασπιστεί τα δικαιώματα των γυναικών και των μειονοτήτων, ενώ έχει δεσμευθεί να προωθήσει παράλληλα και μια πιο ρεαλιστική εξωτερική πολιτική. Οι ρεφορμιστές που είναι πιο κοντά στον Πεζεσκιάν, παραμένουν μεν πιστοί στη θεοκρατική εξουσία, πλην όμως υποστηρίζουν παράλληλα και μια σειρά από άλλες τάσεις: τη βελτίωση των σχέσεων με τη Δύση, τις οικονομικές μεταρρυθμίσεις, τη φιλελευθεροποίηση σε κοινωνικό επίπεδο και τον πολιτικό πλουραλισμό.
Εάν κανένας υποψήφιος δεν εξασφαλίσει τουλάχιστον 50% των ψήφων στις 28 Ιουνίου, τότε θα ακολουθήσει και δεύτερος γύρος μεταξύ των δύο κορυφαίων υποψηφίων του πρώτου.
Ο ελέφαντας στο δωμάτιο είναι, ωστόσο, η αποχή η οποία έχει γιγαντωθεί τα τελευταία χρόνια. Οταν ο Ραϊσί εξελέγη πρόεδρος το 2021 η συμμετοχή είχε ήδη υποχωρήσει στο 49% ενώ μόλις λίγα χρόνια νωρίτερα ξεπερνούσε το 70%.
Με πληροφορίες από Reuters
