Η Μόσχα αντιμετωπίζει ένα σοβαρό και άλυτο πρόβλημα τρομοκρατίας, αλλά λίγοι πλέον τολμούν να το συζητήσουν δημόσια στη χώρα. Εξάλλου, σύμφωνα με τον πρόεδρο Πούτιν, η Ρωσία πρέπει να επικεντρωθεί στην Ουκρανία και την «υπαρξιακή απειλή» της Δύσης. Ωστόσο, η πραγματικότητα είναι πολύ διαφορετική από αυτή που παρουσιάζει το Κρεμλίνο.
Ο βόρειος Καύκασος αντιμετωπίζει πολλές προκλήσεις από τις αρχές της δεκαετίας του 1990. Πέρα από την οικονομική δυσπραγία που προκάλεσε η κατάρρευση του κομμουνισμού, οι επτά αυτόνομες δημοκρατίες της περιοχής (Τσετσενία, Ινγκουσετία, Βόρεια Οσετία, Νταγκεστάν, Καρατσάι-Τσερκεσία, Καμπαρντίνο-Μπαλκαρία, Αδιγέα) έχουν να αντιμετωπίσουν τη μάστιγα της ανεργίας και της κοινωνικής εξαθλίωσης. Το κατά κεφαλήν εισόδημα του ντόπιου πληθυσμού είναι περίπου δέκα φορές μικρότερο από εκείνο των κατοίκων της Μόσχας.
Ταυτόχρονα, οι σχέσεις ανάμεσα στην ομοσπονδιακή κυβέρνηση και τους μουσουλμανικούς πληθυσμούς που πλειοψηφούν σε όλες τις αυτόνομες δημοκρατίες, πλην της Βόρειας Οσετίας, είναι τεταμένες και δύσκολες. Οι δύο αιματηροί ρωσοτσετσενικοί πόλεμοι (1994-1996 και 1999-2002) τροφοδότησαν ένα μεγάλο κύμα φρικτών τρομοκρατικών επιθέσεων (π.χ. ομηρία και δολοφονία θεατών στο θέατρο Ντουμπρόβκα και μαθητών στο σχολείο του Μπεσλάν), που συγκλόνισε τη ρωσική κοινωνία. Με τη σκληρή αντιτρομοκρατική του πολιτική, ο τότε νεοεκλεγμένος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν κατόρθωσε να οικοδομήσει το προφίλ του αποτελεσματικού πολιτικού.
Τελικά το πρόβλημα δεν λύθηκε και συνεχίζει να ταλαιπωρεί τη χώρα. Κανείς δεν πέφτει από τα σύννεφα με τα πολλαπλά τρομοκρατικά χτυπήματα στο Νταγκεστάν. Οι δράστες χτύπησαν εκκλησίες και συναγωγές για να στείλουν τα δικά τους μηνύματα εντός και εκτός Ρωσίας. Αν και το Ισλαμικό Κράτος δεν έχει αναλάβει την ευθύνη, είναι πασιφανές ότι υπάρχει κάποια διασύνδεση με τη διεθνή τρομοκρατία. Αυτό καταδεικνύουν η επιλογή των στόχων και ο συντονισμένος τρόπος που έδρασαν οι ένοπλοι.
Παρά τα αντιθέτως θρυλούμενα, το Κρεμλίνο δεν φαίνεται να ελέγχει απόλυτα την κατάσταση στο Νταγκεστάν. Η επιρροή του ριζοσπαστικού ισλαμισμού παραμένει ισχυρή εκεί όπου υπάρχει απελπισία και θυμός. Με μεγάλη βεβαιότητα, δυστυχώς, αυτή η τρομοκρατική επίθεση δεν θα είναι η τελευταία στη Ρωσία.
* Ο κ. Μάνος Καραγιάννης είναι καθηγητής Διεθνών Σχέσεων στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας και Reader in International Security στο King’s College London.
