Οι διοργανωτές της Συνόδου Κορυφής για την ειρήνη στη Ουκρανία, που πραγματοποιήθηκε νωρίτερα αυτόν τον μήνα στην Ελβετία, αφαίρεσαν το Οικουμενικό Πατριαρχείο από τον κατάλογο των υπογραφόντων έπειτα από διαμαρτυρίες της Τουρκίας.
Παρόλο που ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος συμμετείχε στη Σύνοδο, η οποία πραγματοποιήθηκε στις 15 και 16 Ιουνίου, μόνο ως παρατηρητής, η υπογραφή του στο ανακοινωθέν προκάλεσε οργή στην Τουρκία αρκετές ημέρες μετά την ολοκλήρωση της διάσκεψης.
Αντιδράσεις της τουρκικής αντιπολίτευσης
Πολυάριθμα δημοσιεύματα της αντιπολίτευσης χαρακτήρισαν το περιστατικό «σκανδαλώδες», υποστηρίζοντας ότι συνιστά παραβίαση της τουρκικής κυριαρχίας και της Συνθήκης της Λωζάνης. Σημειώνεται ότι ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Χακάν Φιντάν ήταν παρών στη σύνοδο.
Η Αγκυρα δεν αναγνωρίζει τον «οικουμενικό» τίτλο του πατριαρχείου επικαλούμενη τη Συνθήκη της Λωζάνης.
Αντιμετωπίζει το πατριαρχείο 200 εκατομμυρίων ορθόδοξων χριστιανών σε Ελλάδα, Ρωσία, Ουκρανία, Αμερική και αλλού ως τοπική κεφαλή της Ορθόδοξης Εκκλησίας, η οποία εκπροσωπείται διεθνώς μόνο με τη συγκατάθεση της τουρκικής κυβέρνησης.
Την περασμένη εβδομάδα, το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών ζήτησε επισήμως εξηγήσεις από την Ελβετία.
Τουρκική διπλωματική πηγή ισχυρίστηκε ότι το Πατριαρχείο δεν περιλαμβανόταν στους υπογράφοντες, αρχικά, τουλάχιστον μέχρι τη στιγμή που υπέγραψε η Αγκυρα.
Τι αναφέρει το ανακοινωθέν
Το ανακοινωθέν αναφέρει ότι η «εδαφική ακεραιότητα» της Ουκρανίας θα πρέπει να αποτελέσει το θεμέλιο για ειρηνευτική συμφωνία με τη Ρωσία και καλεί το Κίεβο να ξεκινήσει διάλογο με τη Μόσχα για τον τερματισμό του πολέμου.
Σύμφωνα με πηγή που επικαλείται το Middle East Eye χωρίς να την κατονομάζει, η Ελβετία και η Ουκρανία αναγκάστηκαν να εκδώσουν νέο κατάλογο την Τρίτη έπειτα από πιέσεις της Αγκυρας, αφαιρώντας το Πατριαρχείο από τους υπογράφοντες.
Ο ιστότοπος του ελβετικού υπουργείου Εξωτερικών ανέφερε ότι «το Οικουμενικό Πατριαρχείο συμμετείχε στη Σύνοδο ως παρατηρητής και υποστηρίζει τις αρχές που διατυπώνονται στο κοινό ανακοινωθέν».
Αντιδράσεις για Ισραήλ και Κύπρο
Η πηγή ανέφερε επίσης ότι η Τουρκία είχε εκφράσει τη δυσαρέσκειά της στους διοργανωτές της Συνόδου Κορυφής, ενώ ακόμη ήταν σε εξέλιξη, και για πρόσθετους λόγους.
Ο Φιντάν ήταν προγραμματισμένο να πάρει μέρος σε πάνελ για την επισιτιστική ασφάλεια τη δεύτερη ημέρα της συνόδου, ωστόσο αρνήθηκε να παραστεί, επειδή έμαθε ότι θα συμμετείχαν επίσης το Ισραήλ και η Κύπρος.
«Ο Φιντάν παρακολούθησε μόνο την κεντρική συνεδρίαση, εκφώνησε την ομιλία του και στη συνέχεια αποχώρησε για να επιστρέψει στην Τουρκία το ίδιο βράδυ», πρόσθεσε η πηγή.
Ιστορική διάσπαση
Από την πλευρά της η Ουκρανία εκτίμησε την παρουσία του πατριαρχείου, λόγω της θρησκευτικής του διαμάχης με τη Μόσχα. Οι ουκρανικές εκκλησίες τελούν υπό τη Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία της Μόσχας εδώ και αιώνες.
Ωστόσο, το 2019, ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος υπέγραψε διάταγμα με το οποίο παραχωρεί ανεξαρτησία στην Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας, σηματοδοτώντας ιστορική διάσπαση από τη Ρωσική Εκκλησία.
Σε ομιλία του κατά τη διάρκεια της συνόδου κορυφής, ο Βαρθολομαίος δήλωσε ότι το Πατριαρχείο ίδρυσε την ουκρανική εκκλησία ως αυτοδιοικούμενη εκκλησιαστική οντότητα, ανεξάρτητη από το Πατριαρχείο της Μόσχας, για να καλύψει τις ανάγκες των Ουκρανών ορθόδοξων χριστιανών.
«Και το κάναμε αυτό –ενάντια σε όλες τις αντιξοότητες και με κάθε κόστος– επειδή πιστεύουμε ακράδαντα ότι οι ορθόδοξοι χριστιανοί στην Ουκρανία αξίζουν να έχουν δική τους εκκλησιαστική φωνή», όπως τόνισε.
Ουκρανός αξιωματούχος ανέφερε πάντως ότι το Κίεβο κατανοεί ότι πρόκειται για ευαίσθητο ζήτημα και συνεργάζεται με την τουρκική πλευρά για την αντιμετώπιση των ανησυχιών.
«Το Οικουμενικό Πατριαρχείο είναι σημαντικό για εμάς από ανθρωπιστική και θρησκευτική άποψη», πρόσθεσε ο ίδιος.
Με πληροφορίες από Middle East Eye
