Σε συμφωνία για τα πρόσωπα που θα ηγηθούν των ανώτατων ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων καθώς και της Στρατηγικής Ατζέντας για την επόμενη πενταετία θα πρέπει να καταλήξουν οι Ευρωπαίοι ηγέτες στη διάρκεια του διήμερου Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, που ξεκινά σήμερα το μεσημέρι (περίπου 15.00 ώρα Ελλάδας). Θα συζητηθούν εκτενώς και οι εξελίξεις στην Ουκρανία – με σύντομη παρουσία του Ουκρανού προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι– αλλά και στη Μέση Ανατολή.
Η κοινή πρόταση των τριών μεγαλύτερων πολιτικών δυνάμεων για τα πρόσωπα που θα κληθούν να αναλάβουν την ηγεσία της Ε.Ε είναι ήδη γνωστή: η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν για πρόεδρος της Κομισιόν, ο Αντόνιο Κόστα για πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και η Κάγια Κάλας για ύπατη εκπρόσωπος της Εξωτερικής και Πολιτικής Ασφάλειας της Ε.Ε.
Εξι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων από τις τρεις μεγαλύτερες οικογένειες των ευρωπαϊκών κομμάτων (που καλύπτουν συνολικά το 80% του ευρωπαϊκού πληθυσμού) είχαν συμφωνήσει στη διάρκεια τηλεδιάσκεψης την περασμένη Τρίτη να προσέλθουν στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο με αυτή την κοινή πρόταση. Δεν έχουν άλλωστε ακουστεί προσώρας εναλλακτικές προτάσεις για τα ονόματα αυτά.
Η συμφωνία επετεύχθη καθώς το κεντροδεξιό Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (ΕΛΚ), η μεγαλύτερη πολιτική δύναμη εκ των τριών, δεν επέμεινε στην απαίτηση να αντικατασταθεί στα 2,5 χρόνια θητείας του ο Αντόνιο Κόστα. Επρόκειτο πάντως για πρόταση συγκεκριμένων ηγετών του ΕΛΚ, διευκρινίζουν εξάλλου ευρωπαϊκές διπλωματικές πηγές, ενώ οι δύο διαπραγματευτές εκ μέρους του κόμματος, οι πρωθυπουργοί της Ελλάδας και της Πολωνίας, ποτέ δεν επέμειναν σε αυτή την ιδέα στη διάρκεια του άτυπου δείπνου την προηγούμενη εβδομάδα, στις Βρυξέλλες.
Οι διαπραγματευτές «συμφώνησαν να υποστηρίξουν την καθιερωμένη πρακτική της συνέχειας και να υποστηρίξουν τον εκλεγμένο υποψήφιο για ολόκληρο τον νομοθετικό κύκλο», είπε χαρακτηριστικά άλλη ευρωπαϊκή διπλωματική πηγή.
Επομένως, το ΕΛΚ διατηρεί τον έλεγχο της Κομισιόν, οι Σοσιαλιστές θα λάβουν το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και οι Φιλελεύθεροι τη θέση του επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας.
Η απόφαση άλλωστε για τις ανώτατες ευρωπαϊκές θέσεις λαμβάνεται με ενισχυμένη ειδική πλειοψηφία, δηλαδή από το 65% του ευρωπαϊκού πληθυσμού. Ηδη οι έξι διαπραγματευτές –που κατέληξαν σε αυτή την κοινή πρόταση– αντιστοιχούν στο 80%, επομένως υπάρχουν οι εγγυήσεις για μια επίσημη συμφωνία.
Ωστόσο, δεδομένης της πολιτικής ευαισθησίας της εν λόγω απόφασης, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και ο πρόεδρός του προτιμούν η απόφαση αυτή να ληφθεί μέσω ισχυρής συναίνεσης, έχοντας δηλαδή όσο το δυνατόν περισσότερες ψήφους υπέρ. Ενα πρόσωπο «απειλεί» αυτή τη συναινετική απόφαση, και δεν είναι άλλη από την Ιταλίδα πρωθυπουργό Τζόρτζια Μελόνι.
Η Μελόνι, που προέρχεται από την ομάδα των υπερδεξιών Ευρωπαίων Συντηρητικών και Μεταρρυθμιστών (ECR), έχει αποκλειστεί από τις συνομιλίες μεταξύ των τριών κεντρώων κομμάτων, κάτι που την ενόχλησε βαθύτατα. «Κανένας αληθινός δημοκράτης που πιστεύει στη λαϊκή κυριαρχία δεν μπορεί να θεωρήσει αποδεκτό ότι στην Ευρώπη υπήρξε μια προσπάθεια διαπραγμάτευσης σε κορυφαίες θέσεις ακόμη και πριν ο λαός πάει στις κάλπες», είπε χθες στην ιταλική Βουλή. Και πρόσθεσε ότι το εν λόγω σχέδιο υπερισχύει της λογικής συναίνεσης, καθώς δεν περιλαμβάνει όσους βρίσκονται σε αντίθετη πολιτική πλευρά και εκείνους που θεωρούνται πολύ μικροί για να αξίζει ο λόγος τους.
Ο Βίκτορ Ορμπαν πάντως αντιτίθεται και εκείνος στην υποψηφιότητα της Φον ντερ Λάιεν, αλλά δεν έχει αντιρρήσεις για τον Αντόνιο Κόστα και την Κάγια Κάλας.
«Η επιδίωξη είναι η μεγαλύτερη δυνατή ενότητα, αν και είναι σαφές ότι ισχύουν οι κανόνες της πλειοψηφίας», ανέφερε χθες Ευρωπαίος αξιωματούχος, ενώ σημείωσε ότι πρέπει να αξιολογηθεί και ο λόγος αποχής ή μη συναίνεσης από κάποιους ηγέτες. Κάποιος απείχε την προηγούμενη φορά, είπε υπενθυμίζοντας τη στάση της Ανγκελα Μέρκελ το 2019 έναντι της υποψηφιότητας της Φον ντερ Λάιεν.
Πέραν της συμφωνίας για τις ανώτατες ευρωπαϊκές θέσεις, το Συμβούλιο θα συζητήσει και άλλα ζητήματα, όπως η στρατιωτική ενίσχυση της Ουκρανίας, και ενώ 6,6 δισ. ευρώ παραμένουν «μπλοκαρισμένα» από την Ουγγαρία αλλά και τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή, καθώς και την κατάσταση στη Γεωργία.
Στην αρχή της Συνόδου, ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι θα παραστεί στο Συμβούλιο προκειμένου να υπογράψει τις δεσμεύσεις ασφαλείας μεταξύ της Ε.Ε. και της Ουκρανίας.
Μεγάλο μέρος των συζητήσεων θα επικεντρωθεί στη Στρατηγική Ατζέντα της Ενωσης για την επόμενη πενταετία, την οποία απειλεί να «μπλοκάρει» η Ουγγαρία. Ευρωπαίος αξιωματούχος ανέφερε ότι η Βουδαπέστη πάντως δεν έχει στείλει μήνυμα «βέτο,» απλώς έχει απαιτήσει κάποιες τροποποιήσεις, όπως και άλλα κράτη-μέλη.
