Πριν δύο χρόνια, η NASA προετοιμαζόταν για τη νέα εποχή επανδρωμένων διαστημικών πτήσεων, και είχε αναθέσει σε δύο ιδιωτικές εταιρείες να σχεδιάσουν τις διαστημικές στολές της επόμενης γενιάς.
Στο πλαίσιο του φιλόδοξου προγράμματος Artemis, το ζητούμενο ήταν στολές που να επιτρέπουν στους αστροναύτες τόσο τη διεξαγωγή περιπάτων στο… κενό, έξω από τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό, όσο και «ασφαλές βάδην» και δυνατότητες εργασιών στην επιφάνεια του φεγγαριού.
Τώρα, το σχέδιο αυτό φαίνεται να τινάζεται στον αέρα, καθώς ένας από τους προμηθευτές διαστημικών στολών – η Collins Aerospace – αναμένεται να υπαναχωρήσει.
Πρόκειται για ένα πραγματικό πλήγμα για τη NASA, επειδή η διαστημική υπηρεσία χρειάζεται σύγχρονες διαστημικές στολές για να υλοποιήσει τις μελλοντικές αποστολές.
Οι παλαιότερες στολές της NASA από την εποχή του προγράμματος Apollo, έχουν αποσυρθεί εδώ και καιρό και οι στολές που χρησιμοποιούνται για διαστημικούς περιπάτους σε «χαμηλή τροχιά» κοντά στη Γη, είναι τεχνολογίας παλιάς, τεσσάρων δεκαετιών.
Πριν δύο χρόνια, η διευθύντρια του διαστημικού κέντρου Johnson, Βανέσα Γουάις, «ευαγγελιζόταν» πως οι σύγχρονες στολές θα προσέφεραν νέες δυνατότητες, που με τη σειρά τους θα «ξεκλείδωναν» το πρόγραμμα Artemis και τα μελλοντικά βήματα για τους πρώτους ανθρώπους στον πλανήτη Αρη.
Τα συμβόλαια, για τις εταιρείες Collins Aerospace και Axiom Space που κέρδισαν στον διαγωνισμό ήταν ύψους 3,5 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Η NASA θα νοίκιαζε επί της ουσίας τα δικαιώματα χρήσης αυτών των στολών για μερικές δεκαετίες.
Η NASA ανέθεσε στην Axiom να εστιάσει στα σχέδια μίας στολής για τη Σελήνη και το πρόγραμμα Artemis, και στην Collins την ανάπτυξη μιας στολής για την επιχειρησιακή χρήση.
Η «έξοδος»
Αυτή την εβδομάδα, ωστόσο, η Collins γνωστοποίησε ότι πιθανότατα θα υπαναχωρήσει από τη σύμβαση που σχετίζεται με την ανθρώπινη «Εξερεύνηση και Δραστηριότητα εκτός Οχημάτων», γνωστή και ως xEVAS. Ο γενικός διευθυντής της Collins Aerospace, Κρις Αϊερς, συναντήθηκε με τους εργαζόμενους για να τους ενημερώσει και μία πηγή της NASA επιβεβαίωσε την απόφαση.
«Δυστυχώς η Collins έχει μείνει σημαντικά πίσω στο χρονοδιάγραμμα», δήλωσε άτομο με γνώση της υπόθεσης. «Η Collins παραδέχτηκε ότι τα αποτελέσματά της είναι ανεπαρκή, έχοντας υπερβάλει σε δαπάνες για τις εργασίες της xEVAS» και πρότεινε είτε τον τερματισμό της συμμετοχή της, είτε την επαναδιαπραγμάτευση του αντικειμένου και του προϋπολογισμού.
Αυξημένη πίεση στην Axiom
Η Collins, της Raytheon Technologies, ήταν η εταιρεία με τη μεγαλύτερη εμπειρία στις διαστημικές στολές, αφού είχε σχεδιάσει τις στολές των Apollo, και είχε συνεργαστεί με τις εξίσου έμπειρες ILC Dover και Oceaneering. Η Axiom είναι μια νεότερη εταιρεία που, μέχρι τον διαγωνισμό για τις διαστημικές στολές, είχε επικεντρωθεί σε μεγάλο βαθμό στην ανάπτυξη ενός ιδιωτικού διαστημικού σταθμού.
Η NASA καλείται να διαχειριστεί τη νέα κρίση, άγνωστο πώς. Ορισμένοι επιμένουν πως δεν πρέπει να προκηρυχθεί αμέσως νέος διαγωνισμός για το xEVAS, καθώς μια τέτοια εξέλιξη θα έστελνε το «λάθος μήνυμα» στους ιδιώτες επενδυτές, πως η Axiom δεν είναι ικανή να τηρήσει τις συμβάσει. σε μία περίοδο που η ετεαιρεία αγωνίζεται να εξασφαλίσει μια σταθερή ροή ρευστότητας, από ιδιώτες επενδυτές.
Μια άλλη πηγή, ωστόσο, μεταφέρει ότι η NASA είναι πολύ πιθανό να επιδιώξει να φέρει έναν νέο εταίρο για να ανταγωνιστεί την Axiom. Η διαστημική υπηρεσία είχε κάνει κάτι παρόμοιο το 2007 με το πρόγραμμα για τις υπηρεσίες εμπορικών μεταφορών σε τροχιά, για την αποστολή φορτίων στον διαστημικό σταθμό. Οταν η Rocketplane Kistler είχε αποτύχει να τηρήσει τις δεσμεύσεις της, η NASA είχε επιλέξει την Orbital Sciences.
Εάν η NASA επαναπροκηρύξει τον διαγωνισμό, ένας από τους υποψήφιους θα μπορούσε να είναι η SpaceX του Ελον Μασκ, η οποία έχει ήδη σχεδιάσει μια διαστημική στολή για την υποστήριξη της ιδιωτικής αποστολής Polaris Dawn.
Από την υπογραφή των συμβάσεων πριν δύο χρόνια μέχρι σήμερα, η Axiom έχει σημειώσει πρόοδο, σε τεχνικό επίπεδο, στη διαστημική της στολή, που βασίζεται σε σχέδιο στολής για εξωτερική δραστηριότητα που χρησιμοποιεί η NASA εδώ και δεκαετίες.
Ωστόσο, η εταιρεία με έδρα το Χιούστον δεν έχει ακόμη ολοκληρώσει την κρίσιμη διαδικασία αναθεώρησης του σχεδιασμού, η οποία μπορεί να αποδειχθεί απαιτητική. Η Axiom έχει επίσης να αντιμετωπίσει ένα αφιλόξενο περιβάλλον εφοδιαστικής αλυσίδας – το οποίο χαρακτηρίζεται ως ιδιαίτερα προβληματικό δεδομένου, ότι έχουν περάσει πολλά χρόνια από την τελευταία φορά που η NASA κατασκεύασε νέες στολές για τους αστροναύτες της.
Πηγή Wired
