Στις 13 Απριλίου του 1970, ο αστροναύτης Τζιμ Λοβέλ, βρισκόμενος στο διαστημόπλοιο Apollo 13, επικοινωνεί με το κέντρο της αποστολής στο Χιούστον για να μεταφέρει μία έκρηξη στο εσωτερικό του, λέγοντας την περίφημη φράση «Χιούστον είχαμε πρόβλημα». Παραφράζοντας την, μπορούμε μετά το χθεσινό αποκαρδιωτικό debate, να πούμε το αυτονόητο: η Αμερική έχει πλέον σοβαρό πρόβλημα. Με ένα πολιτικό σύστημα άκρως πολωμένο, που εμφανίζει σημάδια παρακμής.
Καθαυτό το ντιμπέιτ δεν είχε νικητή τον Τραμπ αλλά ηττημένο τον Μπάιντεν. Ο πραγματικός χαμένος από την τηλεμαχία πάντως ήταν ο αμερικανικός λαός, όπως σωστά σημείωσε η Ρεβέκκα Σόλνιτ στον Guardian Opinion.
Ο Τραμπ, πιστός στη μετα-αλήθεια του (η πολιτική ρητορική/πρακτική που αγνοεί την αλήθεια και βασίζεται σε μια προσωπική, ενίοτε εντελώς πλαστή, εκδοχή της πραγματικότητας), χρησιμοποιώντας μία σειρά από ψευδή στοιχεία, με θέσεις χωρίς τεκμηρίωση και στοχοποίηση συγκεκριμένων ομάδων, όπως οι μετανάστες, απευθύνθηκε στο ακροατήριο του. Κέρδισε, δε, σύμφωνα τις μετρήσεις (2/3 Αμερικάνους), την τηλεοπτική αναμέτρηση. Όχι στην ουσία της αλλά επειδή εμφανίστηκε με περισσότερη ενέργεια και αποφασιστικότητα, από ότι ο αναιμικός Μπάιντεν.
Είναι απορίας άξιο γιατί ο Μπάιντεν προσκάλεσε τον Τραμπ στην τηλεμαχία και μάλιστα πριν από τα συνέδρια των δύο κομμάτων, ενώ υπολείπεται εμφανώς στα γνωρίσματα που απαιτούνται προκειμένου ένας πολιτικός να κερδίσει αν μη τι άλλο τις εντυπώσεις. Ενώ οι αποστειρωμένοι όροι, χωρίς τη δυνατότητα παρέμβασης, έδιναν προβάδισμα στον Τραμπ, ο οποίος μάλιστα δεν είδε τον νυν πρόεδρο να καταρρίπτει τα ψέμματα που ανερυθρίαστα είπε (καταμετρήθηκαν μόλις 26), και για τα οποία υποτίθεται ότι ο πρώτος όφειλε να είναι έτοιμος να απαντήσει.
Αντιθέτως, ο Μπάιντεν εμφάνισε ή μάλλον δεν κατάφερε να κρύψει καμία από τις αδυναμίες του και το χειρότερο επιβεβαίωσε τους φόβους των ψηφοφόρων, κυρίως των αναποφάσιστων, για τη δυνατότητα του να ασκήσει επαρκώς τα καθήκοντά του. Το πρόβλημα δεν είναι με όσα είπε, όπου σε αρκετά σημεία, τα επιχειρήματα του ήταν συμπαγή. Το πρόβλημα ήταν με τον τρόπο που τα απέδωσε και την εν γένει εικόνα ενός προέδρου που πολύ δύσκολα θα άντεχε τέσσερα ακόμα χρόνια στην προεδρία.
Τις πρώτες ώρες μετά το πέρας του ντιμπέιτ επικράτησε πανικός στην πλευρά των Δημοκρατικών με κομματικά στελέχη και πολύ γνωστούς δημοσιογράφους, ακόμη και φίλους του προέδρου Μπάιντεν, να τον προτρέπουν να αποσυρθεί από την κούρσα, ωστόσο προκύπτουν τουλάχιστον δύο σοβαρά προβλήματα σε αυτό το ενδεχόμενο. Η μεν αντιπρόεδρος Καμάλα Χάρις θεωρείται ανίκανη να κερδίσει τον Τραμπ και η αλήθεια είναι ότι πέρασε κάτω από τον πήχη των υψηλών προσδοκιών σε σχέση με όταν ανέλαβε τα καθήκοντά της. Ενώ η επιλογή ενός άλλου υποψηφίου είτε άμεσα (μέχρι τις 15 Ιουλίου), είτε στο συνέδριο των Δημοκρατικών στις 19 Αυγούστου, όσο ικανός και αν είναι, συνεπάγεται ρίσκο, κυρίως γιατί δεν (θα) έχει τον χρόνο να συστηθεί στους ψηφοφόρους απέναντι σε ένα πρόσωπο που κυριαρχεί εδώ και οκτώ χρόνια στην πολιτική ζωή των ΗΠΑ. Μου έλεγε πριν από κάποιες εβδομάδες καλή φίλη και γνώστρια των ισορροπιών στο περιβάλλον Μπάιντεν, ότι δεν υπάρχει το πρόσωπο που θα του ζητούσε όχι τώρα αλλά σε έγκαιρο χρόνο να μην κατέλθει καν στις εκλογές. Συν το ότι ο νυν πρόεδρος είναι αρκετά ξεροκέφαλος για να αντιληφθεί τη δυσάρεστη πραγματικότητα.
Από την άλλη, η πολύ κακή επίδοση του Μπάιντεν, η συνεπαγόμενη εσωστρέφεια, τα βέλη που δέχτηκε και η εύλογη συντήρηση της συζήτησης γύρω από την ικανότητα του να ασκήσει αποτελεσματικά τα καθήκοντά του, δίνουν εκλογικούς πόντους στον Τραμπ. Ένα δημαγωγό, που δεν πιστεύει στους δημοκρατικούς θεσμούς, του οποίου ο λόγος είναι διχαστικός, που υποκρίνεται τον αντισυστημικό, ενώ έχει επικίνδυνη άγνοια για βασικά ζητήματα εξωτερικής πολιτικής και παράλληλα πιστεύει ότι οι διεθνείς κρίσεις, ακόμη και συγκρούσεις, λύνονται μόνο με τον δικό του τρόπο. Ο εν λόγω περιφρονεί τους εταίρους των ΗΠΑ και θαυμάζει αυταρχικούς και αναθεωρητές ηγέτες που αποσκοπούν στην ανατροπή του παγκόσμιου στάτους κβο. Αυτά θα πρέπει αν συνυπολογιστούν απ’ όσους στο στρατόπεδο των Δημοκρατικών βρίσκονται αντιμέτωποι με τη λήψη ιστορικών αποφάσεων.
Το ερώτημα πλέον είναι κατά πόσο η πρόωρη διεξαγωγή του ντιμπέιτ αφήνει το περιθώριο οι δημοκρατικοί και ο υποψήφιος τους να ανακάμψουν, «μαζεύοντας» τις απώλειες, επιζητώντας περισσότερο την αρνητική ψήφο απέναντι στον Τραμπ αντί τη θετική απέναντι στο Μπάιντεν, σε περίπτωση που αυτός παραμείνει στην κούρσα. Είναι ισοπεδωτικό να ισχυριστούμε ότι η θητεία του Μπάιντεν δεν έχει πολλά θετικά σημεία, Εντούτοις, οι Αμερικανοί καλούνται να ψηφίσουν για τα επόμενα τέσσερα χρόνια και όχι για αυτά που προηγήθηκαν. Κατά πόσο λοιπόν θα καταφέρει ο νυν ένοικος του Λευκού Οίκου ή κάποιο άλλο πρόσωπο να συσπειρώσει πρωτίστως τους αναποφάσιστους (που από χθες είναι ακόμη πιο προβληματισμένοι), προβάλλοντας τον κίνδυνο ανάληψη της προεδρίας από τον Τραμπ ίσως κρίνει και το αποτέλεσμα των εκλογών, ίσως και να μην είναι πλέον αρκετό. Το πρόσωπο, όμως, γύρω από το οποίο θα στοιχηθούν ίσως τελικά κάνει τη διαφορά…
