Σε μια διαρκή σύγκρουση κορυφής κινδυνεύει να μπει η Γαλλία, στην περίπτωση που ο πρόεδρος Μακρόν αναγκαστεί μετά τις εκλογές να «συγκατοικήσει» με τον Ζορντάν Μπαρντελά. Αυτή είναι η εκτίμηση του πολιτικού επιστήμονα Τζόνα Λέβι, αντιπροέδρου του τμήματος Πολιτικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Μπέρκλεϊ και ειδικού στα θέματα γαλλικής πολιτικής.
– Κατά τη γνώμη σας, γιατί απέτυχε η κυβέρνηση Μακρόν να πείσει τους πολίτες να στηρίξουν το φιλελεύθερο σχέδιό του;
– Για να το θέσω σε ένα ελληνικό πλαίσιο, θα έλεγα ότι ο Μακρόν κάνει σχεδόν το αντίθετο από αυτό που έκανε ο ΣΥΡΙΖΑ στην Ελλάδα. Δηλαδή δεν είναι πολύ καλός ή επιδέξιος στην προώθηση του λαϊκισμού και κάνει όλων των ειδών τα λάθη. Ο Μακρόν διαρκώς εκτιμά λανθασμένα τις απόψεις της γαλλικής κοινής γνώμης σχετικά με τις οικονομικές μεταρρυθμίσεις του, όπως την αύξηση της ηλικίας συνταξιοδότησης από τα 62 στα 64 έτη ή την επανειλημμένη μείωση των επιδομάτων ανεργίας. Ετσι έγινε εξαιρετικά αντιδημοφιλής. Επίσης, μέρος του προβλήματος είναι ότι ο Μακρόν εμφανίζεται να κυνηγάει πάντα τον «αδύναμο» επιβάλλοντας μέτρα λιτότητας, μειώνοντας τις δημόσιες υπηρεσίες, αυξάνοντας τους φόρους στη βενζίνη, ενώ παράλληλα επιφυλάσσει φοροελαφρύνσεις στις επιχειρήσεις και στους εύπορους. Συχνά αναφέρεται ως ο «πρόεδρος των πλουσίων». Κάθε φορά που ο Μακρόν αμφισβητείται στους δρόμους, όπως συνέβη με τη διαμαρτυρία των «Κίτρινων Γιλέκων», το μάθημα που αντλεί είναι ότι δεν υπάρχει τίποτα κακό με τις μεταρρυθμίσεις του, ότι είναι σπουδαίες και ότι απλά πρέπει να εξηγήσει τα πράγματα καλύτερα και οι Γάλλοι θα συμφωνήσουν.
Ο Μακρόν δεν θα παραιτηθεί. Ως πρόεδρος, θα μπορούσε να παίξει ένα είδος ανταρτοπόλεμου, μία στάση συνεχούς κριτικής και παρεμπόδισης ώστε να οδηγήσει την Εθνική Συσπείρωση σε αποτυχία.
– Πρόσφατα σε ομιλία του ο Μακρόν προειδοποίησε για ενδεχόμενο «εμφύλιο πόλεμο» αν η Ακροδεξιά ή η Ακροαριστερά κερδίσουν τις βουλευτικές εκλογές. Ποιο είναι το διακύβευμα των επερχόμενων εθνικών εκλογών και πώς είναι πιθανό να επηρεάσει τη θέση της Γαλλίας στην Ε.Ε.;
– Δεν ξέρω για τον κίνδυνο «εμφυλίου πόλεμου» γιατί αν αυτή η κυβέρνηση εκλεγεί με δημοκρατικά μέσα, η νίκη της μάλλον θα γίνει αποδεκτή. Και, επίσης, δεν έχουμε δει μαζικές διαμαρτυρίες κατά της RN στο παρελθόν. Πλέον, νομίζω ότι το κόμμα έχει γίνει πολύ πιο αποδεκτό από την κοινή γνώμη. Είναι επίσης σημαντικό να σημειωθεί ότι αν η RN κερδίσει τις εκλογές, υπάρχουν αρκετά σημαντικά όρια στη δύναμή της.
Ο πρώτος περιορισμός είναι ότι με τη γαλλική οικονομία σε τόσο κακή κατάσταση και με μεγάλα δημοσιονομικά ελλείμματα, η κυβέρνηση δεν θα είναι σε θέση να προχωρήσει σε όργιο δαπανών για να εξαγοράσει δημοφιλία. Και θα πρέπει να εγκαταλείψει πολλά από τα σημεία του προγράμματός της. Ο δεύτερος περιορισμός είναι ότι ο πρόεδρος έχει το νόμιμο δικαίωμα να διαλύει τα νομοθετικά σώματα και να προκηρύσσει νέες εκλογές κάθε έτος, δηλαδή ανά δώδεκα μήνες. Και αυτό σημαίνει ότι ο Ζορντάν Μπαρντελά πρέπει να είναι πολύ προσεκτικός γιατί μόλις η κυβέρνηση γίνει αντιλαϊκή, ο Μακρόν θα ορμήσει, θα προκηρύξει νέες εκλογές. Και τέλος, υπάρχει ασαφής οριοθέτηση των εξουσιών όσον αφορά την εθνική άμυνα και την εξωτερική πολιτική μεταξύ του πρωθυπουργού και του προέδρου.
Οταν ο εν ενεργεία πρόεδρος χάνει τις βουλευτικές εκλογές, η Γαλλία εισέρχεται σε μια κατάσταση που ονομάζεται «συγκατοίκηση». Αυτό σημαίνει ότι η εξουσία μεταφέρεται από τον πρόεδρο στον πρωθυπουργό. Μπορεί ο πρόεδρος να απειλεί ότι θα προκηρύσσει εκλογές κάθε χρόνο, μπορεί να κωλυσιεργεί, αλλά σε γενικές γραμμές, ο πρωθυπουργός τίθεται επικεφαλής. Η μόνη εξαίρεση σε αυτό το όριο, ωστόσο, είναι η εθνική άμυνα και η εξωτερική πολιτική, η οποία δεν είναι ακριβώς ξεκάθαρη. Και αν η RN πάρει το πάνω χέρι, ίσως παίξει έναν πιο διαφορετικό ρόλο στην πολιτική της Γαλλίας για την Ουκρανία.
– Σε περίπτωση που κερδίσει η Εθνική Συσπείρωση, θα αναγκαστεί ο Μακρόν να παραιτηθεί;
– Ο Μακρόν δεν θα αναγκαστεί να παραιτηθεί και δεν θα παραιτηθεί καθώς υπήρξαν συγκατοικήσεις και στο παρελθόν, στις οποίες οι πρόεδροι ποτέ δεν παραιτήθηκαν. Και ο Μακρόν έχει έναν ακόμα λιγότερο λόγο να παραιτηθεί, καθώς έχει ήδη κατέβει δύο φορές υποψήφιος για πρόεδρος, οπότε αν παραιτηθεί θα βρεθεί εκτός δημόσιας ζωής. Ως πρόεδρος, θα μπορούσε να παίξει ένα είδος ανταρτοπόλεμου, μία στάση συνεχούς κριτικής και παρεμπόδισης ώστε να οδηγήσει την RN σε αποτυχία. Αυτό σημαίνει να την αφήσει να κυβερνήσει για τρία χρόνια σε δύσκολες οικονομικές συνθήκες και να την αφήσει να λάβει μέτρα λιτότητας με την ελπίδα ότι αυτό το πέρασμα στην εξουσία θα απομυθοποιήσει το κόμμα.
